Khi baøn veà chính saùch trò daân vôùi Töû Coáng, Khoång Töû ñaõ neâu ra ba ñieàu caên baûn:

1. Döôõng daân (töùc nuoâi daân no ñuû, giaøu maïnh; ñaùnh thueá nheï; khoâng boùc loät).

2. Giaùo daân (daïy, giaùo hoaù daân: Kyû duïc laäp nhi laäp quaân; kyû duïc ñaït nhi ñaït nhaân, nghóa laø mình muoán töï laäp thì cuõng thaønh laäp cho ngöôøi; mình muoán thaønh coâng thì cuõng giuùp ngöôøi thaønh coâng).

3. Chính hình (töùc chính leänh vaø hình phaùp; nghóa laø aùp duïng luaät phaùp ñeå ñöa moïi ngöôøi vaøo khuoân pheùp).

Nhöng nghó cho cuøng, quan nieäm ñoù ñaõ thoaùt thai töø tö töôûng haàu nhö laø moät ñònh luaät cho ñôøi sau noi theo: "Daân vi quyù, xaõ taéc thöù chi, quaân vi khinh" (ngöôøi daân laø cao quyù nhaát, thöù ñeán laø laøng xaõ. Cô quan coâng quyeàn, roài sau heát môùi ñeán oâng vua ñöôïc coi laø nheï khoâng coù gì quan troïng caû). Ñoù laø nguyeân taéc sô khôûi maø Khoång Töû töøng ñem ra luaän ñaøm vôùi caùc moân ñeä veà vaán ñeà trò nöôùc, bình thieân haï ñeå raên caùc vò vua chuùa ñöông thôøi.

Leõ coá nhieân nhöõng chaâm ngoân myõ mieàu ñoù, khoâng bao giôø toàn taïi döôùi cheá ñoä coäng saûn. Bôûi moät leõ raát deã hieåu laø boïn coäng saûn giaùo ñieàu choùp bu luoân luoân theo leänh quan thaày baàn cuøng hoaù nhaân daân, aùp ñaët chính saùch "ngu daân ñeå cai trò". Chuùng khoâng bao giôø naâng cao trình ñoä daân trí maø loâi keùo, haï thaáp ngöôøi giaøu xuoáng ngang haøng vôùi baàn coá noâng ñeå cuoái cuøng chæ coøn moät giai caáp ñoäc nhaát laø voâ saûn maø thoâi.

Nhöng naêm 1954, khi veà chaáp chaùnh, toång thoáng Ngoâ Ñình Dieäm ñaõ coá gaéng aùp duïng chính saùch trò daân neâu treân cuûa Khoång Töû khi thaønh laäp Vieät Nam Coäng Hoaø. Tieác thay, môùi nöõa ñöôøng thì oâng ñaõ bò haøm oan maø röôùc laáy caùi cheát thaät bi ñaùt!

Tuy nhieân, moät ñieàu ñau loøng buoàn nhaát laø moät phaàn ba theá kyû troâi qua maø linh hoàn coá toång thoáng Dieäm vaãn chöa heà ñöôïc giaûi oan! Ngaøy nay, coù moät söï thaät chua chaùt maø khoâng ai coù theå phuû nhaän ñöôïc laø vuï "thaûm saùt ôû ñaøi phaùt thanh Hueá trong ñeâm moàng 8-5-63" khôi maøo cho phong traøo tranh ñaáu Phaät Giaùo laät ñoå chính phuû hôïp phaùp Ngoâ Ñình Dieäm do ngoaïi bang giaät daây- chæ laø moät bieán coá nguî taïo. Noùi moät caùch khaùc, chính quyeàn Ngoâ Ñình Dieäm khoâng bao giôø ñaøn aùp Phaät Giaùo Ñoà nhö nhöõng luaän ñieäu vu khoáng vieån voâng cuûa Uyû Ban Lieân Phaùi Baûo Veä Phaät Giaùo hoài ñoù xuyeân taïc.

Ngöôøi Myõ ñaõ coù moät caâu ngaïn ngöõ raát chí lyù: "Never change horse in mid-stream" (ñöøng bao giôø thay ngöïa giöõa doøng). Aáy theá maø mæa mai vaø oaùi oaêm thay, ôû moät thôøi ñieåm naøo ñoù ngöôøi ta ñaõ coá tình che giaáu chaân lyù ñoù. Ñau thaät!

Baøn veà caù nhaân toång thoáng Dieäm, Phaïm Kim Vinh ñaõ vieát: "Neáu ñi tìm moät ngöôøi hieám coù ñeå tieâu bieåu cho tinh thaàn cuûa moät keû só cuûa xaõ hoäi Vieät Nam thì ngöôøi ta seõ thaáy ngay ôû con ngöôøi oâng Ngoâ Ñình Dieäm. Gaàn ba möôi naêm cöïc khoå ñeå ñi tìm ñöôøng soáng cho daân toäc vaø quoác gia Vieät Nam, oâng Dieäm ñaõ töï taïo moät yù thöùc cao ñoä veà caùc yù nieäm danh döï vaø uy tín cuûa quoác gia, chuû quyeàn cuûa quoác gia, söï toân kính ngöôøi laõnh ñaïo quoác gia vaø ñaïo ñöùc baét buoäc nôi baát cöù ngöôøi naøo naém vai troø chæ huy hoaëc ñieàu khieån trong cô caáu chính quyeàn. Laø ngöôøi chuû tröông thi haønh hôïp nhaát, oâng Dieäm ñaõ thi haønh ñuùng nhöõng ñieàu oâng ñaõ quan nieäm cho tôùi ngaøy oâng bò gieát" (1).

Thöïc vaäy, cho tôùi ngaøy oâng bò Döông Vaên Minh vaø Mai Höõu Xuaân ra leänh cho teân ñoà teå thuoäc haï Nguyeãn Vaên Nhung ñaâm cheát moät caùch daõ man chöa töøng thaáy trong lòch söû loaøi ngöôøi. OÂng vaãn cöông quyeát thi haønh " LAÁY DAÂN LAØM TROÏNG" (DAÂN VI QUYÙ).

Ñeå daãn chöùng cho ñònh ñeà ñoù, vaø cuõng ñeå laøm saùng toû moät vaán ñeà maø maõi ñeán baây giôø chöa thaáy ai ñeà caäp tôùi. Toâi haân haïnh môøi quyù baïn ñoïc nghe caâu chuyeän döôùi ñaây maø gaàn 40 naêm qua chöa ñöôïc phanh phui nhaân ngaøy "ñaïi tang thaùng moät".

Soá laø thaùng 6-75 khi vaøo Don Bosco ñeå chôø ngaøy vaøo "loø luoäc ngöôøi" muùt muøa leä thuyû maø tìm veà nöôùc Chuùa nôi tieân caûnh (vì ñaõ daïi doät nghe theo lôøi ñöôøng maät phuû duï cuûa boïn ma vöông Nga, quyû CS Baéc Vieät maø chæ "ñem theo moät thaùng tieàn aên" vaø hai boä ñoà ny-lon moõng dính nhö cuûa Brigitte Bardo), tình côø trong moät ñeâm thao thöùc khoâng nguû, toâi ñaõ gaëp Trung Taù TDN, nguyeân Tö Leänh Phoù Löõ Ñoaøn Lieân Minh Phoøng Veä Phuû Toång Thoáng (hieän nay cö nguï taïi N.H). Nhaân khi chaïnh nghó ñeán thaân phaän ngöôøi coâ ñôn tröôùc cuoäc ñôøi ñen toái muø khôi hôn ñeâm ba möôi vaø chöa bieát ngaøy mai ra sao, toâi ñaõ buoäc mieäng noùi chua chaùt:

_ Neáu coá Toång Thoáng Dieäm coøn soáng thì söùc maáy maø chuùng mình ngoài ñaây!

Anh N. ñaõ khoâng traû lôøi thaúng vaøo caâu than thôû cuûa toâi maø chaäm raõi noùi:

_ Chaéc anh chöa bieát moät tí bí maät giôø phuùt cuoái cuøng cuûa coá TT Dieäm taïi dinh Gia Long vaøo chieàu 1-11?

_Chöa.

Anh N. beøn noùi nhoû beân tai toâi, gioïng traàm buoàn bí maät:

_ Nhö anh ñaõ bieát, chieàu hoâm ñoù vaøo luùc 12g30, toâi ñöôïc só quan tröïc nhaät baùo caùo coù nhieàu daáu hieäu khaû nghi cuûa moät ñaïi ñoäi TQLC ñeán boá trí taïi saân Hoa Lö beân kia ñöôøng Hoàng Thaäp Töï, ñoái dieän vôùi BTL/LÑ. Nhö coù linh tính baùo tröôùc bieát laø coù chuyeän bieán, toâi lieàn tröïc tieáp trình baøy ngay TT Dieäm xin leänh khai hoaû baèng hai khaåu ñaïi baùc baén thaúng ñaõ daøn saún töø maáy hoâm tröôùc. Nhöng TT Dieäm khoâng chòu, baûo raèng laøm nhö vaäy chæ coù daân laønh cheát oan uoång maø thoâi. Maõi ñeán giôø phuùt naày, oâng ñaõ queân maïng soáng cuûa mình maø chæ nghó ñeán soá phaän ngöôøi daân, theo ñuùng tinh thaàn "DAÂN VI QUYÙ". Chöa heát, ñeán 4g40 – laø thôøi ñieåm choùt, tröôùc khi TT Dieäm vaø baøo ñeä coá vaán Nhu rôøi dinh Ñaïi söù Henry Cabot Lodge ñaõ goïi laïi cho TT Dieäm moät laàn nöõa maø toâi nghó ñaây laø moät cô hoäi cuoái cuøng cho TT Dieäm vaø oâng Nhu ñöôïc baûo toaøn tính maïng neáu theo ñieàu kieän cuûa oâng naày. Song toâi thaáy TT Dieäm caàm maùy leân – do Ñaïi Uyù Leâ Coâng Hoaøn trao laïi vaø khaúng khaùi töø choái. Chính tai toâi ñaõ nghe TT Dieäm traû lôøi oâng Lodge moät caùch raát ñieàm ñaïm vaø bình tænh:

_ Thanhk you, sir. But I don’t want my people to be suffered…(2)

Toâi khoâng hieåu ôû ñaàu daây beân kia oâng Ñaïi söù naày muoán gì? Ñaây laø moät ñieàu bí aån chöa ñöôïc tieát loä maõi cho ñeán baây giôø. Song anh em chuùng toâi thaáy maáy ngaøy sau ñoù, caên cöù treân nhöõng döõ kieän ñaõ xaûy ra töø tröôùc ñoù vaø caùch ñoù moät thaùng ñaõ suy luaän raèng coù leõ vaøo giôø choùt Myõ vaãn giöõ yù ñònh ñoå quaân vaøo tham chieán tröïc tieáp vôùi Vieät Coäng- nhö ñaõ yeâu saùch nhieàu laàn cuûa coá TT Kennedy. Nhöng coá TT Dieäm vaãn moät möïc töø choái vôùi laäp tröôøng cöùng raén baát di baát dòch. Vì oâng ñaõ töøng noùi: "Laøm nhö vaäy thì coøn ñaâu laø chuû quyeàn quoác gia vaø chæ coù daân laø khoå thoâi". Moät laàn nöõa, coá TT Dieäm ñaõ theå hieän ñuùng tinh thaàn "DAÂN VI QUYÙ" vaøo nhöõng giaây phuùt gaây caán cuoái cuøng, tröôùc khi queân minh vì ñaïi nghóa dôû dang.

Ngoaøi ra, cuõng nhö anh ñaõ töøng bieát, quoác saùch AÁp Chieán Löôïc laø moät thaønh coâng thaéng lôïi to lôùn cho chính quyeàn Ngoâ Ñình Dieäm trong chín naêm ñöông ñaàu vôùi CSHN. Aáp Chieán Löôïc laø moät ñieåm son cuûa Mieàn Nam trong vieäc taïo döïng moät thaønh trì kieân coá baûo veä daân queâ, coâ laäp CS. Oâng ñaõ aùp duïng thuaät "DÖÔÕNG DAÂN" cuûa Khoång Töû vaäy. Vì theá, anh seõ khoâng ngaïc nhieân sau ngaøy ñaûo chaùnh boïn CS reo möøng laø vì Döông Vaên Minh vaø Nguyeãn Ngoïc Thô ñaõ ngu xuaån tuyeân boá huyû boû Aáp Chieán Löôïc, khaùc naøo thaùo cuõi cho hoå veà röøng…

Ngöøng laïi moät laùt, anh N. laïi tieáp:

_ TT Dieäm coù 4 só quan tuyø vieân ñeàu leân Ñaïi Uyù moät laàn. Ñoù laø caùc Ñaïi Uyù

Ñoã Thoï, Leâ Coâng Hoaøn, Nguyeãn Cöõu Ñaéc vaø Leâ Chaâu Loäc. Ñeâm 1-11, khi rôøi dinh ñeå ñeán nhaø Maõ Tuyeân, oâng Dieäm chæ cho pheùp moät mình Ñoã Thoï thaùp tuøng maø thoâi. Maëc daàu caùc Ñaïi Uyù kia ñeàu ñoàng loaït xin theo nhöng TT Dieäm khoâng thuaän sôï lieân luî ñeán gia ñình hoï veà sau.

TT Dieäm ñaõ trao cho Thoï ñeå xaùch theo moät caëp da ñen trong coù moät taøi lieäu maät cuûa TT Kennedy gôûi cho oâng do Lodge trình leân hoài saùng. Khoâng bieát taøi lieäu ñaõ noùi gì. Chæ bieát hoâm sau Döông Vaên Minh ñaõ ra leänh cho Mai Höõu Xuaân khi xuoáng "ñoùn" hai anh em oâng Dieäm taïi nhaø thôø cha Tam baèng moïi giaù phaûi laáy cho ñöôïc caùi caëp da ñoù. Phaûi chaêng caùi caëp da naày laø moät trong nhöõng lyù do thuùc ñaåy boïn chuùng phaûi caáp toác thuû tieâu TT Dieäm vaø oâng Nhu?

Hai thaùng sau ngaøy ñaûo chaùnh, Ñoã Thoï bò cheát trong moät tai naïn maùy bay ñaày bí aån ôû cao nguyeân Trung Phaàn. Chaéc cuõng laø naèm trong keá hoaïch thuû tieâu nhaân chöùng cuoái cuøng chaêng?

Leâ Coâng Hoaøn ñaõ cheát vì beänh lao phoåi naêm 1990 sau möôøi maáy naêm caûi taïo ôû Baéc Vieät veà.

Thay cho lôøi keát baøi naày, nhaân ngaøy giôû laïi trang söû cuõ ñaåm maùu ngaøy ñaûo chaùnh ñeå töôûng nhôù moät keû só thôøi loaïn luoân luoân neâu cao laäp tröôøng "DAÂN VI QUYÙ" cho ñeán luùc cheát, toâi muoán möôïn maáy doøng cuûa TS Phaïm Kim Vinh ñeå baøy toû loøng thöông tieác cuûa moät keû haäu sinh: "OÂng Dieäm cheát vì söï phaûn boäi cuûa ñoàng minh Myõ. Söï phaûn boäi aáy chæ ñöôïc hoaøn thaønh sau khi ngöôøi Myõ thueâ möôùn moät ñaùm töôùng laõnh cuûa Nam Vieät Nam cuùi maët laøm caùi vieäc ñeâ heøn nhaát laø "gieát möôùn" ngöôøi laõnh ñaïo hôïp phaùp duy nhaát cuûa Mieàn Nam töï do (3).

Chuù thích:

(I). _Vieät Nam Töï Do- Töø Ngoâ Ñình Dieäm Ñeán Löu Vong. Phaïm Kim Vinh. Taùc giaû xb. Cali. 1987. Trang 95.

(2). _Taïm dòch: Xin caûm ôn Ngaøi. Nhöng toâi khoâng muoán daân toâi khoå…

(3). _ Saùch ñaõ daãn nhö ôû (I). Trang 105.