Ngöôøi ta thöôøng noùi moái nguy hieåm lôùn nhaát cho caùc sinh vaät soáng treân quaû ñòa caàu laø ÑOÀNG LOAÏI. Nhaát laø sinh vaät coù trí khoân, laø con ngöôøi.

Taïi sao ngöôøi ta laïi ña nghi moät caùch bi quan nhö vaäy? Nhieàu ngöôøi ñôn ñoäc moät thaân ôû choán röøng saâu hay nôi thoân trang heûo laùnh, öôùc mong coù laân lyù hoaëc baïn beø ñeå cho cuoäc soáng ñôõ coâ ñôn. Vì coâ ñôn cuõng laø söï cheát choùc cuûa taâm hoàn. Nhö Loã Bình Sôn luùc troâi giaït ñeán moät hoang ñaûo, tha thieát mong moûi thaø coù moät keû thuø beân caïnh coøn hôn laø cu ky moät mình. Khoâng ñöôïc theá, oâng ñaønh laøm baïn vôùi thuù vaät tìm thaáy quanh mình. Sau may maén phaùt hieän ra moät teân moïi ñen, cuoäc soáng cuûa oâng boãng trôû neân sinh ñoäng, thuù vò, daàu khoâng cuøng ngoân ngöõ, vaø trình ñoä vaên minh khaùc bieät.

Nhöng yù nghó treân kia cuõng khoâng phaûi laø khoâng coù lyù qua ñuïng chaïm vôùi thöïc teá trong cuoäc soáng. Ngöôøi ta nhaän thaáy loaøi daõ thuù ñoàng loaïi thöôøng gieát nhau khi tranh moài ñeå soáng, nhöng chuùng khoâng taøn haïi nhau ñeå aên thòt, uoáng maùu nhau. Loaøi choù soùi chæ xaâu xeù nhuïc theå ñoàng loaïi khi ñaõ cheát roài, chöù khoâng haï nhau ñeå laáy moài khi coøn soáng.

Con ngöôøi thì khaùc. Chæ caàn nhau khi rôùt vaøo haøng thieåu soá, hoï nöông töïa nhau veà tinh thaàn (nhieàu hôn vaät chaát). Nhöng khi ñaõ hoïp laïi nhau thaønh moät taäp ñoaøn thì phaùt sinh chia reõ, ngôø vöïc, ganh gheùt hieàm thuø nhau, vì con ngöôøi voán khoân ngoan vaø coù nhieàu tham voïng, khaùc hôn caàm thuù chæ caàn thoûa maõn cuoäc soáng cho töøng ngaøy moät. Töø ñaáy môùi naåy ra vieäc möu lôïi rieâng tö, "huùt maùu" laãn nhau ñeå coù naïn keû no ngöôøi ñoùi, keû giaøu coù ngöôøi khoán khoå, keû sang ngöôøi heøn.

Nhaân loaïi ñaõ tuaàn töï traûi qua caùc thôøi kyø: boä laïc, laõnh chuùa, phong kieán roài vaên minh daàn ñöa ñeán tö baûn, vaø cuoái cuøng ñeán coäng saûn. Taát caû ñeàu boùc loät nhau giöõa con ngöôøi vaø con ngöôøi, maø

nguyeân nhaân laø vì thieáu tình thöông yeâu nhau, laø vì söï vò kyû chæ möu tính sao cho ñöôïc veà caû phaàn mình. Ai khoâng ñöôïc vaäy thì ñaønh neùp mình chòu thieät thoøi, nhöng bao giôø thay ñoåi ñöôïc soá phaän, thì cuõng ngoi leân hieáp ñaùp, boùc loät ñoàng loaïi. Theá neân, nhaän xeùt raèng moái nguy hieåm nhaát beân caïnh ta chính laø ñoàng loaïi cuûa ta, khoâng phaûi laø khoâng caên cöù.

Vöøa roài baùo Myõ vaø Vieät coù ñaêng tin FBI khaùm phaù ra moät xöôûng may Thaùi Lan ôû Los Angeles, ñaõ giam giöõ vaø cöôõng baùch haøng traêm thôï vaø coâng nhaân ngöôøi ñoàng chuûng cuûa hoï, baét laøm vieäc ngaøy ñeâm ñeán 20 tieáng vôùi möùc löông chæ 1USD/G. Nôi ñoù khoâng phaûi laø moät cô xöôûng maø laø moät traïi tuø, vì coù raøo keûm gai bao boïc, vaø coâng nhaân bò keàm giöõ gaét gao. Dó nhieân laø bò ñaùnh ñaäp vaø ñe doïa neáu coù yù ñònh boû ñi tìm choã khaùc. Ñoù laø chuû nhaân ngöôøi Thaùi Lan ñoái xöû vôùi ñoàng baøo cuûa hoï. Boïn naøy ñang soáng ôû moät nöôùc daân chuû vaø vaên minh maø coøn coù thuû ñoaïn coøn teä haïi hôn thôøi laõnh chuùa tröôùc ñaây maáy traêm naêm.

Nhaân caâu chuyeän ñaõ xaûy ra, ta ñaët giaû thuyeát: boïn Thaùi Lan ñoù coù daùm laøm vaäy vôùi coâng nhaân caùc chuûng toäc khaùc nhö Vieät, Laøo, Mieân? Hoï cuõng laøm tuoát! Nhöng hoï khoâng caàn ñeán nhoùm naøy, vì ñoàng baøo hoï ñaõ luõ löôït tranh giaønh xin vaøo ñeå bò boùc loät. Laø vì coâng nhaân Thaùi Lan tin töôûng vaøo ñoàng baøo cuûa hoï. Nghó raèng daàu sao ruoät thòt vaãn hôn, cuøng ngoân ngöõ, taäp quaùn deã thoâng caûm, chaéc coù tình yeâu thöông nhau hôn. Nhöng hoï laàm vaø cheát dôû nhö theá ñoù.

Chính quyeàn phanh phui ra chuyeän naày, coù söûa chöõa ñöôïc veát thöông cho nhoùm ngöôøi ñoù khoâng? Vieäc laøm cuûa nhaø nöôùc thì hoï cöù laøm, nhöng chæ söûa chöõa treân ngoïn chöù khoâng theå taän goác. Vaø söï raïn nöùt trong loøng nhöõng ngöôøi Thaùi Lan bò ñaøy ñoïa khoù haøn gaén, daàu cho chính quyeàn ñaõ tröøng trò boïn baát nhaân, giaûi thoaùt hoï vaø baét ñeàn buø vaät chaát.

Vaø, noùi chung, hình thöùc treân chæ laø gaëp ñaâu ñaùnh ñoù, chöa thaám vaøo ñaâu vôùi nhöõng baát coâng coøn nhan nhaûn trong xaõ hoäi Myõ. Quay veà nhoùm Vieät Nam ta, khoâng phaûi laø khoâng coù, nhöng nhaø nöôùc chöa choäp ñöôïc oùc boïn huùt maùu ñoàng baøo hoï ñoù thoâi. Nhö ôû caùc cöûa haøng aên, shop may, xöôûng söûa chöõa oâ-toâ, sieâu thò, cô sôû xaây caát, trang trí, sôn pheát nhaø cöûa, v.v... Ña soá coâng nhaân laø ngöôøi ngheøo, giaø caû, khoâng coù khaû naêng vaên hoùa hay chuyeân moân, nhieàu keû ñang höôûng trôï caáp muoán kieám theâm cho ñuû chi tieâu, vì nhöõng choã yeáu ñoù khieán boïn chuû nhaân baét cheït vaø cheøn eùp.

Hoï chöa daùm xuoáng tay quaù trôùn nhö boïn tham taøn Thaùi Lan kia, nhöng cuõng boùc loät taøn teä, chaúng theo luaät leä cuûa nhaø nöôùc, hoaëc nguïy taïo ra cho hôïp phaùp, vì hoï bieát coâng nhaân khoâng daùm kieän caùo, do thieáu ñoaøn keát, do doát tieáng Anh vaø thaáp coå beù mieäng. Hoï thao tuùng caøng luùc caøng döõ. Muoán sa thaûi ai thì cöù vieäc. Baét laøm ñeâm, ngaøy nghæ, khoâng coù tieàn phuï troäi. Khoâng coù baûo hieåm tai naïn hay ñau oám. Löông muoán traû bao giôø thì traû, coù khi giam laïi haèng maáy thaùng, laáy côù laø ñang lo thueá vuï, ñaàu naêm phaûi vi thieàng cöûa naøy cöûa noï, neân keït tieàn. Nghó maø thöông chung cho caùc daân toäc AÙ Ñoâng, baûn tính hieàn laønh, nhu nhöôïc, khoâng coù yù thöùc ñaáu tranh, bò phuõ phaøng chæ caén raêng chòu ñöïng. Vôùi nhoùm Meã thì khoâng xong ñaâu. Khoâng soøng phaúng thì hoï thöa kieän. Sa thaûi voâ lyù hoï phaûn öùng baèng loái "khoâng aên thì ñaïp ñoå", phaù phaùch, baïo ñoäng. Töïu trung

chæ coù hieáp ñaùp, cheøn eùp ñoàng baøo, ñoàng höông laø deã thoâi, vì ñaõ bieát thoùp nhau.

Nhöng thöïc traïng coù nhö theá, ta cuõng khoâng phaûi hoaøn toaøn bi quan, chaùn chöôøng. Ñoàng baøo VN ta cuõng coøn coù moät soá coù taâm huyeát, coøn bieát thöông yeâu ñoàng baøo. Coù caùc hoäi ñoaøn thieän nguyeän lo cho nhaân quyeàn, cho tình caûnh cuûa thuyeàn nhaân Vieät Nam. Coù hoäi ñoaøn beânh vöïc ngöôøi AÙ Ñoâng (trong ñoù coù ñoàng baøo VN) ñeå ñöôïc bình ñaúng veà maët luaät phaùp treân ñaát Myõ. Thaønh vieân goàm caùc luaät sö, baùc só, tu só vaø moät soá ñoâng thanh nieân nam nöõ Vieät Nam goùp tieàn

baïc vaø con tim mình cho ñoàng baøo khoán khoå moät caùch baát vuï lôïi. Ñoù laø moät nguoàn an uûi lôùn lao ñeå ta coøn tin töôûng vaøo cuoäc ñôøi, vaøo tình yeâu thöông maùu chaûy ruoät meàm giöõa ñoàng baøo vôùi nhau. Nhöng raát tieác soá naøy coøn quaù ít.

Ngoaøi VN ta, cuõng coøn nhöõng khuoân maët khaû kính trong nhaân loaïi, ñaõ vaø ñang goùp phaàn laøm ñeïp cho cuoäc soáng cuûa con ngöôøi treân hoaøn vuõ, nhö oâng Nobel, meï Teâreâsa, thì ta caàu nguyeän cho quaû ñaát naày coøn toàn taïi laâu daøi, ñeå con ngöôøi coøn nhìn nhau, baûo nhau laøm nhöõng vieäc toát ñeïp hôn nöõa cho ñoàng chuûng, cho nhaân loaïi.

Vieäc "aên thòt" ñoàng loaïi ñaõ xaûy ra bao theá kyû tröôùc, laøm keõ hôû cho sau naøy chuû nghóa CS moïc leân. Hoï ñöa ra chuû thuyeát choáng tö baûn boùc loät, maïi baûn trung gian khoâng saûn xuaát, keõ vaïch

vaán ñeà "thaëng dö giaù trò", roài ñeán toá giaùc boïn tö saûn ñòa chuû, cöôøng haøo aùc baù. Nhöng nhìn laïi töø ngaøy cheá ñoä CS hình thaønh vôùi môù lyù thuyeát thaät haáp daãn, roài qua maáy möôi naêm ñem aùp duïng thì laïi chæ phænh phôø, löøa ñaûo, phi nhaân, baát coâng gaáp maáy traêm laàn caùc cheá ñoä khaùc.

Giôø ñaây nhaân loaïi caøng ngaøy caøng tieán boä, vaán ñeà nhaân ñaïo, nhaân quyeàn ñöôïc ñaët leân haøng ñaàu. Chuùng ta mong raèng ñöøng moïc ra quaù nhieàu chuû thuyeát ñeå roài trôû thaønh khoâng töôûng, hoaëc cuõng laïi boùc loät döôùi caùc hình thöùc khaùc. Chuùng ta chæ mong sao con ngöôøi daàn daàn giaùc ngoä, baûo nhau tìm ra moät maãu soá chung cho söï coâng baèng, baùc aùi, yeâu thöông laãn nhau, keû taøi naêng kieám nhieàu thì cuõng ñeå cho ñoàng loaïi soáng ñöôïc moät cuoäc ñôøi phaûi chaêng, deã thôû döôùi aùnh saùng maët trôøi.