Home  |  Email  |  Advertising Rates  |  Vietnamese Fonts  |  Old Issues  |  Guest Book

Muïc luïc

Ñaïi Chuùng soá 60 - phaùt haønh ngaøy 15/10/2000

Duramax

Trung hoa voõ söû

Vuõ Ñöùc

(tieáp theo kyø tröôùc)

3. Thôøi Caän Coå: (684 A.C. sau T.C. ñeán 1,277 A.C. sau T.C.)

Vaøo thôøi Vuõ Taéc Thieân Hoaøng Ñeá (684 – 705 A.C. sau T.C.), caùc kyø thi voõ duõng ñöôïc môû roäng thöôøng xuyeân ñeå tuyeån choïn nhaân taøi gioûi voõ, boå nhieäm vaøo chöùc voõ quan. Theo Ñöôøng thö, vaøo ñôøi nhaø Ñöôøng, coù Haùm Laêng gioûi veà Löôõng Nhaân Ñao (Dao hai löôõi), neáu dao daøi khoaûng moät tröôïng ñöôïc goïi laø Thaùch Ñao. Cuõng nhö, Uaát Trì Kính Ñöùc gioûi duøng Giaùo (hay coøn goïi Soùc), vaø vôùi tay khoâng oâng ta coù theå cöôùp ñöôïc Giaùo (Soùc) cuûa ñoái thuû.

Theo saùch "Thaùi Cöïc Quyeàn Theá Ñoä Giaûi" cuûa Höùa Vuõ Sinh, vaøo ñôøi Ñöôøng, Höùa Tuyeân Bình coù trueyøn daïy moân Thaùi Cöïc Quyeàn, coøn goïi laø "Tam Thaát Theá", vì noåi tieáng chæ coù 37 theá, lieân tuïc vôùi nhau, tieáp dieân khoâng döùt. Do ñoù, cuõng ñöôïc goïi laø "Tröôøng Quyeàn". Yeáu quyeát goàm coù "Baùt Töï Ca", "Taâm Hoäi Luaän", "Chu Nhaân Ñaïi Duïng Luaän", "Thaäp Luïc Quan yeáu Luaän", vaø "Coâng Duïng Ca". Veà sau, moân naøy ñöôïc truyeàn laïi cho Toáng Vieãn Kieàu.

Ngoaøi ra, hoï Du cuõng coù truyeàn daïy moân Thaùi Cöïc Quyeàn, cuõng ñöôïc goïi laø "Tieân Thieân Quyeàn", hay laø "Tröôøng Quyeàn". Hoï Du hoïc ñöôïc töø Lyù Ñaûo Töû, ôû nuùi Voõ Ñang, thôøi nhaø Ñöôøng.

Theo Nguõ Ñaïi Söû, vaøo thôøi Nguõ Ñaïi (907 – 955 sat T.C.), Vöông Ngaïn Chöông laø ngöôøi gioûi veà Thieát Thöông. Cuõng nhö, vua Ñöôøng Trang Toâng (923 sau T.C.) raát thích moân Gioác Ñeå (ñaáu vaät), thöôøng ñaáu thaéng Vöông Ñoâ, neân thöôøng töï kieâu.

Veà pheùp Ñaïo Daãn hoâ haáp, theo saùch Di Kieân Chí cuûa Hoàng Maïi coù ghi: Naêm Chính Hoøa thöù baûy (1111.) ñôøi Huy Toâng nhaø Toáng, Lyù Töï Cuû laøm Khôûi Cuû Lang thöôøng taäp pheùp hoâ haáp goïi laø "Tröôøng Sinh An Laïc Phaùp".

Vaøo trieàu ñaïi nhaø Toáng (950 A.C – 1,275 A.C. sau T.C.), theo muïc "Quyeàn Kinh" trong saùch Kyû Hieäu Taân Thö cuûa Thích Keá Quang, Toáng Thaùi Toå Trieäu Khuoâng Daãn coù saùng cheá 32 theá Tröôøng Quyeàn, goïi laø Thaùi Toå Moân, vaø caùc boä quyeàn khaùc nhö: Luïc Boä Quyeàn, Haàu Quyeàn, Hoa Quyeàn. Nhöõng moân quyeàn naøy tuy coù teân khaùc nhau, nhöng noùi chung, ñeàu coù nhöõng ñieåm ñaïi ñoàng vaø tieåu dò. Ngoaøi ra, theo trueyøn thuyeát, ngöôøi ñôøi coøn cho raèng moân Hoàng Quyeàn laø do Toáng Thaùi Toå saùng cheá(???)

Vaøo ñôøi Toáng, danh töôùng Döông Nghieäp raát gioûi veà Thöông Phaùp, vaø doøng hoï Döông ñaõ noåi tieáng veà "Leå Hoa Thöông:. Theo saùch "Kyû Hieäu Taân Thö" cuûa Thích Keá Quang, Thöông Phaùp cuûa nhaø hoï Döông coù thính chaát bieán hoùa, raát huyeàn dieäu. Cho neân, ngöôøi ñôøi sau khoâng theå hieåu ñöôïc yù nghóa saâu roäng cuûa noù. Hoaëc coù ngöôøi bieát ñeán, nhöng vaãn giöõ kín khoâng truyeàn daïy ra, hoaëc coù theå coù yù daïy sai leäch vôùi chaân truyeàn. Vì vaäy, Thöông phaùp cuûa nhaø hoï Döông khoâng ñöôïc phoå thoâng baèng Thöông Phaùp cuûa hai nhaø hoï Maõ vaø Sa. Thöông Phaùp cuûa hai nhaø hoï Maõ vaø Sa ñeàu coù choã hay, nhöng caùch duøng ñaùnh xa hay gaàn ñeàu coù nhieàu ñieåm khaùc nhau. Veà Thöông Phaùp cuûa nhaø hoï Döông, vôùi tay caàm ñoác thöông vaø ñöa thöông ra raát daøi, vöøa coù hö coù thöïc, vöøa coù lyø coù chính, vöøa coù hö hö thöïc thöïc, vöøa coù kyø kyø chính chính. Luùc tieán leân duõng maïnh, luùc lui veà nhanh nheïn. Theá thöông dieâu ñoäng raát ñoäc hieåm, luùc baát ñoäng vöõng chaéc nhö nuùi Thaùi Sôn, luùc di ñoäng nhanh choùng nhö ñieän xeït. Vì vaäy, luùc baáy giôø, ngoïn "Leâ Hoa Thöông" cuûa hoï Döông chöa coù ai saùnh kòp.

Cuõng nhö, theo saùch "Traàn Kyû" cuûa Haø Löông Thaàn nhaän ñònh: "Thöông phaùp cuûa nhaø hoï Döôngduøng caû tröôøng laãn ñoaûn, hö thöïc ñeàu thích nghi, luùc tieán leân tinh nhueä khoâng theå choáng ñôõ, luùc lui mau leï khoâng nghæ kòp. Thieân haï goïi voâ ñòch, chæ coù theá Hoa Thöông phaùp cuûa nhaø hoï Döông maø thoâi."

Theo Toáng söû, Löõ Ñoäng Taân, ngöôøi ôû Quan Taây, gioûi veà kieám thuaät. Tröông Uy gioûi duøng coân goã (goïi laø Töû Ñaïi Truøng), vaø coân troøn daøi khoaûng 6 thöôùc.

Theo truyeàn thuyeát, Nhaïc Phi (Vuõ Muïc), danh töôùng nhaø Toáng ñaõ saùng cheá ra moân ñoâ vaät ñeå daïy cho binh só bieát caùch ñaùng caän chieán, vôùi tay khoâng vaø söùc maïnh cuûa toaøn thaân, aùp duïng kyõ thuaät quaät ngaõ ñoái thuû teù nhaøo xuoáng ñaát, cuõng nhö vôùi ñoâi tay chaân khoâng khoùa baét ñoái thuû. Moân ñoâ vaät ñöôïc saùng cheá töø söï phoái hôïp caùc kyõ thuaät cuûa moân Gioác Ñeå coû truyeàn Trung Hoa vaø caùc nguyeân taéc trong caùc moân: Caâu, Naû, Tieâu, Khaáu,...

4. Thôøi Caän Ñaïi: (1277 – 1644 sau T.C)

Ñeán thôøi nhaø Nguyeân (1277 – 1368 sau T.C), theo Nguyeân söû, Vöông Anh laø ngöôøi gioûi veà song ñao, ñöôïc goïi laø Ñao Vöông. Ñaëng Baät gioûi veà song kieám.

Theo saùch Traàn Kyû cuûa Haø Löông Thaàn, "Pheùp Phaân Giaùo" cuûa Bieân Trang Töû, "Pheùp Khôûi Laïc" cuûa Vöông Tu, "Pheùp Coá ÖÙng" cuûa Löu Tieân Chuû, "Pheùp Thieån Ñieän" cuûa Maõ Minh Vöông, "Pheùp Xuaát Thuû" cuûa maõ Khoâi. Ñoù laø kieám phaùp cuûa naêm nhaø ñeàu coù truyeàn laïi ñôøi sau.

Naêm 1351, Haøn Sôn Ñoâng, ngöôøi ôû Loan Thaønh, thuoäc Haø Baéc, cuøng vôùi cha laø Haøn Theá, töï nhaän laø doøng doõi vua Huy Toâng nhaø Toáng, vôùi muïc ñíchkhaùng chieán choáng nhaø Nguyeân, hai cha con hoï haøn saùng laäp Baïch Lieân Giaùo (Hoa Sen Traéng) vaø lôïi duïng vieäc truyeàn baù voõ thuaät vaø Phaät giaùo ñeå taïo theá löïc, trong vieäc tuyeån moä tín ñoà ñeä töû, daàn daàn, Baïch Lieân Giaùo taïo ñöôïc uy theá khaép nôi treân ñaát Trung Hoa. Sau khi haøn Sôn Ñoâng taï theá, caùc vò keá nghieäp lôïi duïng tinh thaàn thaáp keùm, meâ tín dò ñoan cuûa quaàn chuùng, maø ñi sai muïc ñích caùch maïng, vaø laâm vaøo ñöôøng taø ñaïo, laøm nhieàu ñieàu hoãn loaïn, daâm boân, coù nhieàu thaønh tích xaáu xa, trong choán giang hoà.

Vaøo thôøi nhaø Minh (1368 – 1644 sau TC), moân Baùt Phieân Quyeàn cuûa moân phaùi Baùt Thieån Phieân ñöôïc truyeàn daïy roäng raõi trong quaàn chuùng. Veà sau, vaøo ñôøi Thanh, Traàn Töû Chính raát noåi tieáng veà moân quyeàn naøy, taïi vuøng Haø Baéc, cuõng nhö oâng ñaõ truyeàn daïy moân Baùt Phieân Quyeàn taïi Tinh Voõ Hoäi, Thöôïng Haûi.

Veà moân Ñoâ Vaät, luùc baáy giôø, Traàn Nguyeân Baân laø voõ sö raát noåi tieáng, ñaõ truyeàn daïy moân Ñoâ vaät cho moät soá ngöôøi Nhaät Baûn (coù leõ, moân Nhu Thuaät Nhaät baûn ñaõ bò aûnh höôûng töø Ñoâ vaät Trung Hoa töø ñôøi nhaø Minh chaêng????)

Cuõng nhö, Maõ löông Thöôøng ñaõ coù dòp phaùt trieån moân Ñoâ vaät, khi laøm quan Traán Thuû Söù ôû ñaát Teá Nam. Oâng ñaõ ñaøo taïo ta nhieàu nhaân taøi ñoâ vaät trong nhoùm boä haï cuûa oâng, gioûi nhaát goàm coù: Vöông Chaán Sôn vaø Doaõn Chieám Khoâi. Veà sau, Doaõn Chieám Khoâi xuoáng phöông nam phaùt ñoäng, daïy moân naøy, nhöng raát tieác, mieàn nam Trung Hoa khoâng phaûi laø ñaát duïng voõ cuûa moân Ñoâ Vaät.

Veà kieám thuaät vaøo ñôøi nhaø Minh, Thaïch Dieän, töï laø Kính Nham, ngöôøi ôû Thöôøng Thuïc, theo hoïc kieám thuaät vôùi caûnh Quaät. Sau ñoù, Kính Nham daïy laïi cho Luïc Theá Nghò, ngöôøi ôû Thaùi Thöôïng, vaø Traàn Hoà, ngöôøi ôû Thoâng Uy.

Ngoaøi ra, Duõ Ñaïi Du, moät danh töôùng nhaø Minh, ñaõ töøng theo Lyù Löông Khaâm hoïc loái ñaùnh tröôøng kieám.

Theo saùch "Quoác Kyû Luaän Löôïc" cuûa Töø Trieát Ñoäng, vaøo ñôøi nhaø Minh,caùc danh töôùng nhö Duõ Ñaïi Du, vaø Thích Ñeá Quang ñeàu gioûi veà coân phaùp. Cuõng nhö, nhöõng ngöôøi thieän duïng coân phaùp coøn coù Lyù Löông Khaâm, Löu bang Hieäp, Laâm Dieâm,…Ngoaøi ra coøn coù loái coân phaùp Thanh Ñieàn khoâng ñöôïc bieát xuaát xöù töø ñaâu?

Naêm 1368, ñaïo só Tröông Tam Phong saùng laäp voõ Ñang Phaùi, taïi nuùi Voõ Ñang Sôn, thuoäc Tieâu Anh Phuû, naèm giöõa hai phaàn ñaát Giang Taây vaø Haø Nam. Voõ Ñang Phaùi truyeàn baù moân noäi gia quyeàn Trung Hoa, moät moân voõ thuoäc nhuyeãn thuaät khaùc vôùi cöông quyeàn cuûa phaùi Thieáu Laâm Töï (ngoaïi gia quyeàn), vaø noåi danh vôùi moân Thaùi Cöïc Quyeàn.

Vaøo thôøi Minh Thaønh Toå (1403 – 1425), Chu Ñöùc Voõ Thöôïng Nhaân saùng laäp voõ phaùi Coân Luaân, taïi Coân Luaân Sôn, tænh Thanh Haûi.

Vaøo thôøi nhaø Minh, moät soá cao ñoà cuûa Tung Sôn Thieáu Laâm Töï, ôû phía ñoâng thaønh Quaûng Chaâu, tænh Quaûng Ñoâng, vaøo ñôøi Minh thaønh Toå, nieân hieäu Vónh Laïc (1403) do Nguõ Chaán Thieàn Sö truï trì huaán voõ.

Thieáu Laâm Baïch Haïc taïi chuøa Long Sôn Töï, toïa laïc treân nuùi Long Sôn (coøn goïi laø Baïch Haïc Sôn), thuoäc huyeän Quan Ñoà, phía taây tænh Vaân Nam, do Nhöùt Khaùnh Thieàn Sö saùng laäp. Ngaøi vieân tòch luùc 91 tuoåi. Ñeä nhaát cao ñoà cuûa ngaøi laø Thöôïng Thaùi laõo Ni Sö Tröôûng keá nghieäp, vaøo thôøi vua Minh Thaønh Toå (1403).

Thieáu Laâm Thaùi Sôn Baéc Thaùi (coøn goïi laø Thieáu Laâm Sôn Ñoâng), taïi chuøa Baïch Vaân Töï, treân nuùi Maõ Döông Cöông, thuoäc daõy nuùi Thaùi Sôn, tænh Sôn Ñoâng, mieàn Baéc Trung Hoa, do nöõ Saùng toå AÂu Döông Bích Nöõ truï trì, vaøo thôøi vua Minh Tuyeân Toân, nieân hieäu Tuyeân Ñöùc (1426). Hoï AÂu Döông nguyeân laø moät ngoaïi ñoà cao caáp raát noåi danh cuûa Tung Sôn Tieáu Laâm Töï.

Ngoaøi ra, voõ phaùi Nga Mi coøn ñöôïc ra ñôøi vaøo thôøi vua Minh Tuyeân Toân (1426), taïi nuùi Nga Mi Sôn, thuoäc tænh Töù Xuyeân, do nöõ Saùng toå Chu Tuù Anh, em gaùi cuûa Chu Ñöùc Kieät Chöôûng moân voõ phaùi Coân Luaân thôøi baáy giôø.

Cuõng nhö, voõ phaùi Khoâng Ñoäng ñöôïc xuaát hieän taïi nuùi Khoâng Ñoäng Sôn, thuoäc tænh Cam Tuùc, ít thu nhaän moân ñoà, vaø coù moät lai lòch muø môø, khoâng ai bieát roõ nguoàn goác vaø kyõ thuaät huaán luyeän cuûa voõ phaùi naøy.

Vaøo ñôøi vua Minh Thaàn Toân, nieân hieäu vaïn lòch (1573 – 1616), Trình Xung Ñaåu, töï laø Toâng Du, ngöôøi ôû Taân Ñoâ, theo hoïc coân phaùp vôùi caùc nhaø sö Thieáu Laâm: Hoàng Kyû vaø Hoàng Chuyeån Thieàn Sö. Trình Xung Ñaåu coù soaïn ra saùch "Thieáu Laâm Coân Phaùp". Theo saùch "Traàn Kyû" cuûa Haø Löông Thaàn coù luaän veà coân phaùp nhö sau: "Coân phaùp ôû vuøng Ñoâng Haûi, Bieân Thaønh vaø cuûa Duõ Ñaïi Du coù nhieàu phaàn gioáng nhau. Cuõng nhö, caùch trueyøn daïy coù nhieàu ñieåm raát laø giôùi haïn. Coân phaùp cuûa Thieáu Laâm laø Daï Xoa coân phaùp, goàm coù Tam Ñöôøng: Tieàn, Trung vaø Haäu. Tieàn Ñöôøng coân coøn goïi laø Ñôn Thuû Daï Xoa. Trung Ñöôøng Coân coøn goïi laø AÂm Thuû Daï Xoa, gioáng nhö Ñao Phaùp. Haäu Ñöôøng coân coøn goïi laø Hieäp Coân Ñôùi Boång. Caùc nhaø sö ôû Ngöu Sôn gioûi veà loái coân phaùp naøy."

5. Thôøi Hieän Ñaïi (1644 – 1912)

Vaøo ñaàu ñôøi vua Thanh Theá Toå (1644), Nhan Nguyeân, töï Taäp Trai, laø moät baäc ñaïi Nho, vöøa gioûi quyeàn thuaät, vöøa saønh ñao phaùp. Coù laàn, oâng beû caønh truùc laøm ñao, ñeå ñaáu voõ vôùi Lyù Moäc Thieân ñöôïc vaøi hieäp, vaø ñaâm truøng vaøo coå tay cuûa hoï Lyù. Lyù Moäc Thieân raát gioûi voõ, nhöng cuõng phaûi bò thua phuïc. Nhan Nguyeân coøn gioûi veà loái ñaùnh song ñao ñang luùc côõi ngöïa. Nhan Nguyeân coù nhöõng ngöôøi baïn raát gioûi voõ ngheä nhö: Nhieãm Hoaøi Phaùc, laø moät quyeàn sö gioûi veà song ñao vaø ñôn ñao, Nguïy Tuù Thaéng coù taøi nhaåy cao ñeán noùc nhaø, Nguõ Coâng Sôn Nhaân vaø Döông Duû Höïu ñeàu gioûi veà ñao vaø thöông phaùp. Caû hai deàu hoïc ôû Lyù Cöông Chuû, moät trong nhöõng hoïc troø cuûa Nhan Nguyeân.

Vaøo cuoái ñôøi nhaø Thanh, Vöông Chính Nghò, ngöôøi vuøng Kinh Taân, noåi tieáng veà ñaïi ñao, ngöôøi ñôøi goïi oâng laø Ñaïi Ñao Vöông Nguõ. Hoï Vöông coù daïy cho Ñaøm Töï Ñoàng. Vaøo naêm 1900, hoï Vöông qua ñôøi, trong cuoäc loaïn Quyeàn Phæ.

Meâ Tung Moân laø moân voõ gia truyeàn cuûa nhaø hoï Hoaéc, truyeàn ñeán ñôøi thöù 7 Hoaéc Nguyeân Giaùp. Meâ Tung Moân ñöôïc daïy taïi Tinh Voõ Hoäi, Thöôïng Haûi do Hoaéc Nguyeân Giaùp saùng laäp. Veà sau, moân quyeàn thuaät chính ñöôïc daïy taïi Tinh Voõ Hoäi laø Nhò Lang Moân do Trieäu Chaân Quaàn laõnh ñaïo.

Theo Thích Keá Quang, Thieân Traät Tröông laø saùng toå cuûa moân voõ Ñòa Ñöôøng. Ôû mieàn Baéc Trung Hoa, Ñòa Ñöôøng Moân thöôøng duøng nhöõng kyõ thuaät tröôøng Quyeàn laøm caên baûn. Traùi laïi, ôû vuøng Giang nam, Ñòa Ñöôøng Moân laïi aùp duïng kyõ thuaät cuûa Ñoaõn Ñaû laøm neàn taûng. Moân Tuùy Baùt Tieân raát ñöôïc xem troïng trong phaùi Ñòa Ñöôïc(öôøng. Vaøo thôøi caän ñaïi, ôû Haø Baéc, Tröông Caûnh Phuùc, töï laø Giôùi Thaàn, noåi tieáng veà Ñòa Ñaøng Moân, vaø ñaõ töøng daïy moân voõ naøy, taïi Trung Hoa Theå Duïc Hoäi, Thöôïng Haûi.

Hai moân voõ Pheá Quaûi vaø baùt Cöïc ñaõ ñöôïc phoå bieán, nhöng veà nguoàn goác cuûa hai moân naøy khoâng ñöôïc bieát. Veà hình thöùc vaø kyõ thuaät, moân Baùt Cöïc coù veû chaäm chaïp. Traùi laïi, moân Pheá Quaûi coù veû linh hoaït vaø höõu duïng. Caû hai coù tính chaát meàm deûo nhaát trong caùc loaïi quyeàn cöông maõnh Baéc phaùi.

Hai moân Baùt Quaùi Chöôûng vaø Hình YÙ Quyeàn thuoäc veà noäi gia quyeàn. Vaøo theá kyû thöù 17, moân Baùt Quaùi ñöôïc phoå bieán roäng raõi, taïi hai mieàn Baéc vaø Nam Trung Hoa, nhöng ngöôøi ta vaãn chöa ñöôïc bieát veà xuaát xöù cuûa moân naøy. Theo saùch "Lam Trieàu Ngoaïi Söû" coù ghi: "Naêm 1798, vua Thanh Gia Khaùnh naêm thöù 2, ôû Sôn Ñoâng, huyeän Teá Ninh, Hoa Baéc, Vöông Tröôøng truyeàn daïy quyeàn phaùp cho Phuøng Khaéc Thieän. Ñeán muøa xuaân Canh Ngoï (naêm Gia Khaùnh thöù 15), Ngöu Löông Thaàn theo hoïc vôùi Phuøng Khaéc Thieän,vaø nhaän thaáy quyeàn phaùp naày coù taùm phöông boä, neân goïi laø Baùt Quaùi."

Moân Hình YÙ Quyeàn xuaát xöù töø tænh Sôn Taây, Hoa Baéc, truyeàn roäng qua Hoà Baéc, Hoà Nam vaø Baéc Kinh vaøo theá kyû 17. Moân Hình YÙ döïa vaøo trieát lyù Nguõ Haønh, d0eå daãn ñaïo kyõ thuaät thöïc haønh.

Vaøo theá kyû 17, ñaàu ñôøi nhaø Thanh, Vöông Lang, ngöôøi mieàn Nam Trung Hoa, saùng cheá ra moân voõ Boï Ngöïa (Ngöïa Trôøi), döïa vaøo söï phoái hôïp moân Haàu Quyeàn cuøng vôùi nhöõng ñoäng taùc cuûa gioáng Boï Ngöïa. Ñeán cuoái ñôøi Thanh, moân voõ Boï Ngöïa coù theâm 3 chi phaùi, taïi mieàn Hoa Baéc nhö sau: Boï Ngöïa Luïc Hôïp Phaùp do Huy Sôn ngöôøi tænh Sôn Ñoâng, Hoa Baéc, bieán cheá thaønh nhuyeãn thuaät, Boï Ngöïa Baùt Boä Taán do Tröông Hoa Long bieán cheá döïa vaøo baùt boä taán phaùp laøm neàn taûng, vaø Boï Ngöïa Thaát Tinh Phaùp döïa vaøo loái di chuyeån treùo buôùc theo hình ngoâi sao, phoái hôïp vôùi loái ñaùnh tay hình moùc ngoeùo (nhö hoå traûo).

Giaùo Sö Vuõ Ñöùc, N.D.

Bai truocDau trangBai ke