Ñaïi Chuùng soá 65 - phaùt haønh ngaøy 31/12/2000

MÖØNG CHUÙA GIAÙNG SINH

Phaïm Thò Quang Ninh

Ñoái vôùi caùc ngaøy leã trong naêm, coù leõ leã Giaùng Sinh laø moät trong nhöõng ngaøy leã nhoän nhòp nhaát. Treân theá giôùi, nôi nôi ñeàu möøng leã Giaùng Sinh, töø nhöõng quoác gia coù moät soá tín ñoà Thieân Chuùa Giaùo ñoâng ñaûo cho tôùi nhöõng nöôùc coù raát ít giaùo daân. Tuy nhieân moãi nôi ñeàu toå chöùc khaùc nhau tuyø theo phong tuïc taäp quaùn cuûa töøng nöôùc. Tröôùc heát laø nöôùc Trung Hoa, nôi coù moät soá tín ñoà theo Thieân Chuùa Giaùo raát ít, so vôùi daân soá ñoâng ñaûo vaøo böïc nhaát theá giôùi. Phoûng ñoaùn cho thaáy khoaûng 10 trieäu ngöôøi ñöôïc röûa toäi (khoaûng 1% daân soá). Theá nhöng leã Giaùng Sinh ôû Trung Hoa cuõng töng böøng. Dó nhieân khoâng phaûi vì lyù do toân giaùo maø vì caùc nhaø thöông maïi bieát caùch khai thaùc, ñeå baùn saûn phaåm quaø taëng. Cuõng nhö Trung Hoa, daân chuùng Nhaät Baûn ña soá theo Phaät giaùo vaø leã Giaùng sinh cuõng ñöôïc aên möøng raàm roä ñeå caùc thöông gia moi tieàn daân chuùng nhaát laø giôùi treû. Tuy nhieân Nhaät Baûn cuõng coù nhöõng taäp quaùn deã thöông laø moãi ngöôøi choïn laøm moät vieäc höõu ích naøo ñoù trong muøa leã, nhö tình nguyeän trang hoaøng trong bònh vieän, hay haùt nhaïc Giaùng sinh, mua vui cho caùc beänh nhaân... Caùc treû em beân Nhaät tin raèng oâng giaø Noel (ngöôøi nhaät goïi laø Santa Kurohsu) coù con maét ôû ñaèng sau ñaàu ñeå troâng nom treû con trong suoát naêm daøi.

Traùi vôùi Trung Hoa vaø Nhaät Baûn, nöôùc YÙ laø nöôùc phaàn lôùn daân theo Thieân Chuùa giaùo. Leã Giaùng sinh ñöôïc chaêng ñeøn keát hoa söûa soaïn töø ñaàu thaùng 12. Beân trong nhaø ñöôïc trang hoaøng maùng coû, coù Ñöùc Meï Maria, coù oâng thaùnh Giuse, coù Ba Vua chaàu, coù Thieân thaàn... vaø ñi leã nhaø thôø. Treû em beân YÙ khoâng treo bí-taát nhö beân Myõ ñeå chôø oâng giaø Noel maø ñôïi chính oâng giaø Noel töï tay mang cho. Moät nöôùc nöõa treân theá giôùi cuõng coù nhieàu tín ñoà Thieân Chuùa giaùo laø Ñöùc. Nöôùc Ñöùc coù tôùi 45% tín ñoà ngöôøi Thieân Chuùa Giaùo caûi caùch vaø 37% thuoäc phaùi Thieân Chuùa Giaùo chính thoáng Roma. Ngöôøi Ñöùc goïi ngaøy leã Giaùng Sinh laø "Wrihnachten". Ñeâm chính laø ñeâm ngaøy 24 thaùng 12, gia ñình tuï hoïp ñoâng ñuû döï moät böõa tieäc thònh soaïn vaø ñôïi quaø cuûa oâng giaø Noel (Weihnachtsmann). Thöôøng thì gia ñình trao ñoåi quaø taëng cho nhau trong ñeâm aáy. Ngöôøi Ñöùc coøn aên möøng theâm hai ngaøy nöõa, ngaøy 25 va 26 thaùng 12 nhö ngöôøi Vieät Nam aên Teát ba ngaøy vaäy. Thôøi gian töø muøng 1 ñeán ngaøy 24 thaùng 12 goïi laø "Adnentszeit", coù nghóa laø thôøi gian söûa soaïn. Cha meï cho con caùi moät taám lòch ñeå ñeám ngaøy. Moãi ngaøy trong thaùng 12 treû em coù theå môû moät trong nhöõng caùi cöûa trong nhaø vaø ñöôïc thöôûng keïo hay ñoà chôi nhoû. Moät taäp tuïc nöõa laø chôï Giaùng Sinh. Chôï laø nhöõng nhaø nhoû ñeøn ñoùm saùng choang, baùn nhöõng ñoà trang trí cho ngaøy leã. Vaø theâm moät taäp tuïc coå truyeàn laø laøm nhöõng caùi voøng Giaùng sinh (wreath) maøu saéc xanh ñoû vôùi boán caây ñeøn caày. Moãi tuaàn gia ñình seõ thaép moät ngoïn cho tôùi ngaøy leã Giaùng Sinh.

Ngöôøi Iraq tuy ñaïo Hoài chieám ña soá nhöng soá ngöôøi Thieân Chuùa Giaùo cuõng aên möøng leã Giaùng Sinh raát ñaëc bieät. Trong ñeâm Giaùng Sinh, gia ñình hoïp nhau laïi ñoïc kinh thaùnh, yù nghóa cuûa ngaøy Chuùa sinh ra ñôøi, trong khi gia ñình moãi ngöôøi caàm treân tay moät caây ñeøn caày. Khi ñoïc xong, hoï ra ngoaøi saân, ñoát moät ngoïn löûa möøng baèng boù caây traàn bì. Neáu ngoïn löûa chaùy thaønh than laø ñieàm may maén. Trong khi löûa chaùy, moïi ngöôøi ca haùt cho ñeán luùc löûa taøn, nhaûy qua nhaûy laïi ñoáng tro ba laàn vaø thaàm noùi leân mong öôùc cuûa mình. Trong ngaøy Giaùng Sinh, moät ngoïn löûa möøng nöõa ñöôïc ñoát leân taïi saân nhaø thôø. Ñoù laø daáu hieäu cuûa buoåi leã baét ñaàu. Leã Giaùng Sinh ñöôïc toå chöùc raát troïng theå. Moät Hoàng Y böng töôïng Chuùa Haøi Ñoàng treân moät caùi goái ñoû. Sau leã, Ñöùc Hoàng Y ban pheùp laønh cho con chieân baèng caùch ñuïng vaøo moät ngöôøi, ngöôøi naøy seõ ñuïng vaøo ngöôøi beân caïnh vaø cöù theá laàn löôït taát caû moïi ngöôøi trong nhaø thôø. Ñoù laø daáu hieäu moïi ngöôøi ñeàu ñaõ nhaän ñöôïc bình an trong Chuùa. Ngaøy leã Giaùng Sinh ôû Hoa Kyø, theo truyeàn thoáng cuõng nhö caùc nöôùc khaùc, laø treo ñeøn loäng laãy khaép nôi nhö ngaøy hoäi hoa ñaêng. Ñeøn chaêng töø trong nhaø ra tôùi ngoaøi ngoõ. Nhaø thôø ñeøn neán saùng tröng vaø döïng maùng coû töôïng
tröng cho nôi Chuùa sinh ra ñôøi. Nhöng coù leõ nhoän nhòp nhaát laø caùc trung taâm thöông maõi vaø chaéc chaén laø khoâng theå thieáu OÂng giaø Noel, moät bieåu töôïng huyeàn thoaïi deã thöông cho treû nhoû. OÂng thaùnh yeâu treû con ñöôïc ñöôïc lôïi duïng ngay vaøo muïc ñích thöông maïi. Cha meï saép haøng daøi, traû tieàn cho con ñöôïc chuïp hình kyû nieäm vôùi oâng giaø Noel Treân nöôùc Myõ coù hai nôi maø ngöôøi ta goïi laø choã ôû cuûa oâng giaø Noel. Moät laø Torrington ôû Connecticut , gioáng nhö moät caùi laøng nhoû. ÔÛ ñaáy oâng giaø Noel vaø caùc moân ñeä phaân phaùt quaø cho caùc thieáu nhi trong dòp leã. Moät nôi nöõa taïi Wilmington, Nöõu Öôùc do moät ngöôøi ñaøn oâng teân Arto Monaco döïng neân, nôi naøy laø ñaát thöôøng tröïc cuûa oâng giaø Noel. Haøng naêm coù tôùi 100,000 khaùch thaêm vieáng. Moät nôi nöõa goïi laø tænh cuûa oâng giaø Noel, laø ñòa chæ maø trung bình khoaûng ba trieäu thö tôùi lui haøng naêm.

Noùi ñeán leã Giaùng Sinh thì khoâng theå thieáu caây Giaùng Sinh. Naêm 1924, caây Giaùng Sinh töôi ñaàu tieân ñöôïc troàng ôû Washington, D.C. Roài theo truyeàn thoáng, haøng naêm ñeàu coù caây thoâng. Caùc vò Toång Thoáng Hoa Kyø hay caùc Ñeä nhaát phu nhaân ñaïi dieän thaép saùng moãi naêm vaøo dòp leã Giaùng Sinh.

Moät chuyeän haøo höùng nhaát vaøo dòp leã Giaùng Sinh ôû nöôùc Myõ laø mua saém. Taát caû caùc trung taâm thöông maïi ñeàu khoù kieám ñöôïc choã ñaäu xe. Duø kinh teá coù xuoáng hay leân, daân chuùng vaãn ñoå xoâ ñi mua saém. Theo söï nghieân cöùu cuûa nhoùm Financial and Consumer Rights Council (FCRC) do sinh vieân Debbie Brown vôùi söï phuï giuùp cuûa sinh vieân Philip Ryan thuoäc ñaïi hoïc Deakin Universary thöïc hieän, ta thaáy coù tôùi 48% ngöôøi khoâng tieát kieäm ñeå tieâu trong dòp Giaùng sinh neân hoï phaûi duøng theû tín duïng. So saùnh naêm 1988 vaø naêm 1999, soá ngöôøi duøng theû tín duïng ñaõ taêng leân gaáp ñoâi (25% -53%). Coù nhieàu ngöôøi ñaõ phaù saûn vì duøng theû tín duïng, vaø soá ngöôøi naøy ñaõ taêng daàn haøng naêm (taøi lieäu coøn cho thaáy coù tôùi 26,316 ngöôøi khai phaù saûn vaøo naêm 1999, taêng leân 2000 so vôùi naêm 1997). Nhöõng nhaø nghieân cöùu tin raèng laïm duïng duøng theû tín duïng laø nguyeân nhaân lôùn thöù hai gaây ra vieäc phaù saûn. Nhoùm Financial and Consumer Rights Council keâu goïi moïi ngöôøi neân ñeà cao caûnh giaùc vaø laäp chöông trình cho taát caû chi tieâu trong dòp leã. Ngöôøi naøo coù nhieàu theû tín duïng haõy boû bôùt vaø ñöøng tieâu pha quaù söùc mình coù theå traû
nôï ñöôïc. Noùi ñeán tieâu pha, coù leõ ñaõ ñuïng chaïm ñeán phuï nöõ. Ñaøn baø Vieät Nam sang
ñaây khoâng ít thì nhieàu cuõng laây caùi thuù tieâu pha cuûa ngöôøi Myõ trong dòp leã Giaùng Sinh nhö khi ñi mua saém Teát ôû Vieät Nam vaäy. Ñeå coù moät ngaøy leã Giaùng Sinh thònh soaïn, ñaøn baø caàn mua saém nhöõng thöù caàn thieát cho gia ñình, quaø caùp cho choàng con, ngöôøi thaân, vaø ngay cho caû mình nöõa. Bôûi vaäy ñaøn baø ra ñöôøng aên maëc raát lòch söï, ñaøng hoaøng nhöng hieám thaáy ñaøn baø Vieät Nam phaù saûn vì mua saém trong dòp leã. Coù leõ phaàn lôùn phuï nöõ ñeàu bieát caùch quaûn trò tieàn baïc, khoâng "boùc ngaén caén daøi", khoâng tieâu pha quaù trôùn vaø ñaëc bieät bieát suy tính tröôùc khi tieâu. Vaäy thì mua saém trong voøng kieåm soaùt cuõng chaúng coù gì ñaùng sôï khi ngaân quyõ gia ñình khoâng bò aûnh höôûng. Neáu caùc baø, caùc coâ mua saém quaø taëng laøm vui cho gia ñình, laøm ñeïp cho chính mình trong ngaøy leã, chaéc chaén seõ mang haïnh phuùc cho nhöõng ngöôøi thaân chung quanh. Coù ngöôøi ñaøn oâng naøo khoâng haõnh dieän ñi beân caïnh ngöôøi vôï, ngöôøi tình vôùi moät boä quaàn aùo laøm taêng saéc ñeïp cuûa naøng. Tuy nhieân yù nghóa chính cuûa ngaøy leã Giaùng Sinh vaãn laø möøng Chuùa ra ñôøi, mang bình an vaø nieàm toát laønh cho moïi ngöôøi döôùi theá. Cho neân mua saém vaät chaát, beân nhöõng caùi ñeøn maàu laáp laùnh nhö sao trôøi chæ laø caùi voû nhoän nhòp beân ngoaøi. Moùn quaø quí giaù nhaát cho nhau vaãn laø söï An Bình vaø Haïnh Phuùc.

Phaïm thò Quang Ninh