Trong baøi vieát ñaàu tieân töø naêm 1997 vôùi muïc ñích tìm hieåu chính xaùc veà caùc thaønh vieân TLVÑ toâi ñaõ thaéc maéc laø Xuaân Dieäu coù laø thaønh vieân cuûa TLVÑ khoâng? Khi ñoïc di caûo cuûa Nhaát Linh bieát Xuaân Dieäu cuõng laø moät thaønh vieân TLVÑ thì töø di caûo naøy naûy sinh hai thaéc maéc môùi laø Xuaân Dieäu gia nhaäp TLVÑ naêm naøo vaø teân thaät cuûa Theá Löõ laø Nguyeãn Ñình Leã hay Nguyeãn Thöù Leã.

Haàu nhö taát caû caùc taùc giaû khi noùi veà tieåu söû Theá Löõø ñeàu ghi teân thaät oâng laø Nguyeãn Thöù Leã roài noùi laùi thaønh buùt hieäu Theá Löõ. Gaàn ñaây nhaát, nhaø vaên Xuaân Vuõ, moät ngöôøi taäp keát töø mieàn Nam ra Baéc theo khaùng chieán, ñöôïc gaëp gôõ nhieàu nhaø vaên tieàn chieán trong baøi "Coïp Theá Löõ Nhôù Röøng" ñaêng treân baùn nguyeät san Vaên Ngheä Tieàn Phong, VA soá 540 xuaát baûn thaùng 7.1998 cuõng ñaõ khaúng ñònh raèng "Theá Löõ teân thaät laø Nguyeãn Thöù Leã coù ngöôøi con trai laøm ñaïo dieãn kòch teân laø Nguyeãn Thöù Nghi (Leã Nghi)."

Toâi chæ ñoïc ñöôïc taøi lieäu duy nhaát vieát teân thaät Theá Löõ laø Nguyeãn Ñình Leã laø di caûo cuûa Nhaát Linh ñaêng treân nguyeät san Vaên Hoïc Ngheä Thuaät taïi Myõ naêm 1985 nhöng khoâng noùi roõ chi tieát. Trong cuoán Vaên Hoïc Vieät Nam Theá Kyû Thöù 20 (phaàn kim vaên) xuaát baûn taïi Saøi Goøn naêm 1960, giaùo sö Leâ Kim Ngaân noùi veà teân thaät Theá Löõ ñaõ baát nhaát khi vieát Nguyeãn Thöù Leã, khi vieát Nguyeãn Ñình Leã.

Treân nguyeät san Theá Kyû 21 soá 114 - thaùng 10. 1998, oâng Huy Anh ôû Nebraska neâu yù kieán neân hoûi thaúng oâng Nghi qua ñòa chæ Hoäi Nhaø Vaên, Haø Noäi laø chaéc nhaát. Toâi khoâng laøm theo lôøi khuyeân ñoù vì cuoái thaäp nieân 1980 toâi coù vieát moät laù thö göûi Hoäi Nhaø Vaên nhôø chuyeån cho nhaø vaên Kim Laân, ngöôøi baïn cuøng huyeän Tieân Du (Baéc Ninh) vaø cuøng laøm vieäc trong toøa soaïn baùo Xoâng Pha cuûa Khu 12, Vieät Baéc khi toâi theo khaùng chieán luùc môùi 19 tuoåi nhöng khoâng bieát thö coù ñöôïc chuyeån khoâng vì khoâng coù hoài aâm.

Naêm 2000 toâi ngoû yù vôùi ngöôøi em hoï ôû Haø Noäi ñaõ laøm vieäc trong ngaønh saân khaáu laø toâi muoán tieáp xuùc vôùi oâng Nghi, em toâi ñaõ cho soá ñieän thoaïi vaø ñòa chæ oâng Nghi ôû Khu Taäp Theå Nhaø Haùt Kòch Trung Öông, phoá Traøng Tieàn, Haø Noäi (ñaèng sau nhaø Haùt Lôùn). Toâi vieát cho oâng Nghi moät laù thö toû yù muoán bieát chính xaùc teân thaät cuûa nhaø vaên Theá Löõ ñeå laøm saùng toû moät chi tieát vaên hoïc. Cuøng vôùi laù thö keøm tem hoài baùo, toâi göûi caû baøi toâi vieát veà TLVÑ nhöng ñaõ xoùa boû moät vaøi doøng lieân quan tôùi nhöõng nhaän xeùt sai veà thaønh vieân vaên ñoaøn naøy trích trong Lôøi Noùi Ñaàu in ôû cuoán I boä Tuyeån Taäp Töï Löïc Vaên Ñoaøn do nhaø xuaát baûn cuûa Hoäi Nhaø Vaên in naêm 1999 vaø cuûa moät taùc giaû trong nöôùc laø Vu Gia.

Ít ngaøy sau em toâi göûi thö ñieän töû (e-mail) cho toâi bieát laø oâng Nghi ñaõ lôùn tuoåi hieän ñang naèm beänh vieän vaø toû yù nghi ngaïi khoâng muoán lieân heä vôùi ngöôøi laï ôû Myõ. Cho tôùi ngaøy 12 thaùng 2 naêm 2001 toâi nhaän ñöôïc moät e- mail khaùc baùo moät tin buoàn trong ñoù coù caâu lieân quan tôùi Theá Löõ nguyeân vaên nhö sau:

" Moïi chi tieát veà cuï Theá Löõ töùc cuï Nguyeãn Ñình Leã boá cuûa oâng Nguyeãn Ñình Nghi ñeàu ñöôïc oâng Nghi goïi ñieän thoaïi cho em xaùc nhaän laø ñuùng vaø coøn nhaén khi naøo xong saùch anh göûi cho moät cuoán. Nhöng anh Huaân ôi ngaøy 11 thaùng hai naêm 2001 oâng Nghi ñaõ qua ñôøi taïi beänh vieän do tuoåi giaø vaø caên beänh hieåm ngheøo..."

Tuy chöa heà gaëp maët oâng Nghi, toâi cuõng boài hoài khi nhaän tin oâng quaù vaõng. Toâi göûi thö chia buoàn vôùi thaân quyeán oâng vaø thaät tieác laø ñaõ khoâng taëng oâng ñöôïc cuoán saùch töông lai cuûa toâi seõ coù baøi baùo naøy. Vì chöa kòp tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi oâng Nghi neân toâi chöa hoûi theâm ñöôïc chi tieát veà lyù do bôûi ñaâu vaø töø bao giôø coù teân Nguyeãn Thöù Leã nhöng ñieåm chính veà teân thaät nhaø vaên Theá Löõ ñaõ saùng toû.

Nhaân caâu chuyeân naøy khieán toâi nhôù tôùi caâu chuyeän nhaø vaên Myõ Jerome David Salinger, taùc giaû tieåu thuyeát The Catcher in the Rye (Baét Treû Ñoàng Xanh) maø nguyeät san Vaên Hoïc thuaät laïi trong soá phaùt haønh thaùng 3. 2001. Salinger laø moät nhaø vaên teân tuoåi nhöng cöïc kyø khoù tính chæ cho ñoäc giaû ñoïc taùc phaåm cuûa oâng maø khoâng muoán cho ai ñöôïc bieát theâm veà cuoäc ñôøi oâng duø naêm 2001 oâng ñaõ 82, ñang ôû cuoái ñôøi. OÂng traùnh moïïïi cuoäc tieáp xuùc, oâng kieän ngöôøi phoûng vaán giaû töôûng oâng. OÂng kieän Ian Hamilton taïi Toái Cao Phaùp Vieän ñeå chaën oâng naøy khoâng cho xuaát baûn saùch noùi veà oâng. OÂng doïa kieän tröôøng ñaïi hoïc Brandeis vì tröôøng loan baùo trao giaûi thöôûng cho oâng nghóa laø muoán oâng xuaát hieän. Nhöõng ngöôøi aùi moä oâng môû moät trang nhaø treân maïng löôùi ñieän toaùn vinh danh oâng roài cuõng phaûi deïp boû vì oâng phaûn ñoái.

ÔÛ moät xöù sôû nhieàu luaät gia nhö Hoa Kyø thì chuyeän Salinger coøn coù theå hieåu nhöng chuùng toâi nghó Theá Löõ vaø nhöõng nhaø vaên khaùc cuûa TLVÑ khoâng ñeán noãi khoùï nhö theá. Vaäy thì sao tröôøng hôïp laàm laãn veà buùt hieäu Theá Löõ thoaùt thai töø caùi teân giaû Nguyeãn Thöù Leã keùo daøi maõi maø khoâng ai ñính chính keå caû khi nhöõng ngöôøi lieân heä coøn soáng. Phaûi chaêng vì moät soá nhaø vaên cuûa ta quaù coi thöôøng nhöõng chi tieát, coi nhö nhöõng chuyeän taàm phaøo chaúng theøm leân tieáng, chaúng theøm ñính chính. Neân môùi gaây ra nhöõng lôøi ñoàn, nhöõng suy ñoaùn, nhöõng söï sao cheùp taøi lieäu trong thö vieân khoâng kieåm chöùng ñeå gaây raéc roái cho nguôøi ñi sau muoán bieát chính xaùc nhöõng vaán ñeà thuoäc vaên hoïc söû.

Chi tieát thöù hai chuùng toâi tìm hieåu laø ngaøy gia nhaäp TLVÑ cuûa Xuaân Dieäu. Nhaø thô Cao Mî Nhaân ñaõ töøng vieát baø coù ñöôïc coi quyeát ñònh trao giaûi thöôûng TLVÑ toå chöùc naêm 1939 cho cuoán Böùc Tranh Queâ cuûa Anh Thô trong ñoù coùù ba chöõ kyù Theá Löõ, Tuù Môõ vaø Xuaân Dieäu.

Trong thö Huy Caän göûi oâng Khai Trí ñeà ngaøy 25. 6. 1998 coù ñoaïn vieát raèng: Xuaân Dieäu laø thaønh vieân chính thöùc cuûa TLVÑ töø 1938. ÔÛ trang ñaàu quyeån "Thô Thô" (cuûa Xuaân Dieäu) xuaát baûn 1938 coù in roõ "Xuaân Dieäu trong TLVÑ." Taïi sao laïi ôû trang ñaàu trong khi thoâng thöôøng doøng chöõ Trong TLVÑ luoân luoân ñöôïc in ôû ngoaøi bìa, ngay döôùi teân taùc giaû. Treân baùo Kieán Thöùc Ngaøy Nay xuaát baûn taïi Saøi Goøn soá 93 ngaøy 1.12.1995 Moäng Tuyeát keå baø cuõng ñöôïc khen thöôûng trong giaûi vaên chöông TLVÑ naêm 1939. Chuùng toâi coù phoùng aûnh Lôøi Khen Taëng naøy kyù ngaøy 11.6.1940 bôûi saùu thaønh vieân nguyeân thuûy laø Nhaát Linh, Khaùi Höng, Thaïch Lam, Tuù Môõ, Hoaøng Ñaïo, Theá Löõ maø khoâng coù Xuaân Dieäu duø laø giaáy khen veà boä moân thô.

Vaäy thì Xuaân Dieäu ñöôïc keát naïp töø 1938 nhö Huy Caän noùi hay laø sau 1940 neáu caên cöù theo giaáy khen cuûa TLVÑ caáp cho nhaø thô Moäng Tuyeát?

Ñeå chaám döùt baøi naøy chuùng toâi nghó coù theå keát luaän chính xaùc ñöôïc hai ñieåm Xuaân Dieäu laø thaønh vieân thöù baûy cuûa TLVÑ vaø teân thaät nhaø vaên Theá Löõ laø Nguyeãn Ñình Leã. Moïi chi tieát veà ngaøy gia nhaäp vaên ñoaøn cuûa Xuaân Dieäu vaø taïi sao coù caâu chuyeän noùi laùi thaønh buùt hieäu Theá Löõ löu truyeàn, ñöôïc vieát treân saùch baùo gaàn moät theá kyû qua khoâng coøn caàn thieát nöõa. Vaø ñeå traùnh nhöõng suy luaän hoà ñoà coù theå gaây theâm roái raém baøi naøy seõ laø baøi cuoái tìm hieåu veà caùc thaønh vieân TLVÑ.