Tröôøng Taberd, naêm naøo cuõng vaäy gaàn ñeán thaùng 12 laø hoïc troø laãn Thaày ñeàu roän ròp vui töôi. Hình nhö sau kyø thi lôùn ai ai cuõng thaáy pheû re. Beà gì gaàn ñeán Noel thì tröôøng nghæ hoïc moät hôi daøi sung söôùng. Gioù laønh laïnh cuûa tieát Tieåu Tuyeát thoåi veà khaép thaønh ñoâ, ai ai cuõng aùo len coøn hoïc troø thì böïc nhaát saùng maëc vaøo theo leänh cuûa cha meï "Boä con muoán söng phoåi sao maø khoâng chòu maëc aùo laïnh?" Ñeán tröa thì naéng leân, ñi ñaâu cuõng keø keø caùi aùo laïnh coàng keành chaïy nhaûy, giôûn chaïy la laøng vöôùng caùi aùo thì thua roài. Coøn ñeå laïi döôùi goác caây ñeå chaïy giôõn cho goïn thì maát laø caùi chaéc. Veà nhaø maát aùo laïnh thì coøn gì ôùn baèng?

Taïi nhaø thôø Ñöùc Baø thì ngöôøi ta ñaõ giaêng hai haøng ñeøn töø noùc nhaø thôø ñeán taän saân coû, ñeâm veà thì nhaáp nha nhaáp nhaùnh aùnh saùng vaøng thaáy raát aám loøng. Coøn taát caû xung quanh Böu ñieän thì hoï baùn nhieàu ñeøn ngoâi sao, cuøng maùng coû Thaønh phoá nhoän nhòp vaø vui haún leân. Thænh thoaûng trong radio vang ñoïng laïi nhöõng baøi ca Giaùng Sinh nghe thaät thöông nhaân loaïi tình ñoàng baøo Baøi ca "Ñeâm Thaùnh Voâ Cuøng" ñaõ ñi vaøo taâm tö moïi ngöôøi treân traùi ñaát naøy, do moät tu só doøng teân vieát nhöõng noát nhaïc thaàn kyø töø moät tu vieän heûo laùnh hoang sô treân mieàn ñoâng baéc YÙ ñaïi Lôïi vaøo moät buoåi chieàu muøa Ñoâng ngaäp tuyeát. Vò tu só naøy thaáy moät ngöôøi haønh khaát cheát laïnh ñeâm khuya vöøa roài, vaø chieác xe ngöïa cuûa thaønh phoá chôû xaùc ngöôøi haønh khaát ñi veà höôùng nghóa trang voâ danh naèm sau ñoài hoang caùch nhaø thôø khoâng bao xa roài trôøi cao ñoã voïng tieáng chuoâng ngaân cho ai ñaây? Baøi thaùnh ca ñöôïm ñaày tình thöông ñaõ vaøo loøng khaép moïi ngöôøi traàn theá.

Con ngöôøi hay con vaät cuõng vaäy, gaàn ñeán muøa ñoâng laø aên döõ laém. Nhaát laø tuïi treû nhö tui aên caùi gì cuõng khoâng thaáy ñaõ caùi mieäng. Heã ai goïi ñi aên caùi gì khoâng thì gaät ñaàu lieàn tröø chuyeän coù muoán aên roi khoâng? Maø tieàn löông tuaàn cuûa cha meï phaùt ra hình nhö khoâng caùch chi vui ñöôïc heát. Muoán laøm moät maùng coû Haøi Ñoàng thì chuyeän khoâng gì khoù heát, chæ caàn laáy giaáy xi maêng xeáp xeáp cuoán cuoán roài daùn leân moät mieáng vaùn roài sôn ño ñoû xanh xanh roài treân noùc sôn maøu traéng cuûa tuyeát thì xong roài. Nhöng coøn nhöõng nhaân vaät bao quanh maùng coû thì laø moät chuyeän khaùc. Naøo Chuùa Haøi ñoàng, roài Ñöùc Meï töø maãu cuoái ñaàu nhìn con, roài Thaùnh Giuse, roài 3 vua nöõa roài muïc ñoàng nöõa roài moät vaøi con tröôøu nhö vaäy laø heát choã cho maùng coû roài. Saigon ngaøy tröôùc cuõng nhö ngaøy nay ñaâu coù ai cho mua chòu? Tieàn trao laø chaùo muùc lieàn. Maø tieàn tuaàn meï cho thì chæ vöøa ñuû mua moät con boø. Sao ngöôøi lôùn khoâng bao giôø laøm vöøa loøng ngöôøi con nít heát vaäy? Maëc daàu laøm maùng coû tieàn coâng khoâng tính roài, nhöng coøn tieàn sôn? tieàn mua moät chuøm coû khoâ maøu xanh ñeå cho ñuùng söï thaät cuõng phaûi traû tieàn cho ngöôøi baùn haøng ñoù, chaúng leõ böùc coû ngoaøi ñöôøng ñeå vaøo maùng coû thì coi sao ñöôïc?

Coøn con nhaø giaøu thì phaûi khaùc, maù noù mua nguyeân boä töø tieäm ñem veà nhaø, gaén ñeøn nho nhoû leân laø thaáy linh thieâng lieàn, maùng coû cuûa noù thì nhieàu boø con quaù coøn maùng coû mình sao thaáy coù moät con boø ñöùng leû loi moät mình. Tieàn ñaâu maø mua dö boø dö ngöïa? Mua ñuû boä thì ñaõ chòu ñoùi trieàn mieân roài, coøn ñoøi mua dö haû?

Trong xoùm toâi, coù moät anh treû, anh thöôøng ñi laøm baèng xe moâbileùt. Anh laøm ngheä só taây ban caàm cho moät phoøng traø nhoû ôû gaàn Nhaø Beø anh ñaùnh ñaøn cho ca só haùt quaùn nhoû thöôøng xuyeân thieáu tieàn löông cho ngheä só neân göông maët anh luùc naøo cuõng thaáy moät muøa thu aûm ñaïm.

Naêm naøo cuõng vaäy, Noel saép ñeán laø saân nhaø anh nhoän nhòp haún leân, anh mua caây, mua vaùn mua sôn roài anh laøm moät maùng coû raát ñeïp cho con nít loái xoùm ñöùng bu quanh haøng raøo cuûa nhaø anh maø doøm ngoù chæ choû ñeøn chôm chôùp coù tieáng nhaïc nghe linh kinh lang cang raát vui. Maùng coû cuûa anh dó nhieân ñi trieån laõm laø ñaäu lieàn. Ñuû boä nhaân vaät vaø ñoäng vaät, laïi coøn coù thieân thaàn quyø goái keá beân hang ñaù maùng coû nöõa chöù. Toâi thöôøng thaéc maéc taïi sao maùng coû cuûa anh laïi coù theâm thieân thaàn vaäy? Anh giaûng nghóa moät hoài nhö thuoäc loøng töø kieáp tröôùc vaäy taïi sao khoâng? Taïi vì thieân thaàn raát linh thieâng, thieân thaàn ôû khaép moïi nôi nhaát laø luùc Chuùa ra ñôøi thì baét buoäc phaûi coù thieân thaàn ñeán chöùng kieán chöù? Luùc naøy laø luùc quan troïng chaúng leõ thieân thaàn ñi choã khaùc chôi? Noùi nhö vaäy thì maáy thaøy doøng cuûa toâi cuõng phaûi chòu pheùp luoân. Dó nhieân maùng coû cuûa anh ñeïp nhaát theá giôùi nhöng coøn maùng coû cuûa toâi toâi nhìn cuõng vui vaäy. Khoâng ñuû tieàn mua ñeøn ñieän thì toâi thaép ñeøn caày hang ñaù nhoû ñeøn caày thì cao, chaúng leõ beû khuùc ra thoâi nheùt ñaïi vaøo ñeøn caày chaùy moät hoài thì seõ vöøa noùc hang ñaù. Dó nhieân giaáy gaëp löûa thì xong roài chaùy maát moät khuùc hang ñaù maùng coû roài.

Raùng maø daáu chuyeän naøy nhöng thaèng em uùt leûo meùp noù ñôïi ba toâi ñi laøm veà noù meùt luùc naøo maø mình ñaâu coù hay bieát. Dó nhieân luùc naøy aên ñoøn no neâ ñi ñöùng maát töï nhieân. Naøo laø boä maøy muoán ñoát nhaø haû, coù ai laøm maùng coû maø thaép ñeøn caày? Cheá bieán ñeå chaùy nhaø sao haû? Caû traêm thöù haû haû nghe maø meät. Anh ngheä só cuûa toâi laø ngöôøi ñaïo Phaät nhöng naêm naøo cuõng vaäy anh tin Chuùa Haøi Ñoàng coøn hôn ngöôøi coù ñaïo nöõa. Nieàm tin cuûa anh ngôøi vaøo aùnh maét, vaøo nuï cöôøi. Hình nhö coù laàn anh ñaùnh ñaøn baûn Thaùnh Ca Ñeâm Voâ Cuøng cho hang ñaù maùng coû nghe luoân nöõa chôù. Thaønh thöû nhìn maùng coû cuûa anh cuøng nhöõng nhaân vaät nhöõng ñoäng vaät sao maø noù soáng ñoäng gheâ vaäy ñoù.

Naêm nay anh khoâng laøm maùng coû nhö moïi naêm nöõa anh noùi tao bò ñi lính roài. Caû xoùm buoàn xo. Ngang nhaø cuûa anh hình nhö khoâng coøn thieân thaàn ñeán quyø goái treân maùng coû cuûa anh nöõa. Caây ñaøn xeáp xoù, anh ñi bieàn bieät. Meï giaø cuûa anh haøng ngaøy ra saân thaép nhang, ngoù veà cuoái trôøi caàu mong anh ñöôïc bình an khoûe maïnh. Baø ñaõ treân saùu möôi roài, nhai traàu laâu laâu caàm choåi queùt saân chaäm raõi. Baø hay queùt vaøo giöõa tröa chôø ngöôøi phaùt thö cuõng vaøo khoaûng giôø naøy gheù ngang xoùm. Baø chôø thö ngöôøi con trai ñoäc nhaát trong gia ñình. Nhaø ngheøo khoâng bieát raèng ñöùa con trai ñoäc nhaát neáu ñi lính thì phaûi gaàn nhaø nhöng tieàn ñaâu lo cho noù ñi lính gaàn nhaø ñaây? Nghe noù noùi leân taän Pleiku gì gì ñoù xöù ñaùnh giaëc maø. Nhöng maø Pleiku ôû ñaâu vaäy haû.

Cuoái naêm ñoù, anh ñöôïc pheùp veà Saigon nhaân dòp mua saém cho ñoäi Taâm lyù Chieán cuûa ñôn vò anh traán ñoùng. Toâi qua thaêm vaø hoûi sao anh khoâng laøm maùng coû nhö xöa nöõa, anh traû lôøi khoâng coøn giôø nöõa roài, pheùp ñaëc bieät coù 5 ngaøy khoâng ñuû ñi moät voøng chôï BeánThaønh nöõa.

Meï anh möøng khoân taû, baø laêng xaêng líu xíu khaép nhaø. Coøn toâi thì theo gia ñình ñi nghæ pheùp cuõng 1 tuaàn sau ñoù, Vuõng Taøu. Ai ñi taém bieån vaøo thôøi gian naøy, nhöng ba toâi noùi luùc naøy môùi ít ngöôøi. Vuõng Taøu khoâng khí laïnh caêm, soùng bieån cuoàng noä, aàm aàm ñaùnh vaøo gaønh ñaù tan vôõ töøng maûnh boït traéng xoùa. Treân nuùi lôùn gioù phaàn phaät nhö keùo loâi ngöôøi ta xuoáng bieån, gioù maïnh ñeán muoán ngoäp thôû. Toâi cuõng vöøa böôùc vaøo tuoåi si tình chaân böôùc ñi choã naøy choã kia nhöng hoàn gôûi taän nhaø naøng. Roài caâu thô cuûa ai maø hay voâ cuøng khoâng taøi naøo queân ñöôïc:

Tình yeâu cuûa toâi toái nôû thì saùng taøn khoâng thoï ñöôïc bao laâu. Vì ngöôøi thöù ba xen vaøo

Nhöng

Vaâng, tan vôõ laø caùi chaéc. Gioù nuùi cao thoåi phaàn phaät ra khôi. Moät con chim bieån bay ngang keâu vaøi tieáng leû loi cho buoåi chieàu taøn. Thaønh phoá Vuõng Taøu, cuoái naêm raát laïnh, döôùi chôï hoï ñaõ leân ñeøn töø laâu, nôi Baõi Thuøy Döông coù vaøi chieác ghe keùo leân baõi caùt naèm co ro gioù laïnh. Khoaûng gaàn chieàu taøn thì aùnh saùng queùt chaäm raõi cuûa ngoïn Haûi Ñaêng nhö muoán choïc thuûng maøn ñeâm cuûa ngaøn khôi. Luùc naøy toâi môùi nhôù Saigon, nhôù nhöõng tieáng keøn xe Honda boùp inh oûi, sao hoï chaïy ñaâu ra maø nhieàu quaù vaäy? Ngaõ tö naøo cuõng keït xe, khoùi xe cay maét. Meät gaàn cheát nhöng maø vui, heân nhaát laø coù anh chôû moät coâ gaùi aùo daøi ngoaøi baêng sau. Coøn soùt laïi laø toaøn tuïi ñoäc thaân taïi choã. Saigon cöù vui cho troïn, baát chaáp nôi cao nguyeân tieáng suùng noå coâng ñoàn ñaõ vieän aàm ì töø goùc nuùi chaân trôøi Cao nguyeân sao ngöôøi ta tuï ñeán ñoù ñeå maø cheát vaäy? Röøng xanh, löûa vaøng, muøi khoùi suùng thoang thoaûng nhö muøi phaùo Teát neáu khoâng coù muøi maùu thì nghe vui bieát maáy. Caïch caïch, aàm aàm, taïch taïch taïch tieáng suùng ñuû loaïi thi nhau noå, suùng ngaén suùng daøi, suùng baén voøng caàu, suùng baén thaúng ñaïn ñaïo ñi thaúng, ñaïn noå chuïp, ñaïn chui xuoáng loøng ñaát raát saâu roài noå moät caùi aàm söùc neùn cuûa laøn soùng noå ñuïng nhaèm haàm truù aån thì noå cöïc maïnh ngöôøi döôùi haàm cheát vì söùc soùng neùn ñaùnh vaøo taïng phuû chaâu thaân cheát hoäc maùu töôi.

ÔÛ Vuøng Taøu chöøng daêm hoâm, thì heân Maù toâi keâu chaùn quaù theá laø caû ñoaøn khaên goùi ñi veà Thaønh ñoâ. Ngöôøi naøo cuõng vui, nhöng toâi laø ngöôøi vui nhaát. Maëc duø tình tan vôõ töø laâu, nhöng toâi vaãn mong ñi ngang nhaø naøng. Khoâng coøn nhôù baøi thô cuûa taùc giaû naøo sao? Khoâng caàn laém:

Naêm sau, cuõng vaøo thaùng 12 thì xoùm toâi theâm moät chuyeän buoàn. Anh nhaïc só ngheøo nhöng nhieàu loøng haûo taâm naêm naøo anh cuõng raùng laøm maùng coû tuy anh ngöôøi ñaïo Phaät roài anh raùng ñaùnh ñaøn guitar cho maùng coû nghe. Anh khoâng caàn ñaùnh ñaøn nhöng tuïi toâi cuõng nghe aâm vang cuûa nhöõng baøi ca Giaùng Sinh Voâ Cuøng roài. Caâu anh noùi coøn ghi nôi ñaây: Tao bò ñi lính roài. Vaâng anh ñi bieàn bieät, anh leân taän cao nguyeân. Nôi ñoù ngöôøi ngöôøi gaëp nhau, nôi ñoù suùng noå ñuû aâm thanh nhaäp laïi tieáng ñeà pa cuûa suùng lôùn nghe uøn uït nôi xa roài tieáng rít cuûa vieân ñaïn ñaõ ñi xong voøng cung parabol roài noå aàm cöïc maïnh, nghe noùi raèng neáu nghe tieáng rít xeù gioù cuûa ñaïn rôi thì khoâng sao coù thaät vaäy khoâng?

Anh ñaõ ra ngöôøi thieân coå vì anh khoâng nghe ñöôïc tieáng rít gioù cuûa ñaïn 130 ly rôi xuoáng, anh cuõng khoâng kòp nghe tieáng noå cöïc maïnh nöõa roài. Meï anh nhö ngöôøi maát hoàn töø ñoù, baø khoâng coøn queùt nhaø vaøo buoåi tröa chôø thô phöông xa mang ñeán. Toâi cuõng thoâi khoâng laøm maùng coû nöõa, coù leõ taïi vì neáu laøm maùng coû thì laïi nhôù ñeán anh roài nöôùc maét laïi rôi. Naêm naøo cuõng vaäy, Noel ñeán ngöôøi ta tuï quanh Thaùnh ñöôøng, nhìn ñeøn ngoâi sao treo töø noùc Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng xuoáng taän ñaát roài treân trôøi ñen thaúm coù nhieàu vì sao laáp laùnh saùng hôn bao giôø heát roài radio nghe vang tieáng haùt cuûa nhöõng baøi ca GiaùngSinh hay voâ cuøng. Nhaân loaïi nhôù ñeán Chuùa Haøi Ñoàng Giaùng Sinh nhöng nhaân loaïi coù bôùt hung döõ vôùi nhau khoâng? Lôøi Chuùa daïy tröôùc khi chòu naïn cho nhaân loaïi nhaân loaïi coøn nhôù chaêng? Gaàn 2 ngaøn naêm roài maø?

Noel naêm nay toâi khoâng laøm maùng coû, moät phaàn vì nhôù anh vaø moät phaàn thaát tình. Tình toâi ñaâm dang dôõ vì ngöôøi thöù ba nhöng theâm moät tieáng chim guø thaønh ban mai tinh khieát phaûi khoâng?

Tình baïn laâu naêm loái xoùm vôùi chaøng nhaïc só ngheøo, chuyeân ñaùnh ñaøn guitar, con moät, ñaùng lyù nhaäp nguõ seõ gaàn nguyeân quaùn nhöng ngheøo ñaønh phaûi ñi nôi xa bieàn bieät. Roài khoâng bao giôø trôû laïi nöõa. Ngöôøi meï giaø traêm tuoåi chôø ñöùa con ñoäc nhaát töø phöông xa baèng nhöõng laù thö do Quaân Böu KBC göûi ñeán baây giôø khoâng coøn thö quaân böu nöõa ñaâu. Coøn toâi, ngoaøi tình baïn loái xoùm vôùi anh nhaïc só, toâi cuõng coù moät moái tình dôõ dang, y nhö moät thi só ñaõ vieát sau ñaây:

25 naêm troâi qua, taïi haûi ngoaïi, böôùc ñeán thaùng 9 laø vaøo muøa Thu nhöng ñôïi ñeán thaùng 11, 12 thì môùi thaáy muøa Thu thaät taïi California naøy, nhieàu caây gì khoâng bieát teân nhöng laù ñoåi töø xanh ra vaøng roài muøa ñoû thì laù ruïng, coøn trô laïi caønh khaúng khiu ñen ñuùa thì cuõng taïi ñaát khaùch queâ ngöôøi hoï aên möøng xong leã Taï Ôn laø hoï baét ñaàu noùi veà Giaùng Sinh Christmas cuûa hoï. Nhöng hoï laïi caàu mong ñeán oâng giaø Noel maø khoâng noùi gì ñeán maùng coû Haøi Ñoàng.

Toâi, sau ñoù cuõng khoaùc aùo chieán y, roài cuõng leân Pleiku ñeå ngöôøi gaëp ngöôøi ñeå nghe taàm ñaïn ñaïo bay ñi heát voøng cung parabol uùp ngöôïc xong ñaïn ñaïo parabol thì nghe tieáng noå aàm. Roài vaät ñoåi sao dôøi cuõng khoâng bieát taïi sao mình laïi ôû nôi ñaây ñeå roài haøng naêm cuoái thaùng 11 thì laïi nhôù ñeán maùng coû, nhôù ñeán baøi Thaùnh Ca Los Angeles, choã con ñöôøng vaéng nhaát laø nôi toâi ôû, cuõng nhieàu caây töông töï caây me nhöng cuoái naêm, tôø lòch moûng ñi thì ruïng laù vaøng, laù ñoû xe chaïy ngang nghe xaøo xaït. Muøa Thu muoän theo laù caây rôi muoän, toâi cuõng nhôù ñeán anh baïn loái xoùm ngaøy xöa, vaø ngöôøi tình mong manh nhöng nhôù hoaøi nhö ngöôøi tình traêm naêm. Vaâng, ñaây baøi thô noùi veà muøa Thu cho em, dó nhieân baøi naøy coù taùc giaû roài vaø nhôù khoâng soùt moät chöõ baøi naøy cuûa toâi vieát cho naøng nhöng khoâng daùm göûi roài caát vaøo töï ñieån Anh Vieät ñeå cho maáy ñöùa em khoûi luïc laïo

Thaùng taøn naêm luïn, maø vieát baøi thö tình noùi veà muøa Thu thì coù traät nhòp hay khoâng? Saigon khoâng coù boán muøa roõ reät nhö ngoaøi Baéc, muøa noùng vaø muøa laïnh. Muøa Thu cuõng khoâng bao giôø coù laù ruïng, keå caû Haø Noäi muøa Thu cuõng khoâng coù laù ruïng, nhöng treân cöïc Baéc Haø Noäi thì môùi coù nhieàu loaïi caây ruïng laù khi Thu veà. Cuõng coù nhieàu caây laù ruïng ñaâu caàn muøa Thu?

Laù Tre rôi ruïng ñaâu phaûi vì muøa Thu?

Nhöng gioït nöôùc maét ngaø hoâm nay, rôùt xuoáng khoâng caàn muøa Thu hay muøa Ñoâng Nöôùc maét rôi nhôù nhieàu veà ñeâm gaàn Giaùng Sinh, maùng coû, Chuùa Haøi Ñoàng, Ba Vua roài nhôù ñeán anh nhaïc só ngheøo trong xoùm, khaùc ñaïo nhöng naëng loøng veà Chuùa Haøi Nhi khi Noel veà. Roài laïi theâm moät moái tình mong manh theâm moät tieáng chim guø thaønh ban mai tinh khieát, theâm moät ngöôøi thöù ba tình ta ñaâm dang dôõ.