Ñaïi Chuùng soá 71 - phaùt haønh ngaøy 15/4/2000

Duramax

MAÄP LAØ GÌ? CHOLESTEROL LAØ GÌ?

Kyõsö Sagant Phan

Ñeà taøi naøy coi boä ñuïng chaïm lôùn laém chôù khoâng phaûi nhoû ñaâu. Nhöng mình lôõ laøm lính Quaân Y teân bay ñaïn laïc, bom ñaïn noå raàn raàn quen roài, neân khoâng sôï nöõa. Nhöng tröôùc khi ñuïng lôùn thì mình phaûi laøm cho khoâng khí vui moät chuùt roài tính sau.

Noùi ñeán maäp thì ai ai cuõng khoâng öa, keå caû ñöông söï. Nhöng hoï queân, vaøi traêm naêm tröôùc, maäp laø moät söï ñeïp. Thöû nhìn nhöõng hình veõ trong tranh xem maáy coâ maäp ñöôïc hoïa só veõ tranh raát nhieàu. Nhö tranh noåi tieáng treân theá giôùi laø tranh La Joconde, moät nuï cöôøi baát huû nhöng naøng khaù coù da coù thòt. Toùm laïi laø maäp ñoù, coøn nöõ thaàn Töï Do thì sao? Trôøi ñaát, caû moät boà voi ñoà soä, baø dô ñuoác leân, thaáy quaù coát xì toâ ñi. Maäp döùt ñuoâi con thaèn laèn roài. Ñoá cha naøo daùm choïc giaän baø. Baø maø boû ñuoác xuoáng, xaùng moät baït tay laø roài ñôøi con aï!

Vaäy maäp chæ laø moät thôøi trang cho vui cöûa vui nhaø. Maáy ngöôøi ñaøn baø maäp maïp taùnh tình deã thöông hôn maáy ngöôøi oám caø toong caø teo. Nhôù laïi ngaøy xa xöa luùc coøn laøm ngheà ñieän töû. Taïi sôû noï, khaù ñoâng ngöôøi Vieät thuoäc loaïi boat people. Choã naøo cuõng thaáy ngöôøi Vieät heát, lính gaùc cöûa cuõng ngöôøi Vieät luoân, chæ tröø Xeáp laø Myõ raët maø thoâi. Hoï vui laém, noùi chuyeän aøo aøo baèng tieáng Vieät nhö ôû trong nhaø vaäy, luùc ñaàu xeáp hôi böïc, nhöng roài phaûi quen, vì hoï laøm quaù sieâng naêng caàn maãn. Ít complain veà löông boång, ngaøy nghæ cuoái tuaàn thì hoï ñeàu chòu ñi laøm heát, coøn maáy thaèng Myõ thì khoûi, tuïi noù noùi laøm overtime cho laém roài Tax cuõng laáy laïi heát ngu gì. Xeáp raát thöông daân tò naïn Vieät laøm trong sôû mình. Coù laàn, ngaøy ñoù, töï nhieân xeáp ñi vaøo laøm vieäc thì thaáy sôû vaéng hoe lính gaùc khoâng coù, maø thôï thuyeàn thì troán ñaâu heát trôn. Sôû thì quaù lôùn, khoâng coù ngöôøi, Xeáp ñaâm sôï ma lôõ tuïi VC maø tôùi aùm saùt thì chòu cheát laø caùi chaéc. Ngaøy ñoù l ngaøy linh thieâng cuûa daân Vieät maø, xeáp khoâng bieát sao? Ñoù laø 3 ngaøy Teát Nguyeân ñaùn, caû sôõ ñoàng nhau nghæ Teát. Xeáp giaän laém, nhöng chaúng leõ ñuoåi heát Sôû?

Sôû Myõ ñoâng ngöôøi Vieät, thaáy thì vui roài, ñuû kieåu aùo quaàn khaép töù xöù tuï veà. Noùi tieáng Vieät luùc ñaàu thì vöøa ñuû nghe, nhöng laâu roài thaáy quen thì noùi tieáng Vieät vöøa ñuû ñeå xeáp Myõ nghe khoâng ñöôïc ñi choã khaùc chôi. Quaùn aên goïi laø cafeteria thì haàu nhö ngöôøi Vieät laøm baù chuû, daân Meã hay Myõ ñen trôû thaønh thieåu soá. Chuû quaùn cafeteria trong sôû, goác YÙ, hình nhö khoâng khoaùi tuïi Vieätnam chi cho laém. Lyù do deã hieåu laø giôø côm giôø lunch hoï ñaâu coù mua ñoà cuûa mình laøm ra ñaâu? Hoï ñem ñoà aên cuûa hoï vaøo maø, roài hoï duøng loø Microwave cuûa mình moät caùch thoaûi maùi roài tieàn ñieän, tieàn maùy laïnh, tieàn boài queùt doïn ai traû ñaây? Nhieàu khi hoï haâm noùng nhieàu moùn maø hoï noùi laø quoác hoàn quoác tuùy gì gì ñoù moùn maém ruoác xaøo thòt heo muøi thôm naøy maø mình baét thaèng Meã chuøi loø thì mieäng noù tuoân ra moät traøng... boâ xòt boâ xeït moät hoài laâu maø vaãn coøn muøi thôm maém ruoác caùi loø microwave ñaâu coù xaøi daàu thôm trong ñoù ñöôïc. Keå nhö laø loø naøy daønh rieâng cho daân Vieät roài.

Tröa naøo aên côm cuõng vaäy, ba boán baøn troøn trong goùc laø toaøn cuûa maáy chò chieám heát, vöøa gaàn loø microwave, vöøa gaàn maùy nöôùc laïnh, coøn ñaøn oâng Vieät thì ñöôïc maáy baø daønh cho vaøi baøn gaàn cöûa ra vaøo, aên caùi gì thì thieân haï ñi ngang ñeàu nhìn roõ raøng heát.

Chò beù Böï ngoài cöôøi nguùc nghích chò noùi:

"Em ñang ñay deùt (diet), ít aên laém, nhöng khi leân caùi caân thì em choùng maët lieàn haø, kim noù quay vuø vuø thaáy maø gheâ. Thaùng naøy em coøn 180 pounds, xuoáng nhieàu roài ñoù"

Roài, töï nhieân Thaàn Khaåu Haïi xaùc Phaøm, toâi ngöùa mieäng:

"Chò muoán xuoáng caân khoâng?"

Maáy chò ngoài baøn trong ñeàu ñoàng thanh caát tieáng:

"Muoán"

Toâi cöôøi heà heà:

"thì gôõ caây kim ñi, thì ñaâu bieát maäp oám laøm gì?"

Keå töø ñoù maáy chò thuoäc dieän Beù Böï gheùt toâi ra maët.

Xöù Myõ laøm vieäc raát cöïc, xeáp canh mình raát gaét cuû kieäu, khi xong vieäc thì veà nhaø trôøi toái mòt, naáu aên nhieàu khi khoâng kòp, nhö vaäy ngaøy naøy qua ngaøy noï. Thaønh thöû aên uoáng nhieàu ngöôøi giao khoaùn cho nhoùm nhaø haøng maø ta goïi laø Fast Food, vaøo tieäm aên Fast Food khi keâu moùn vaø aên xong thì laâu khoaûng nöûa tieáng, coøn dö nhieàu giôø hôn laø veà nhaø chaët gaø, röûa gaø, öôùp gia vò roài xaøo roài kho, xong roài thì ñoàng hoà chæ gaàn 10 giôø khuya. Nhö vaäy ñaâu coøn giôø dö ñeå maø laøm chuyeän khaùc nöõa? Thaønh thöû ñaøn oâng bò ly dò hoaøi, nghó toäi nghieäp.

AÊn ngoaøi nhö vaäy (eat-out) hoaøi thì maäp laø caùi chaéc, nhöõng moùn laøm fast-food muoán cho khaùch thích aên thì hoï troän raát nhieàu moùn vaøo trong thöïc phaåm, maø caùi beùo laø quan troïng, coù beùo thì môùi ngon. Thöû mua moät mieáng thòt hamburger soáng töø chôï ñem veà, roài baïn eùp cho ra gaàn heát môõ boø, roài baïn chieân mieáng thòt thaät kyû cho chín heát töø trong ra ngoaøi roài baïn môøi thaèng baïn thaân aên thöû baûo ñaûm noù seõ cheâ dôõ eït laø caùi chaéc, coøn noù khen ngon thì noù laø thaèng noùi doái con tim. Coøn neáu baïn muoán aên voäi ñeå ñi laøm thì khoâng gì tieän baèng naáu nöôùc soâi roài boû goùi mì goùi aên lieàn, coù theâm tuùi boät gia vò thì xong chöù gì ? Mì goùi hoï öôùp raát nhieàu môõ loaïi thöïc vaät goïi laø môõ Traéng hay môõ cöøu, thöû coi baïn luoäc mì chín trong caùi noài, roài vôùt mì ra, roài ñeå nguoäi thì baïn thaáy moät loaïi môõ baùm quanh noài, raát khoù röûa baèng xaø phoøng nöôùc noùng cho saïch loaïi ñoù baùm vaøo cô theå baïn thì phaûi bieát, ngaøy naøy qua ngaøy noï thì gaân maùu naøo cuõng ngheït cöùng heát.

Loaïi môõ traéng naøy maø taát caû tieäm aên ñeàu duøng noù ñeå maø chieân xaøo, nhö gaø, nhö caù, nhö khoai taây… Noù xuaát töø daàu thöïc vaät nhöng ñöôïc theâm chaát Hydrogen vaøo, phaân töû daàu bò gaûy theo caáu truùc hoùa hoïc bieán thaønh moät loaïi môõ traéng. Taát caû tieäm aên neáu hoï duøng loaïi daàu thöïc vaät maø chieân xaøo thì raát hao daàu, coøn duøng loaïi môõ traéng thöôøng chöùa trong thuøng thieác thì raát lôïi cho ñoâi beân, chuû quaùn thì tieát kieäm ñöôïc tieàn daàu, coøn thöïc khaùch thì ñöôïc aên nhöõng moùn raát doøn raát hôïp khaåu vò. Môõ naøy raát laøm maäp vaø raát ñoäc haïi cho cô theå neáu duøng laâu naêm.

Cho moät ví duï veà margarine, duøng moät loøng ñoû tröùng gaø vaø moät cheùn daàu aên, ñaùnh ñeàu tay, laâu laâu theâm daàu moät luùc sau thì ta thaáy coù moät toâ margarine, duøng treùt vaøo baùnh mì raát beùo taïi sao chæ coù moät loøng ñoû tröùng vaø moät cheùn daàu aên nhoû maø ñöôïc moät toâ margarine seàn seät maøu vaøng ñoù laø ta troän theâm moät chuùt khoâng khí vaøo ñoù, khoâng khí vaøo roài laøm nôû tröông leân. Vaäy loaïi môõ traéng, ta coù theå goïi laø Shortening (nhaõn hieäu Crispy) hoï duøng daàu aên roài ñaùnh theâm chaát khí hydrogen vaøo, thaønh ñoùng seät maøu traéng, nhöõng chaát naøo chieân vôùi daàu naøy laâu hao vaø raát doøn ngaáu. Noùi veà Fast Food luoân luoân ngöôøi ta coù troän moät loaïi chaát hoùa hoïc, chaát naøy coù coâng duïng kích thích thaàn kinh vò giaùc cuûa baïn, coù nghóa laø aên roài maø khoâng thaáy chaùn, muoán aên hoaøi. Ngöôøi ghieàn aên hamburger thì saùng hoï aên 1 caùi to, tröa aên moät caùi to, chieàu aên moät caùi to taát caû ñeàu khoâng thaáy chaùn, roài ngaøy mai tieáp tuïc nöõa, ngaøy naøy sang ngaøy noï, tuaàn naøy sang tuaàn kia maø vaãn thaáy ngon hoaøi chaát ñoù laø chaát kích thích vò giaùc ngöôøi aên. Khoâng tin baïn thöû aên mieáng baùnh mì thòt loaïi Vieätnam, saùng moät caùi, tröa moät caùi, chieàu moät caùi roài ngaøy naøy sang ngaøy noï, tuaàn naøy sang tuaàn kia neáu ñöôïc nhö vaäy thì chuû tieäm baùnh mì loaïi Vieätnam gaëp baïn laø sôï baïn ngay, chính hoï thaáy baùnh mì thòt cuûa hoï cuõng ôùn töø laâu roài maø. Nhaø noâng hoï nuoâi boø, trong coû khoâ hoï ñeàu troän nhöõng chaát naøy. Chaát naøy laøm Boø theøm aên nhö khuøng nhö ñieân vaäy, aên no caøng hoâng ñöùng khoâng noãi nöõa, vaãn cöù theøm aên. Nhö vaäy khoâng "Aên no choùng Nhôùn sao ñöôïc?" Trong baày Boø coù nhieàu Boø caùi tô söõa, nhaø noâng hoï sôï Boø Ñöïc khoâng lo aên uoáng maø lo chuyeän Taøo Lao Trai Gaùi hoï troän theâm moät chaát Dieät Duïc coù nghóa laø cöù ñöùng chung vôùi maáy naøng Tô Söõa maø Chaøng vaãn khoâng theøm ngoù ngaøng chaøng chæ maïi lo aên mieát cho chuû vui. Roài thòt ñoù vaøo cô theå loaøi ngöôøi Hoakyø, naêm chaøy thaùng luïi thì nhieàu chaøng Myõ bò bieán chöùng Ham aên vaø khoâng thích ñaøn baø nöõa. Ñoù, taát caû ñeàu do hoùa hoïc chemical trong con boø heát. Maäp laø caùi chaéc.

Moät mieáng thòt boø töôi khi mua töø Super Market ñeán tay baïn, danh töø töôi vì baïn thaáy thòt maøu ñoû. Nhöng thaät söï mieáng thòt ñoù ñöôïc haï thòt con boø caùch ñaây treân 2 thaùng roài, nhôø kyõ thuaät ñoâng laïnh, chuyeân chôû xuyeân bang, vaøo kho tröõ haøng lôùn (big warehouses), roài ñeán chôï vaøo khu nöôùc ñaù, kho tröõ nhoû (small warehouse) roài ñeán tay baïn vaãn thaáy töôi ñoû ñoù laø nhôø chaát maøu ñoû hoï nhuoäm töøng mieáng thòt boø ñoù, goïi laø color additives (maø FDA cho pheùp), khoâng tin baïn thöû nhôù laïi taïi Saigon, coù laàn mua mieáng thòt boø töø loø Chaùnh Höng veà nhaø thì thaáy noù trôû maøu tai taùi khoâng coøn ñoû töôi nöõa, vì hoï ñaâu coù duøng color additive, maøu maùu ñoû ra ngoaøi khoâng khí chöøng 45 phuùt laø trôû thaønh ñen ngay. Nhöng töø loø Chaùnh Höng ñeán tay baïn chæ laâu coù nöõa ngaøy maø thoâi. Coøn mieáng thòt boø Myõ thì laâu ñeán treân 2 thaùng. Vaäy caùi naøo töôi hôn? Töôi laø tính theo ngaøy hay theo maøu?

Naêm 1960 Quoác Hoäi Hoakyø cho pheùp xöû duïng 90 loaïi maøu trong soá 200 loaïi maøu cho thöïc phaåm (200 loaïi maøu naøy goïi laø 200 provisionnally listed color additives, 90 have been listed as safe). Ñaây laø nhöõng maøu thöïc phaåm ñöôïc pheùp baùn cho ngöôøi an maø khoâng ñoäc, nhìn thöû keä food color additives coù haøng chuïc haøng traêm chai thuoác maøu laø baïn bieát lieàn. Coù moät soá maøu laáy töø thieân nhieân raát toát nhö: ñaäu naønh (maøu traéng thanh), corn (maøu vaøng lôït), Beets (cuû caûi ñoû) laø duøng cho thöïc phaåm raát toát, nhöng raát ñaét tieàn. Coøn phaåm maøu baèng hoùa hoïc thì raát reû tieàn.

Taïi sao nhöõng chaát hoùa hoïc additives (hoùa phaåm) ñöôïc duøng trong thöïc phaåm. Bôûi 5 lyù do sau ñaây:

1.- Baûo quaûn saûn phaåm ñöôïc töôi beàn. Nhö laøm mieáng thòt thaáy chaát dinh dính trong ngoùn tay nhö töôi trong loø thòt ra (ñoù laø chaát emulsifiers). Chaát Stabilizers vaø Thickeners laøm cho thòt meàm maïi. Chaát Anti-caking agents laøm cho thòt khoâng bò laït nhaùch vì muoái trong thòt chaûy ra ngoaøi khi laøm tan ñaù laïnh.

2.- Taêng chaát dinh döôõng: nhö theâm chaát vitamins vaø minerals, ñöôïc duøng nhieàu cho söõa, boät, tröùng, cereal vaø bô loaïi margarine.

3.- Baûo quaûn laøm chaäm mieáng thòt ñöøng bò mau hö thoái do: naám (mold), khoâng khí (air), bacteria (vi truøng), fungi (moác). Thöû nhìn moät traùi taùo töôi khi caét moät goùc, chöøng nöûa tieáng thì mieáng goùc taùo ñoåi maøu, ñeán chieàu thì ñoåi maøu nöõa vaø ngaøy thöù hai thì meàm vaø trôû thaønh chua. Nöôùc traùi cam, traùi taùo trong keo, chai ñeàu coù chaát naøy chaát naøy goïi laø chaát baûo quaûn.

4.- Chaát kieåm soaùt thòt döøng trôû thaønh acid/hay alkaline (khai khai)

5.- Taêng chaát thôm töø thöïc phaåm hay coù maøu ñoû baét maét. (enhance flavor or impart desired color). Hoï goïi chung laø danh töø "Common Uses of Additives".

Taát caû 5 phaàn naøy ñöôïc nhuùng tay bôûi cô quan FDA vaø FSIS kieåm soaùt. Coøn taïi Saigon thì khoâng coù cô quan naøy, vì töø loø thòt Chaùnh Höng (quaän 8) ñeán chôï Beán Thaønh Saigon thì xe chaïy coù 1 tieáng maø thoâi, tröa thì saïp thòt deïp roài, neáu ñeå laâu thì ruoài baùo hieäu bieát lieàn. Vaäy ai töôi vaø boå döôõng hôn? (cô quan FSIS goïi laø: Food Safety and Inspection Service) thuoäc boä Canh Noâng (US Department of Agriculture: USDA. Coøn FDA laø: Food and Drug Administration).

Vaán ñeà aên uoáng coù lôïi coù haïi cho söùc khoûe, naøo laø loaïi cholesterol toát, cholesterol xaáu v.v... v.v...

Bieát bao nhieâu baùc só, bieát bao nhieâu nhaø dinh döôõng saùch baùn chaïy nhaát hieän nay, moïi xöù sôû thì saùch daïy con ngöôøi choáng maäp, cho thaân hình ñeïp ñeàu baùn chaïy heát, taùi baûn ñi taùi baûn laïi maø vaãn coù ngöôøi mua. Thuoác choáng maäp, thuoác laøm gaày v.v... baùn leân ñeán con soá haøng tæ ñoâla. Thuoác choáng maäp hay laøm gaày thöôøng coù nhöõng chaát caên baûn nhö sau: chaát laøm thoaùt tieåu caøng nhieàu caøng toát, thuoác laøm ñaåy chaát muoái trong cô theå, vì baùc só cho raèng cô theå caøng nhieàu muoái thì caøng giöõ nöôùc nhieàu, caøng giöõ nöôùc nhieàu thì caøng... MAÄP. Roài moät loaïi thuoác khaù nguy hieåm laø laøm taêng tuyeán nang thöôïng thaän, coù nghóa laø ñoát nhieàu calories trong cô theå thì caøng oám. Loaïi naøy duøng nhieàu naêm thì suy haïi thaän laø caùi chaéc. Nhöng taát caû thaàn döôïc cuõng ñeàu tröôït voû chuoái.

Chò Beù Böï vaãn caøng ngaøy maùt da maùt thòt ra, caøng aên ngon caøng nguû khoûe vaø caùi kim cuûa caây caân caøng chaïy vuø vuø. Nhö vaäy ra laøm sao?

Thöû nghe moät caâu chuyeän vui nhö sau:

Moät tôø baùo ñaêng quaûng caùo nhö sau: "thaày giaùo daïy bôi loäi raát gioûi, loäi gioûi trong voøng 3 tuaàn"

Quaû thieät, lôùp daïy bôi loäi cuûa Thaøy Tö quaù ñoâng hoïc troø. Moät buoåi hoïc bôi loäi, hoïc troø chen chuùt döôùi hoà, nghe thaøy ñöùng treân bôø la heùt om soøm naøo laø phaûi beû tay beû chaân cho ñuùng luaät, caùnh tay phaûi saûi ra, nín hôi ñöøng sôï ngoäp v.v... Moät hoïc troø thuoäc loaïi caû ñaån meät quaù, môùi naên næ Thaøy Tö "Vaäy nhôø Thaøy nhaûy xuoáng nöôùc daïy cho con roõ". Thaøy Tö ñöùng treân bôø ngaäp ngöøng roài noùi: "Thieät Thaøy khoâng bieát Loäi". Caû ñaùm hoïc troø ñeàu OÀ leân ngaïc nhieân. Thaày giaûi thích laø "Thaøy coù hoïc ñuû baèng caáp veà daïy bôi loäi, hoïc ñuû caùch bieát vaän söùc baép thòt v.v... Nhöng Thaøy chöa thoït chaân vaøo nöôùc bao giôø."

Nhö vaäy thaáy coù DZUI khoâng? Khoâng bieát loäi maø daïy hoïc troø Bôi Loäi. Voâ lyù voâ cuøng.

Vaäy trôû laïi maáy vò Baùc só hay nhöõng nhaø Dinh döôõng hoïc baèng caáp ñaày vaùch töôøng, daïy beänh nhaân caùch naøo traùnh MAÄP caùch naøo traùnh Cholesterol vieát saùch vieát baùo haøng haøng lôùp lôùp, naøo laø môõ nguy hieåm, naøo laø chaát beùo toát chaát beùo xaáu v.v... nghe rieát thaáy heát muoán aên.

Nhöng thaät söï maáy vò ñoù ñeàu khoâng bieát NAÁU AÊN bao giôø. Nhö vaäy hoï bieát theá naøo anh ñaàu beáp hay chò Hai naáu beáp naáu aên ra sao? Khoâng bieát bôi loäi maø daïy hoïc troø bôi loäi, khoâng bieát naáu aên maø daïy caùch ngöøa maäp, ngöøa cholesterol nhö vaäy coù DZUI KHOÂNG?

Bieát naáu aên thì bieát moùn naøo gaây ra môõ, bieát caùch naøo maø khöû môõ v.v... Vaäy thöû thi moät caùi Test ra sao nghen?

Vieät kieàu mình töø ngaøy ra ngoaïi quoác, nhaø naøo nhaø naáy cuõng ñeàu bieát caùch naáu Phôû heát, ngon dôõ tuøy theo thaèng choàng khen maø thoâi. Moãi nhaø coù caùch naáu rieâng, tuyeät chieâu rieâng. Duøng cöông boø, ñuøi boø, thòt naït hoâng, thòt naïc vai, thòt gaân hoâng muøi thôm beùo ngaäy vaøo moät buoåi chieàu ñoâng muoän. Nhöng ai ai cuõng ñeàu ôùn thaáy môõ noåi ñaày treân noài nöôùc xuùp heát. Naøo laø duøng muoãng moõng löôõi maø vôùt töø töø môõ boø ra, naøo laø ñeå vaøo tuû laïnh cho laïnh vaø môõ baùm ñaày vaùch noài, ñoùng daày treân maët noài xuùp. Caát nguyeân noài suùp to lôùn vaøo tuû laïnh, quaû laø moät chuyeän cöïc voâ cuøng, naøo laø phaûi dôøi bình söõa, dôøi môù rau roài ngaøy mai vôùt môõ ra, haâm laïi thì aên heát höùng roài. Vaäy muoán aên noùng taïi choã maø khoâng coù moät chuùt môõ boø, phaûi laøm sao? Chuyeän naøy ñaâu caàn maáy vò Baùc Só hay maáy nhaø Dinh Döôõng Hoïc chæ caàn anh ñaàu beáp bieát naáu aên taïm taïm vaø sôï môõ laø ñuû. Caùch laøm nhö sau: "khi vaøo chôï super market, xin dö theâm nhöõng tuùi nylon traéng duøng ñeå nheùt nhöõng boù caûi hay boù rau xin khaù nhieàu ñeå duøng kyø sau, khi mua ñuû loaïi haàm baø laèng nhöõng xöông ñuøi, nhöõng khuùc oáng chaân boø beùo ngaäy vì chaát tuûy vaøng, neân löïa xöông coù nhieàu môõ caøng toát vì reõ tieàn môõ ñaõ coù caùch trò roài, ñöøng lo naáu xong noài nöôùc leøo Phôû, roài baïn vôùt boû xöông boø ra ngoaøi, vôùt boû naøo haønh hay göøng ra choã khaùc nhö vaäy noài nöôùc leøo cuûa baïn chæ coøn nöôùc leøo vaø chaát môõ boø noåi treân maët daày caû taác. Sau ñoù duøng tuùi nylon traéng, cöù töø töø muùc taát caû nöôùc beùo ñoù vaøo trong tuùi nylon roài sau ñoù coät ñaàu laïi. Nhö vaäy trong tuùi nylon baïn ñaõ thaáy coù nöôùc leøo vaø chaát môõ noåi ôû treân trong tuùi nylon roài. Caét caùi ñít tuùi moät loã vöøa nho nhoû, nöôùc naøy baïn höùng vaøo trong noài saïch, nöôùc döôùi ñaùy tuùi nylon chaûy töø töø cho ñeán lôùp môõ thì baïn bòt caùi ñít tuùi laïi roài coät maø vuït vaøo thuøng raùc. Neáu nhaø coù nuoâi choù, vaø muoán noù maäp thì troän chaát beùo ñoù vaøo côm cho noù aên noù vui laém. Nhö vaäy baïn laøm chöøng 3 caùi tuùi nylon thì taát caû lôùp môõ ñoù ôû trong caû tuùi nylon, vuït vaøo thuøng raùc. Vaø baïn coù moät chaát nöôùc leøo raát thôm ngon vaø khoâng moät chuùt xíu môõ naøo soùt laïi heát. Khi röûa cheùn röûa noài thì vui voâ cuøng vì ñaâu coøn môõ boø nöõa maø lo.

Haàu nhö 99.99% nhöõng nhaø haøng, tieäm aên, fast food taát caû ñeàu duøng loaïi "shortening" maø maáy chò noäi trôï goïi laø "môõ cöøu", taïi sao goïi môõ cöøu vì noù coù maøu traéng nhö môõ ñoâng laïnh cuûa con cöøu. Coøn neáu duøng daàu aên ñeå maø chieân thòt, caù thì raát hao voâ cuøng, khoâng moät nhaø haøng naøo chòu noãi tieàn mua daàu heát. Thöû nhìn xem moät chai daàu olive raát ñaét, reû hôn chuùt laø daàu baép (corn oil) thöû duøng moät cheùn daàu nhoû duøng ñeå chieân caù hay thòt, quay tôùi quay lui thì chaõo daàu noùng boác hôi heát daàu coøn chieân loaïi "môõ cöøu" thì ngôïi laém. Nhöng khi röûa cheùn baùt thì bieát lieàn, daàu aên raát deã röûa, nhöng daàu hay "môõ cöøu" thì khoù voâ cuøng, duøng nöôùc noùng coäng theâm xaø phoøng maø ñoâi khi cuõng khoù saïch. Nhö vaäy thì loaïi môõ naøo vaøo maïch maùu cuûa mình thì laøm sao? Chæ coøn caùch nghe lôøi khuyeân cuûa maáy baùc só hay nhaø dinh döôõng hoïc khuyeân vaøi caâu: "ñoù ñaõ baûo roài, cöù khoâng chòu lo taäp theå thao nhö ñi boä, aên kieâng khem, loaïi môõ cholesterol raát ñoäc."

Nhöõng caâu khuyeân ñoù raát hay ho voâ cuøng, nhöng maáy vò ñoù coù ai bieát naáu aên ñaâu? coù vò naøo bieát môõ cöøu hay daàu aên coù lôïi coù haïi ra sao? Tieàn mua loaïi daàu naøo reû, ñaét?

Töông töï nhö chuyeän ví duï keå treân laø thaøy giaùo daïy bôi loäi maø khoâng bieát loäi döôùi nöôùc ra sao.

Tuy nhieân vaán ñeà maäp oám laø moät chuyeän voâ cuøng quan troïng ñoái vôùi chò beù böï. Nhöng neáu chò böôùc ngöôïc thôøi gian thì thaáy gaàn ñaây ngöôøi ta thích maáy chò Maäp maïnh xem raát baét maét hôn baây giôø oám tong oám teo, maïp maïp tính tình vui hôn.

Khaûo coã coù tìm ñöôïc moät töôïng nöõ thaàn taïi Thoå nhó kyø (Turkey) maø goïi laø Turkish Goddesss, khoaûng 6000 ngaøn naêm tröôùc Taây lòch. Trôøi ôi Nöõ thaàn sao maø maäp uù nhö con Hiu vaäy. Roài ñeán töôïng nöõ thaàn cuûa Hylaïp, tröôùc 4 theá kyû taây lòch nhaø khaûo coå goïi laø Greek Goddess maäp y chang nhö chò beù böï vaäy. Neáu ai thích söu taäp sao baûn cuûa nhöõng danh hoïa nhö Albercht Durer, veõ naêm 1504 veà ñeà taøi Adam and Eve, hieän treo taïi baûo taøng vieän New York (Museum of Art) thì thaáy Coâ Eve cuõng raát MAÄP MAÏP thaáy deã thöông voâ cuøng. Roài ñeán naêm 1635 tranh cuûa Peter Paul Rubens, ñeà taøi veà Venus and Adonis (cuõng taïi New York) Coâ Venus kyø naøy voâ cuøng maäp vaäy. Gaàn ñaây Pierre Auguste Renoir veà böùc tranh teân laø Seated Bather (taïm dòch laø taém ngoài) naêm 1906 môùi thaáy caùi taøi cuûa hoaï só coâ beù naøy laø cuøng baø con vôùi chò Beù Böï vaäy maäp heát söùc, khieâng khoâng noãi ñaâu hieän tröng baøy taïi Detroit Museum.

Ñeán naêm 1935 thì theá giôùi buøng noå caâu chuyeän Thôøi Trang, coù nghóa laø trình dieãn nhöõng aùo quaàn cuûa nhöõng nhaø veõ kieåu noåi tieáng, trình dieãn taïi New York vaø taïi Paris raát thu huùt khaùn giaû theá giôùi. Hoï löïa nhöõng coâ Model, coâ kieåu maãu ñeå aên maëc nhöõng aùo quaàn môùi nhaát. Roài hoï cheá cho nhöõng coâ Model ñoù ñi nhöõng boä ñi, boä böôùc oûng eïo khaùc thieân nhieân trôøi sanh ra. Nhìn treân saân khaáu thaáy daùng ñieäu naøy raát haáp daãn vaø kheâu gôïi voâ cuøng, nhöng khoâng moät coâ hay moät chò naøo daùm baét chöôùc ñeå ñi chôï heát, ñi kieåu ñoù thieân haï chaïy ra ngoaøi ñöôøng ngoù keït xe keït ñöôøng heát. Baùo chí goïi nhöõng daùng ñieäu ñi ñoù goïi laø Cat Walk (ñi kieåu meøo). Khoâng hieåu chuùng ta coøn coù kieåu ñi goïi laø Dog Walk hay khoâng?

Con ngöôøi ñöôïc tính theo Sheldon’s system (1930. Khoa tröôûng Ykhoa Columbia, NewYork veà Physicians and Surgeons) moïi ngöôøi duø nam hay nöõ ñeàu ñöôïc hôïp thaønh 3 phaàn caên baûn (3 basic components). Phaàn nhaát goïi laø endomorphy, phaàn hai goïi laø mesomorphy, phaàn ba goïi laø ectomorphy. Khi coøn moät phoâi thai embryo trong buïng meï thì 3 phaàn ñoù thaáy roõ nhaát tröôùc khi taïo thaønh thòt, xöông, chaát loûng maø goïi hôi khaùc ñi laø: endoderrm, mesoderm, vaø ectoderm.

Töø Hylaïp Greek chöõ endo nghóa laø ôû trong (inner), chöõ derm nghóa laø phaàn loùt (layer). Phaàn Endoderm laø phaàn taïo ra nhöõng gì thuoäc veà phaàn buïng (abdominal organs) nghóa laø: meàm, troøn, coù chaát môõ tröõ vaø nhöõng ngöôøi thuoäc theå loaïi naøy coù lieân quan ñeán thính giaùc, khöùu giaùc nghóa laø loaïi ngöôøi naøy chæ caàn ngöûi thoâi cuõng ñuû Maäp roài.

Coøn töø Mesoderm, töø Hylaïp goïi laø middle layer (chaát loùt ôû giöõa) khi coøn embryo (phoâi thai) noù seõ cho baép thòt, xöông vaø nhöõng söï noái keát. Loaïi ngöôøi mesomorph nghóa laø maïnh, xöông to vaø baép thòt daày daønh cho nhöõng ngöôøi to vuoâng.

Töø Ectoderm laø phaàn ngoaøi (ecto: laø outer, ngoaøi) chia ra thaàn kinh, da bì coù nhieàu da hôn thòt, loaïi ngöôøi naøy aên hoaøi maø khoâng bao giôø leân caân ñöôïc.

Dó nhieân khoâng haún laø 3 phaàn roõ reät nhö vaäy treân ñôøi. Töø Endomorph laø noäi taïng thöôøng taäp trung vaøo buïng cuûa ngöôøi ñaøn oâng nhieàu hôn cho neân ngöôøi ñaøn oâng thöôøng maäp ôû vuøng buïng, coù nghóa laø eo cuûa chaøng troøn nhö caùi lu vaäy. Coøn maáy chò thì maäp thöôøng tuï veà ñuøi, moâng vaø caùnh tay ôû phaàn trong bìa.

Baøi naøy khoâng haún ñi vaøo nhöõng töø chuyeân moân khoù nhôù nhö trong tröôøng hoïc vaäy, nhöng cho bieát raèng con ngöôøi maïp hay oám laø do töø khi phoâi thai (embryo). Coù nghóa laø do trôøi ñònh. Thaønh thöû Chò Beù Böï coù noùi vôùi baïn beø laø: "Em ñaâu coù aên gì nhieàu, maø caân laàn naøo thaáy caây kim quay maø choùng maët."

Coøn taùc giaû vieát baøi naøy thì thích söu taäp nhöõng tranh noåi tieáng treân theá giôùi, tranh giaù töø chuïc trieäu ñoâla trôû leân maø thoâi, dó nhieân laø baûn sao copy, giaù vaøi chuïc ñoâ laø heát möùc roài. Nhöõng böùc tranh cuûa maáy coâ ñang ngoài taém nhö Seated Bather cuûa Renoir coâ naøo cuõng thaáy maïp maïnh. Nhìn vaøo laø queân moät ngaøy laøm vieäc ñaày cöïc khoå traàn ai.

Sagant Phan

         


 

Copyright (c) DaiChung News Media 2002