Đại Chúng số 118 - ngày 15 tháng 4 năm 2003

Thư tòa soạn
Vườn thơ
Những người ra đi
Thế giới và bình luận 1
Thế giới và bình luận 2
Tìm hiểu sức mạnh quân đội đôi bên
Đọc báo dùm bạn
30 tháng 4 năm 75
Nối giáo cho giặc
Tin nhỏ cần biết
Noi gương "áo vải cờ đào"
Bạn biết gì về quế?
Nhà báo lão thành Hồ Văn Đồng
Mục suy tư trong số báo nầy
Tâm xả
Khoa học và y khoa
Ngàn năm mây trắng
Đất bằng dậy sóng
Đổi đời
Những ngày gai lửa
Tật của các tỷ phú
Nấu ăn ngon cho chàng
Những bài thơ tuyet tác
Phan thanh Giản
Thử viết về sông

Ngàn Năm Mây Trắng của Yên Bình-Ngọc An

Hay là Tình trong giây phút mà thành thiên thu (Sonnet d’Arvers - Khái Hưng)

Lê Mộng Nguyên ( Paris)

Bút hiệu Yên Bình do Ngọc An sáng tạo đặt cho anh khi Ngọc An giới thiệu anh vào làng thơ văn hải ngoại... Cuộc đời tình cảm riêng tư của anh, chúng tôi không được biết, chỉ biết rõ anh yêu thương Ngọc An với tấm chân tình, nhưng không rõ vì sao đã hơn bốn năm quen biết vẫn giữ mãi tình thân mà không tính tới cuộc sống chung. Những người chị ruột của anh cho chúng tôi biết : Cuộc đời anh chất ngất thương đau từ tấm bé, đỗ vỡ tình yêu, tội tù Cộng Sản, trở về hỏa ngục đỏ, tỵ nạn nước ngoài với diện HO, tưởng hạnh phúc trong tầm tay, nào hay chia biệt nghìn trùng và cái chết như một định mệnh, đau thương rũ sạch từ đây !... người đi thân xác thành tro bụi nhưng hình ảnh thân thương của anh, những dòng thơ tha thiết kia sẽ sống mãi trong tiềm thức chúng tôi nơi vùng đất tạm dung này !õõ (Nhật Thịnh - Sacramento 09-02, Ngàn Năm Mây Trắng, tr.61). Nhà thơ cựu chiến binh Yên Bình Lê Xuân Hàm sinh năm 1945 tại Hà Đông (Hà Nội), sau 6 năm lao tù cải tạo, được đến Hoa Kỳ, định cư tại San Jose (California) từ 1994, nhưng không bao giờ nguôi nỗi hận thù :

Ôi... những ngày chinh chiến thật hào hùng
Sao chúng ta lại là người thất thủ ?
Để những kẻ tội đồ tim dã thú
Bước lên ngai thống trị cả núi sông
(Gửi Người Bạn Cũ, Thơ Yên Bình 1999, tr.
26-27)

... và lẽ dĩ nhiên chỉ muốn trở về thăm cố quận một khi đồng bào quốc nội thoát khỏi gông cùm chế dã man :

Người yêu ơi... hiểu lòng tôi nhé
Đâu phải chỉ mình em nhớ thương
Đất nước đớn đau bao tủi hận
Bạo tàn còn thống trị quê hương
Nên tôi, người lính thời chinh chiến
Chưa trọn nguyện thề với núi sông
Xin giữ cùng em lời ước hẹn

Ngày không còn nữa lá cờ hồng (Xin Giữ Lời Thề, tr. 28-29). Cũng như trong ỏõ30 - 4 Và Emõõ, tr. 18-19), Yên Bình không ỏõdám ngănõõ người yêu trở về thăm quê mẹ, nhưng về phần anh, phương thế thật rõ ràng :

Riêng tôi sẽ chẳng bao giờ trở lại
Dù tận trong lòng trăn trở nhớ thương
Ngậm mối căm hờn sống kiếp tha hương
Đời xa xứ, ngập những niềm cay đắng...
Nhưng tôi sẽ chờ một ngày mai tươi sáng...

Tương tự thi sĩ Đỗ Bình ( cựu sĩ quan QLVNCH như YB) mà cũng là một người chí khí hiên ngang, đã xin gia đình thứ lỗi, vì anh không chịu ngã gục trước những lời dụ dỗ hòa giải và hòa hợp quốc dân : ỏõViễn xứ mây chiều vương dáng mẹ, Mắt buồn u ẩn mấy hàng tre, Tuyết rơi tê tái hồn vong quốc, Mẹ xá cho con tội muộn về... ỏõ (Mẹ, tr. Bìa của Bóng Quê)...Quả thật là những người xứng đáng, không hổ danh dòng giống Lạc Việt.

Trong bài ỏõBản Nhạc Tình Muôn Thuởõõ, trang 44-45, NNMTõõ (Kính tặng hương hồn nhạc sĩ Hàng Trọng), Yên Bình đến thăm nghệ sĩ tài hoa ở bệnh viện, lắng nghe ngưỡi tiếp tục làm ỏõDự án tương lai ánh lên trong mắtõõ :

Anh nói với tôi những chuyện ngày mai
Tôi ngồi nghe lòng bỗng cảm thấy vui
Chờ anh khỏe để nghe dòng nhạc mới
Chào từ giã anh, lòng tôi mở hội
Tin rằng anh sẽ sống mãi với đời...

trước khi được ... Tin anh mất đến với tôi lặng lẽ, Nước mắt đã khô... nhưng lòng còn nhỏ lệ, Thêm một lần, tôi lại đến thăm anh, Giữa khói hương anh ngủ rất an lành... ỏõ Bài này, nhà thơ Yên Bình sáng tác năm 1999, nghĩa là hai năm trước khi anh rời bỏ cuộc đời ngày 17 tháng 9 năm 2001 tại nhà thương Oõconnor sau một cuộc mổ tim. Thật ra đã từ lâu, anh có linh tính một ngày nào đó, anh sẽ mất vì hiểm họa này :

Bấm đốt tay, mấy mùa đông trở giấc
Nửa hồn ta... đã gửi núi sông thiêng
Nửa trái tim ta... ôm ấp những lụy phiền
Nửa mái tóc ta... màu xanh không trở lại !
... Em nói đi em... dù một đời đưa tiễn
Nửa xót xa nửa tàn nhẫn đến khôn lường
Em nói đi, đâu là nguồn cội đau thương
Dù câu nói ấy làm ta rỉ máu...
(Nửa Cuộc Tình Say, Thơ YB 20-08-1999, tr. 23).

Cũng như trong ỏõBão Lòngõõ (tr. 34-35) mà anh đã viết lúc còn ở miền Nam nước Việt năm 1962, duới thời Đệ Nhất Cộng Hòa (1955-1963), sau khi người yêu đi lấy chồng :

Nhưng rồi... em đã vội sang sông
Nhìn theo người cũ chết trong lòng
Xe hoa rực rỡ chờ em đó
Có kẻ yêu... tim rỉ máu hồng .

Từ ỏõtim rỉ máu hồngõõ đến ỏõtim ta rỉ máuõõ trong bài ỏõMưaõõ (tr. 42-43), nhà thơ Yên Bình tiếp tục trong năm 1967 (Đệ Nhị Cộng Hòa) bị ám ảnh bởi một quan niệm hãi hùng về máu và tim trong tương lai :

Mưa vẫn đường hoàng tàn ác
Rít lên những điệu nhạc
Man rợ, man rợ, căm hờn
Trời đất quay cuồng... tim ta rỉ máu !

Tim và Máu theo tôi là chủ đề hứng cảm của nhà thơ cựu sĩ quan QLVNCH đã trải qua biết bao nỗi gian truân trong cuộc đời và ngay ỏõPhút giây đầu gặp em... tôi đã biết, Đã bước vào nỗi chết của đời mìnhõõ (Gửi Một Dòng Sông, thơ YB 30-03-2000, tr. 49). Một năm rưỡi sau, Yên Bình tạ thế (ngày 17-09-2001) sau bốn năm hạnh phúc kể từ ngày gặp gỡ (02-08-1997) cho đến ngày vĩnh biệt (17-09-2001) vớI nữ sĩ Ngọc An, một người bạn đời muôn thuở : ỏõChiều nay tôi đến tìm em nhé, Xin hãy cho tôi... một nụ cười, Tôi sẽ ôm em vào giấc ngủ, Thiên thu... tôi sẽ mãi yêu người... (Xin Một Nụ Cười, Thơ YB, tr. 15) : Thôi nhé ! Từ nay xin giã biệt

Trả em về với cuộc đời vui
Thoáng còn nhớ đến người cô độc
Xin gửi cho tôi chút ngậm ngùi...
(Chim Anh Vàng, Thơ Yên Bình, tr. 55).

Như Hoa Lê Quang Sinh (hội trưởng HTTTVNHN) đã viết ỏõThay Lời Tựaõõ (tr. 9-11) : Ngàn Năm Mây Trắng là tên thi tập do Ngọc An xuất bản thơ Yên Bình in chung thơ Ngọc An được xem như là một kỷ vật quý giá giữa hai tâm hồn đồng điệu... Yên Bình đã ra đi quá sớm trong lứa tuổi còn nặng nợ tình, nặng nợ thi ca, chúng ta những người ở lại thương tiếc anh vô cùng... Ngọc An chí tình trọn vẹn thay mặt chúng ta để an ủi linh hồn người đã khuất... Thi tập dày 194 trang (xb Mùa Thu 2002 nhân dịp Đại Hội Thơ Tài Tử VN Hải Ngoại tổ chức ngày mồng 7 & mồng 8 tháng 9-2002 tại Paris) đi đôi với CD Thơ và Nhạc ỏõTa Gọi Tên NgườIõõ của YB-NA, gồm nhiều bài thơ của Yên Bình và Ngọc An, kèm theo nhiều thương tiếc của thân hữu văn nghệ sĩ về mối tình dứt đoạn nhưng êm đẹp biết bao giữa hai nhà thơ rất quí mến của chúng ta. Riêng Ngọc An là một tác giả lừng danh, đã xuất bản : Tiếng Thơ Là Những Đường Tơ Của Lòng (Thi tập 1996), Rừng Thu Xưa Vẫn Nhớ (Tuyển tập Thơ Văn, 1998), Từ Miền Biển Sóng (Thi tập 2000)... cùng 1 CD nhạc Cánh Nhạn Sầu Đông; và Yên Bình đã đăng Thơ in chung : Một phía trời thơ (3, 4), Cụm Hoa Tình Yêu (IV-1998, V-1999, VI-2000), Tuyển tập Xuân Thu... Với thi tập NNMT ... ỏõNgọc An hy vọng giữ lại được những kỷ niệm thân thương của anh (YB) , cùng gia đình, bạn hữu và Ngọc An... thi phẩm này là cùa anh, dành cho anh cho nên được mang tên : Ngàn năm mây trắng... Anh vẫn sống mãi với thi ca, với gia đình, với bạn hữu và với Ngọc An... ỏõ (NA viết cho YB, San Jose th. 4-2002, tr. 12). Nữ sĩ Ngọc An quả thật là một nhà thơ có biệt tài làm xúc động và rung cảm (với lối hành văn giản dị, sự đúng đắn trong tác dụng danh từ, động từ, nhằm đi thẳng tới linh hồn người đọc. Cho nên thi sĩ Yên Bình, người tình quá cố của nàng, ngay từ buổi đầu gặp gỡ đã không ngần ngại ... xin quỳ đôi chân đã mỏi, Dâng cho em (Ngọc An) mảnh đời còn lại... Dù có muộn màng... (Chờ Mùa Thu Tới, Thơ YB 15-10-1997, tr. 16-17). Ôi người đẹp Vũng Tàu (miền cát trắng) đã chiếm cứ tất cả tâm hồn anh, trong bốn năm còn lại của một cuộc đời ngày đêm tưởng nhớ :

Anh thấy người yêu trong giấc mơ
Trang đài tha thướt một nàng thơ
Cầm tay ước hẹn đêm thần thoại
Môi thắm trao nhau... thỏa đợi chờ (Gửi Tình Cho Biển, Thơ YB 10-12-1998, tr.
21).

Nhà thơ có một linh tính (đeo đuổi và ám ảnh tâm khảm anh) về sự mong manh, sự ngắn ngủi của một mối tình muộn màng, không ngày mai :

Tình trong tim chẳng thể nhòa,
Thì thôi vậy nhé tôi xa bụi hồng...
Còn chi đâu nữa mà mong
Còn gì đâu nữa đành xong một đời
Thoáng trong mơ, có nhớ người
Xin em gửi gió cho tôi một lời
Thinh không tôi sẽ mỉm cười
Ngàn năm mây trắng... cuối trời mây bay (Ngàn Năm Mây Trắng, Thơ YB 17-11-1999, tr.
25).

Yên Bình vĩnh viễn ra đi... để lại cho Ngọc An rất nhiều ỏõThương Tiếc Yên Bìnhõõ (Thơ NA 17-09-2001, tr. 90-91) và đớn đau... Cùng chung cảnh ngộ với bà Tương Phố khóc chồng qua ỏõGiọt Lệ Thuõõ (1923) : ỏõTrời thu ảm đạm một màu, Gió thu hiu hắt thêm rầu lòng em, Trăng thu bóng ngã bên thềm, Tình thu ai để duyên em bẽ bàngõõ, nữ sĩ Ngọc An đã ỏõlàm thơ khóc tiễn anh đi...õõ, trong một ngày đầu thu , buồn tận xương tủy :

... Anh có nghe không.. lời em tha thiết
Đắng cay nào hơn khúc nhạc chia ly
Buồn nào hơn kẻ ở tiễn người đi
Để vĩnh viễn không bao giờ tương hội...
... Em tiếc cho anh, sớm về miền đất lạnh
Khi tuổi còn tràn nhựa sống hồn nhiên
Bước chân vui anh đi khắp mọi miền
Và tình cảm trong lòng anh bất diệt...
... Anh đi nhé ! bình yên theo số phận
Đừng trở trăn cho hồn được nhẹ nhàng
Trời Cali phủ trắng một màu tang
Như thương tiếc người thơ... vừa bạc mệnh !!!

Gần hai tháng sau, nhân kỷ niệm thất tuần Yên Bình (11-11-2001), trước mộ người yêu dấu, Ngọc An không cầm được nước mắt : ỏõAnh nằm đó ! ôi, một đời bất hạnh / Đã lặng im vào thế giới vô hình / Em kêu gào... anh cứ mãi lặng thinh / Lời mật ngọt theo anh về cát bụi ! (Tiễn Tình Vào Miên Viễn, Thơ NA, tr. 96-97). Nhà thi hào BAUDELAIRE đã viết một cách bí ẩn : ỏõChính Tử Thần là kẻ an ủi ta, than ôi, và làm cho ta được sốngõõ (Cõest la Mort qui console, hélas, et qui fait vivre), cuộc đời của Ngọc An từ nay là những chuỗi ngày lâm li, chờ đợi :

Ta gọi tên người, giọt lệ rơi
Xa xôi cách biệt mấy phương trời
Bao giờ gặp nua tình nhân hỡi ?
Cát bụi chôn vùi năm tháng trôi (Ta Gọi Tên Người, Thơ NA, tr.
94-95)
cũng như : ỏõNgàn Năm Mây Trắng viết cho ta / U uẩn từng lời yêu thiết tha / Từng chữ, từng câu như báo trước / Một ngày vĩnh biệt sẽ không xa !õõ (Thơ NA, tr. 95)... Tôi đã nhấn mạnh nhiều lần (trên đây) khi nói đến cái linh tính lạ thường này trong tiềm thức Yên Bình phát biểu bằng thơ (ỏõPhút giây đầu gặp em... tôi đã biết / Đã bước vào nỗi chết của đời mìnhõõ, Thơ YB 30-03-2000, tr. 49). Ngày vĩnh biệt ấy đã đến một mùa thu 2001, Yên Bình ra đi, để lại cho Ngọc An ỏõNhững Đêm Dài Không Ngủõõ (De Longues Nuits Blanches)

Từ người lìa bỏ ta đi
Trắng đêm không ngủ sá gì dung nhan
Nhiều lần dỗ giấc muộn màng
Chiêm bao ác mộng bàng hoàng thêm thôi
Tỉnh ra thêm nỗi ngậm ngùi
Người yêu nay đã về nơi muôn trùng

... Và để kết cục : ỏõCòn chi để lại cho tôi ? Chỉ còn một nỗi sầu vơi tấc lòngõõ (Những Đêm Dài Không Ngủ, Thơ NA, tr. 103). Tôi không dám so sánh tình yêu Yên Bình-Ngọc An với tình yêu diễn tả trong bi kịch hoang đường Tristan et Iseult (Chỉ có cái chết mới sẽ đoàn tụ hai kẻ tình nhân), nhưng nỗi buồn thê lương của NA còn sống sót trên cõi đời này ỏõkhông có anhõõ làm cho người đọc vô cùng xúc động, và thông cảm sâu đậm với nàng

Anh đã về nơi đâu ?
Để trần gian thương đau
Em âm thầm đối bóng
Nghe từng tiếng... thu sầu (Thu Sầu, Thơ NA 2002, tr.
107).

Hoặc khi đông về lạnh buốt : ỏõAi tiếc mùa Thu, thương lá rụng / Ai về ấp ủ mộng xuân sang / Cho tôi gửi gắm niềm tâm sự / Đến chốn vô cùng của nát tanõõ (Đông Về, Thơ NA, tr. 112). LAMARTINE có hai câu thơ bất hủ ỏõChỉ thiếu một người tình yêu duy nhất, Là đời ta như vắng vẻ, quạnh hiuõõ (Un seul être vous manque, et tout est dépeuplé), Ngọc An kéo dài định mệnh cô đơn của mình (trở thành vô nghĩa), ao ước tình xưa như kẻ mất đường trên sa mạc mong được giải khát, nay chỉ còn lại kỷ niệm làm phương châm cho cuộc đời :

Xuân về buồn quá cố nhân ơi !
Sao bỏ ra đi chẳng một lời
Để kẻ dương gian sầu lẻ bóng
Người đi biền biệt chốn non đoài...
Vắng bóng anh rồi giữa thế gian
Còn ai tâm sự lúc đêm tàn
Vòng tay đâu nữa chuyền hơi ấm

Cô lẻ mình ta giữa tiết Xuân... (Khi Trần Gian Vắng Anh, Thơ NA, tr. 100-101).Một phần của thi tập ỏõNgàn Năm Mây Trắngõõ (trang 142-186) để dành cho thơ Ngọc An nói lên tình yêu đất nước và gia đình, chứng tỏ nàng không quên chỗ chôn nhau cắt rốn (mặc dầu tình yêu đôi lứa nát tan), cha mẹ nay đã vào nơi thiên cổ :Công cha mẹ lớn bằng non bằng bể Giữa ngày xuân nhìn di ảnh lệ rơi Từ hôm nay cho đến cuối cuộc đời Chỉ còn lại ... mùa xuân trong ảo ảnh ! (Mùa Xuân Trong Ảo Ảnh, Thơ NA 2001, tr. 171). Hướng về cố quận, nhà thơ Ngọc An giải bày ỏõNiềm Đau Mất Ải Nam Quanõõ (tr. 179) sau khi nhà cầm quyền Hà Nội dâng lãnh thổ (hiệp định ngày 30-12-1999) và lãnh hải (hiệp định ngày 25-12-2000) cho Trung Quốc : ỏõThương nước Việt bị quân Tàu lấn tới, Bốn ngàn năm khí hùng không biến đổi, Dẫu xa xưa kềm kẹp bởi quân Tàu, Ải Nam Quan cố quận đã về đâu ?õõ, và ỏõNiềm Đau Không Quênõõ (tr. 178) với hận vong quốc muôn đời, đồng bào quốc nội lầm than và nỗi gian truân trên đất người của những kẻ trầm luân của tự do ngày xưa :

Hăm bảy năm chẳng thể quên
Sài Gòn nay đã đổi tên mất rồi !...
Tha hương vất vả quê người
Đành thôi mang hận một đời lưu vong
Máu xương ngày ấy chất chồng
Chừng nào mới thấy non sông thanh bình (Thơ Ngọc An , Tháng Tư -2002)

Ngàn Năm Mây Trắng trước hết là một tán dương ca mối tình muôn thuở giữa Ngọc An và nhà thơ bạc mệnh Yên Bình mà rất nhiều thân hữu đã nói lên bằng thơ văn (hoặc nhạc) muôn vàn thương tiếc đớn đau (Hà Thượng Nhân, Như Hoa Lê Quang Sinh, Lynh Phương, Ngô Đa Thiện, Nhật Thịnh, Thiên Tâm, Vũ Gia Sắc, Tố Nguyên, Trúc Giang, Thảo Chi, Sương Mai, Lê Xuân Hoan [Cảm tưởng về thơ Ngọc An : Trùng Quang, Nguyễn Lý Tưởng, Nguyên Châu] . Ad vitam aeternam.

Lê Mộng Nguyên (Paris)

 

 

 

Copyright (c) DaiChung News Media 2002