Đại Chúng số 92 - Mừng Xuân Nhâm Ngọ 2002

Giới Thiệu
Sách Mới

CHUYỆN GÌ ĐÃ XẢY RA VÀO NHỮNG NGÀY ĐẦU NĂM MỚI?

TẬP ĐOÀN NĂNG LƯỢNG ENRON PHÁ SẢN

Khi Bộ Tư Pháp Hoa Kỳ quyết định điều tra hình sự cấp liên bang đối với tập đoàn năng lượng hàng đầu thế giới Enron với TT Bush, các giới chức chính quyền và các nghị sĩ của cả hai đảng được phơi bày.

Enron - tập đoạn lớn thứ 7 nước Mỹ - bắt đầu sa lầy vào khủng hoảng từ cuối năm ngoái. Ngày 26-10-2001, công ty sụp đổ với khoảng nợ quyết đoán với 13 tỷ dollars và hàng tỷ dollars nợ vay, tái trả tín dụng và trả các hợp đồng năng lượng. Enron phải tuyên bố phá sản đánh dấu vụ thất bại kinh doanh lớn nhất ở Hoa Kỳ khiến hàng ngàn nhân viên đã đầu tư vào quỹ lương hưu của Enron giờ đã tay trắng hoàn toàn. Tuần qua Bộ Tư Pháp Hoa Kỳ quyết định điều tra xem có phải các giới chức Enron đã phạm tội lừa đảo trước khi công ty phá sản hay không.

Lật lại hồ sơ, người ta thấy rằng Tổng Thống Georges W. Bush đã nhận được từ Enron và những người liên quan đến công ty hơn 550. 000 dollars - số tuyền hậu thuẩn tài chính lớn nhất. Đổi lại,

ông dành cho Enron những ưu đãi đáng kể trong việc làm ăn. Enron và Ken Lay - gián đốc điều hành của Enron, người được ông Bush đặt tên thân mật là "Kenny Boy" - đã quyên góp tiền cho ông Bush từ hai lần ông tranh cử thống đốc bang Texas năm 1994 và 1998 (với tổng số tiền 312. 500 dollrs), đến chiến dịch tranh cử tổng thống và cả tiền cho lễ đăng quang tổng thống hồi đầu năm 2001. Lay nói rằng ông ta ủng hộ ông Bush bởi có quan hệ lâu với gia đình Bush. Thậm chí sự ủng hộ của Lay bắt đầu từ chiến dịch tranh cử tổng thống của Bush cha ít nhất vào năm 1980.

Tập đoàn Enron còn hậu thuẩn tài chánh cho hơn 250 thành viên quốc hội thuộc hai đảng Dân Chủ và Cộng Hòa trong thời gian từ năm 1989 đến 2001. Đứng đầu danh sách nhận tiền của Enron là các Thượng nghị sĩ đại diên bang Texas:Kay Baley Hutchinson 99. 500 dollars. Cả hai đều thuộc đảng Cộng Hòa. Bộ trưởng Tư Pháp bang Texas là John Cornyn cũng đã nhận hơn 150. 000 dollars của Enron và của các nhân vật trong tập đoàn này. Ngoài ra, ít nhất 15 giới chức cao cấp trong chính quyền Bush cho đến năm ngoái vẫn còn cổ phần ở tập đoàn Enron, trong đó phải kể đến Bộ Trưởng Quốc Phòng Donald Rumsfeld, cố vấn cao cấp của Tổng Thống là Karl Rove, Thứ trưởng Bộ Ngân Khố Peter Fisher và Đại Diện Thương Mại Mỹ Robert Zoellick. Ông Zoellick từng có chân trong hội đồng cố vấn của tập đoàn Enron với tiền lương 50. 000 dollars mỗi năm.

Cổ phiếu của Enron bị ngừng giao dịch trên thị trường hôm 11-1. Tập đoàn Arthur Anderson chịu trách nhiệm kiểm toán của Enron vừa thú nhận rằng họ đã hủy bỏ khá nhiều tài liệu nói về sai phạm tài chánh ở Enron. Cuối năm ngoái, Enron đã cầu cứu các giới chức cao cấp của chính quyền Bush, trong đó có Bộ Trưởng Ngân Khố Paul Oneil và Bộ Trưởng Thương Mại Don Evans để tìm kiếm sự giúp đỡ. Lúc đó, ông O'neil đã không thông báo cho TT Bush về cuộc khủng hoảng của Enron và chính quyền cũng không làm gì để bảo vệ cho các nhân viên cũng như cổ đông của Enron khiến họ giờ đây bị mất tất cả. (Source:AP và AFP)

Tiếp theo sau đó ông Clifford Baxter 43 tuổi - cựu phó chủ tịch công ty năng lượng Enron từ chức hồi tháng năm -2001 đã chết vì đạn.

Xác ông được tìm thấy trong xe hơi, dường như là kết quả của hành động tự sát. Thông cáo của công ty Enron đã chuyển lời phân ưu tới gia đìngh và bày tỏ sự thương tiếc một đồng nghiệp và bạn của công ty.

Vào lúc ông Baxter từ chức, chủ tịch đương thời của Enron là ông Jeff Skilling ca ngợi ông Baxter là người đã tạo ra sự chuyển hóa lớn nhất là trong việc xây dựng bộ phận bán sỉ của công ty.

Ông Baxter tham gia năm 1991, chỉ nêu lý do nghỉ việc là nhằm dành nhiều thì giờ cho gia đình.

Theo bản tin Nguyệt Minh Tổng Hợp, ngày 9-2002 Hoa Kỳ đã chính thức cho chue6n hồ sơ của tập đoàn Enron sang bộ phận điều tra hình sự. Cuộc điều tra này dự kiến được chỉ thị từ Hoa Thịnh Đốn nhưng sẽ có Công Tố Viên nhiều tiểu bang tham gia. Trước đó, Enron đã trải qua hằng loạt cuộc điều tra dân sự khi nọp đơn xin phá sản lần thứ hai vào tháng 12-2001.

Trong thời điểm này các công tố viên quan tâm đến một yếu tố có khả năng gây chấn động: Bộ Trưởng Tư Pháp John Ashcroft trong ngày 10-1 đã tự rút lui khỏi ban điều tra hình sự của Bộ Tư Pháp về công ty Enron, sau khi thông tin về số tiền 61. 000 Mỹ kim mà Enron đóng góp vào quĩ tranh cử vào Thượng Viện của ông trong năm 2000 được công bố. Toàn bộ văn phòng Tư Pháp tại Houston, cơ quan được chỉ định điều tra vụ Enron, cũng đã rút lui khỏi tiến trình điều tra với lý do "có liên hệ tài chính" với Enron. Cùng thời điểm này, ngày 10-1, công ty kiển toán Arthur Adersen, chịu trách nhiệm lưu giữ chi tiết các hoạt động tài chính của Enron, công bố "một số lượng đáng kể nhưng không xác định được" các tài liệu của tập đoàn này đã bị hủy bỏ. Các công tố viên cho biết số lượng tài liệuliên quan bị hủy bỏ có thể lên đến hàng ngàn.

Ngày 10-1, Tòa Bạch Ốc chính thức thông báo lãnh đạo tập đoàn Enron, ông Kenneth Lay, đã từng liên hệ với Bộ Trưởng Ngân Khố Pal O'Neilvà Bộ Trưởng Thương Mại Don Evans vào cuối tháng 10-2001 khi Enron bắt đầu lâm vào tình trạng khủng hoảng. Theo ABC, Enron đã xin chính phủ can thiệp tài chính để thoát khỏi bờ vực phá sản, nhưng hai Bộ Trưởng đều từ chối. TT Bush cũng khẳng định ông chỉ được biết về vụ phá sản này "cùng lúc với mọi người" khi nhận được công bố phá sản chính thức.