|
|
|
|
|
XUAÂN VAØ CAÙI TRIEÁT CUÛA THIEÀN
Xuaân laïi
ñeán. Traêm hoa ñua nôû. Böôùm löôïn ong vôøn. Caây coái
ñaâm choài naåy loäc. Heát caùi reùt möôùt cuûa tieát
ñoâng thieân thì naéng aám traøn daâng cuøng khaép...Vaø
cöù theá maø vaàn xoay, heát Xuaân laïi Haï,heát Thu roài
Ñoâng...AÂu ñoù laø caùi Ñaïo cuûa Trôøi Ñaát baát di
baát dòch. Ñaõ noùi laø caùi Ñaïo thì chaúng coù beânh ai
boû ai. Vì nhaän thaáy ñöôïc nhö vaäy maø Laõo Töû ñaõ
noùi:"Thieân ñòa baát nhaân" bôûi trôøi ñaát
chaúng vì ai maø tö vò, khoâng vì keû reùt maø deïp boû
muøa ñoâng thaùng giaù, khoâng vì nhieät ñoä quaù cao maø
mang boùng raâm che ñi aùnh naéng cuûa maët trôøi ñang laøm
nhieäm vuï soi saùng cho moïi ngöôøi.. khi caàn thì duøng maø
khoâng coøn hôïp nöõa thì boû , nhö Laõo Töû vieát:
"Thaùnh nhaân baát nhaân, dó baùch taùnh vi soâ
caåu": - Thaùnh nhaân khoâng coù nhaân, coi traêm hoï nhö
loaøi choù rôm laø vaäy. Kyø du thaùc thöôïc hoà! Hö nhi baát khuaát, Ñoäng nhi duõ xuaát". Giöõa khoaûng trôøi ñaát meânh moâng Ñaâu coù khaùc gì oáng beã... Tuy noù troáng khoâng maø voâ cuøng voâ taän Caøng ñoäng laïi caøng hôi ra... Vaïn vaät treân cuoäc ñôøi naøy ñöôïc sinh ra bôûi trôøi ñaát coù töù muøa taùm tieát.... Xuaân thì loäc troå ñaày caønh, nhöng ñaâu phaûi ñöùng yeân moät choã maø noù cuõng coù ngaøy taøn taï...roài laïi tieáp tuïc taùi sanh theo caùi voøng laån quaån heát Xuaân roài Haï heát Haï sang Thu, Thu taøn Ñoâng ñeán... môùi nghe nhö chaúng coù gì laø maát maùt, nhöng thaät nhöõng caûnh vaät xa xöa ñoù ñaõ ñi vaøo dó vaõng... khoâng bao giôø trôû laïi... ñeå roài nhöõng caùi hieän höõu laïi bò maát huùt vaøo caùi roãng khoâng baát taän... vaø nhöõng caùi môùi meû khaùc xuaát hieän, tuy cuøng moät hình daïng, moät danh xöng, moät coâng duïng, moät hình aûnh, maøu saéc...nhöng khoâng phaûi töø caùi cuõ taùi sinh...Vôùi Laõo Töû khoâng coù "Phuïc coå" nhö quan nieäm vaø haønh ñoäng cuûa phaùi Nho gia... Caùi trieát cuûa thieàn nhö Laõo Töû ñaõ noùi: "Ña ngoân soå truøng Baát nhö thuû trung." Noùi nhieàu chöøng naøo cuõng vaãn thaáy khoâng bao giôø döùt ñöôïc, noùi khoâng heát thì thaø haõy giöõ laáy caùi Trung. Caùi Trung maø Laõo Töû noùi ñoù laø caùi luaät quaân bình laøm caân baèng giöõa caùi Thieän vaø caùi AÙc, cuõng cuøng vôùi yù nghóa chaân khoâng cuûa nhaø Phaät. Tuy nhieân Laõo Töû coù cuøng moät höôùng ñi nhö ngöôøi Tu Thieàn, Ngaøi chuû tröông "Hö Khoâng", Thieàn chuû tröông moïi vaät hieän höõu chaúng laø gì caû, do ñoù môùi coù thuyeát "Truùt Boû"...ñeå taâm thaàn ñöôïc nheï nhaøng maø ñi vaøo vôùi theá giôùi sieâu nhieân voâ hình aûnh...moät theá giôùi troáng khoâng meânh moâng tónh laëng. Ngöôøi "Tu Thieàn" ít nhaát moãi ngaøy ñeàu coù nhöõng phuùt giaây caûm thaáy taâm hoàn mình nhö moät Muøa Xuaân ñaày naéng môùi vaø nheï nhoûm nhö vöøa môùi thoaùt ra caùi nhuïc theå naëng neà daãy ñaày toäi loãi. Tuy vaäy, ngöôøi ngoài thieàn ñònh coù khaùc hôn quan nieäm trieát lyù cuûa Descartes :..."Nhöng toâi vaãn chöa bieát roõ raøng toâi laø gì, daàu toâi ñaõ bieát chaéc raèng toâi ñang hieän höõu; cho neân töï tay toâi phaûi raát thaän troïng keûo coi caùi khoâng phaûi toâi laø toâi, vaø nhö vaäy toâi sôï seõ laàm laãn ngay caû nôi tri thöùc naøy laø tri thöùc phaûi ñöôïc coi laø chaéc chaén hôn heát caùc tri thöùc toâi coù töï tröôùc ñeán nay." Traùi laïi Thieàn tuy khoâng phaûn baùc caùi Suy Nieäm Thöù Hai cuûa nhaø trieát hoïc Descartes nhöng hoaøn toaøn coi "Caùi Toâi" khoâng coøn nöõa, thoaùt haún ra ngoaøi voøng cöông toûa. Trong "The Method of Zen E. Herrigel khoâng khoûi baên khoaên khi ñöôïc nghe ñeán "Caùch Soáng Thieàn" raèng laø neáu laø moät ngöôøi Taây phöông hoï seõ nghó chaúng bieát nhöõng ngöôøi tu luyeän Thieàn naøy haún laø hoï roãi raûnh laém. OÂng Herrigel khaúng ñònh laø "Khoâng", vaø oâng giaûi thích nhöõng ngöôøi tu luyeän thieàn khoâng xem söï hieän höõu cuûa mình laø quan troïng. Theá coù nghóa ngöôøi luyeän Thieàn chæ muoán coù nhöõng phuùt giaây "Truùt Boû" ñeå ñöôïc vui vôùi caùi khoâng hieän höõu cuûa mình. Thuyeát "Truùt Boû" cuûa ngöôøi Thieàn Ñònh laø laøm sao queân haún mình, queân haún caùi xaùc thaân mình, queân taát caû nhöõng caùi gì hieän höõu beân mình, quan heä maät thieát vôùi mình trong ñôøi soáng haøng ngaøy...duø ñoù chæ laø trong giaây laùt, ñeå hoøa mình trong theá giôùi tónh laëng...
|
