Home  |  Email  |  Advertising Rates  |  Vietnamese Fonts  |  Old Issues  |  Guest Book

Muïc luïc

Ñaïi Chuùng soá 58 - phaùt haønh ngaøy 15/9/2000

Duramax

CAÙI TRIEÁT CUÛA THIEÀN

Huyeàn Quang

Phaøm taát caû moïi dieãn bieán treân ñôøi ñeàu töø "Söï Soáng" maø ra. Khoâng coù "Söï Soáng" khoâng coù bieán coá. Ñoù laø moät qui luaät baát di baát dòch. Thuôû phoâi thai, con ngöôøi coøn chöa bieát mình laø ai, hoï soáng ñôn coâi,lang thang ñaây ñoù, ñoùi haùi hoa quaû aên, khaùt tìm nguoàn nöôùc uoáng... Nhöng roài, khi nhu caàu cuûa söï soáng coøn, con ngöôøi ñi tìm söï gaén boù theo baûn naêng töï nhieân...ñeå nöông töïa vaø truyeàn gioáng...Lyù thuyeát cuõng sinh ra töø ñoù ñeå ... choáng ñoái nhau, ñeå ñaøo thaûi nhau... Töø ñoù môùi xuaát hieän caùi Thieän vaø caùi AÙc. Khi bieát caùi Thieän laø theá naøo, taát nhieân laø ñaõ nhìn thaáy caùi AÙc ra laøm sao! Vaø, chính caùi Ñaïo töø ñoù maø ra. Caùi "Ñaïo" theo Laõo Töû, noù chính laø caùi "Thieân Quaân", laø caùi nguyeân lyù Quaân bình, heã muoán thu nhoû laïi chính laø noù saép môû roäng ra, tìm caùch laøm cho noù suy nhöôïc ñi chính laø luùc laøm cho noù böøng leân söùc maïnh. "Töông duïc öùc chi,taát coá tröông chi,töông duïc nhöôïc chi,taát coá cöôøng chi..." laø vaäy. Môùi nghe thì chaúng gì maâu thuaãn baèng, nhö noù laø moät chaân lyù thieát thöïc maø ta caàn phaûi nghieàn ngaãm.

Taïi ta ham hoá caùi caûnh giaøu sang,quyeàn uy bao truøm trong thieân haï, neân môùi caûm thaáy mình ñang ngheøo naøn, trong tay chaúng moät taác quyeàn. Taïi ta xeùt thaáy caùi "Caùi Ta" thua suùt neân môùi caûm thaáy buoàn tuûi ñaâm ra tò hieàm thuø haän. Taïi ta khoâng keøm haõm ñöôïc söï ham muoán neân môùi baát chaáp caû moïi tai tieáng ñeå thoûa maõn caùi duïc voïng taàm thöôøng... Chính vì nhöõng caùi aáy maø laøm cho ñôøi phaûi laâm caûnh loaïn ly ñau khoå. Vaø, vì vaäy maø caùi "Ñaïo" ra ñôøi.

Ngaøi Laõo Töû ví Ñaïo chaúng khaùc caây cung giöông leân. Cung giöông leân chæ vì muoán laøm cho bình trò, nhöng oaùi oaêm thay, chaúng nhöõng ñôøi khoâng trò maø trôû thaønh caûnh tang thöông ly loaïn... Caùi khao khaùt cuûa con ngöôøi laø muoán ñöôïc höôûng caûnh thanh bình thònh trò laïiï caøng gaây neân bao caûnh ly loaïn khoán ñoán traêm beà...Töø ñoù Laõo Töû khuyeán caùo :"Chaúng coù gì hay nhaát laø haõy laøm caùi khoâng laøm". Caùi khoâng laøm ñoù laø "Voâ Vi".

Vaäy thì "Voâ Vi" haù chaúng leõ khoâng laøm sao? Ngaøi baûo:"Ñaâu phaûi laø khoâng laøm?" Caùi laøm cuûa Ngaøi baûo laø mang caùi "töï nhieân" maø ban phaùt moät caùch töï nhieân, khoâng tö taâm, vò kyû, khoâng bieát mình laø ñang thi aân khieán cho ngöôøi thoï aân chaúng hay raèng mình ñang thoï aân ñoù..." Beân thi aân khoâng bieát laø mình thi aân, ngöôøi thoï aân chaúng deø laø mình ñöôïc mang caùi aân ñoù. Taát caû ñeàu nghó laø caùi "Ñaïo" ñoù phaûi laø nhö vaäy vaø khoâng neân laøm ñieàu gì traùi hôn.

"Ñaïo khaû ñaïo phi thöôøng ñaïo;

Danh khaû danh,phi thöôøng danh.

Voâ danh thieân ñòa chi thæ

Höõu danh vaïn vaät chi maãu."

...........................................

Ñaïo maø coù theå goïi ñöôïc, thì ñaâu coøn laø Ñaïo Thöôøng;

Danh maø coù theå ñöôïc thì ñaâu phaûi laø Danh Thöôøng

Khoâng teân, aáy laø goác cuûa Trôøi Ñaát

Coù teân, aáy ñoù laø meï cuûa vaïn vaät. *

Laõo Töû cho caùi "Ñaïo" laø baát bieán bôûi caùi leõ cuûa noù laø Tuyeät Ñoái. Caùi tuyeät ñoái ñoù laø caùi vónh cöûu... Caùi "Danh" cuõng vaäy. Noù laø caùi nguyeân lyù ñeû ra caùi thuyeát Voâ Danh. Theo Laõo Töû phaøm heã coù Thieän aét coù AÙc. Neáu khoâng Thieän thì laøm sao coù AÙc, cuõng nhö neáu chaúng coù Thò thì laøm sao coù Phi ñöôïc. Laõo Töû chuû tröông Voâ Vi. Voâ vi thì chaúng maøng töôûng moät caùi gì, coi caùi gì cuõng chæ laø khoâng caû. Khoâng tö duïc, aét chaúng tö taâm...Khi ñöôïc nhö vaäy roài thì ñaâu coøn gì laø cuûa anh hay cuûa toâi, maø taát caû chæ laø Moät - aáy ñoù laø nhaát nguyeân huyeàn dieäu.

Caùi Trieát cuûa Thieàn khoâng ngoaøi yù nieäm cuûa Laõo Töû . Thieàn laø töï giaûi thoaùt laáy trong moät thôøi gian ngaén nguûi ñeå ñi tìm caùi Nhaát Nguyeân Huyeàn Dieäu.Ñoù laø giaây phuùt thaùo boû moïi söï vaät chung quanh ñeå cho taâm hoàn ta maø trôû veà vôùi caùi nguyeân khí huyeàn dieäu nguyeân thuûy cuûa Trôøi Ñaát. OÂi! Coøn gì cao quyù baèng coù ñöôïc nhöõng phuùt giaây nhö vaäy?!

(coøn tieáp)

Huyeàn Quang

__________________________________________

The Tao that can be told is not the eternal Tao,

The name that can ve named is not the eternal name.

The nameless is the beginning of heaven and earth.

The name is the mther of ten thousand things.

(Translation by Gia-Phu Phen & Jane English)

Bai truocDau trangBai ke