Ai ôû gaàn quaän 11 Phuù Thoï, Saigon ñeàu khoâng bieát nhieàu thì ít ñeán cö xaù Löõ Gia Phuù Thoï. Moät khu vöïc goàm nhieàu cö xaù raát ñeïp, khang trang. Ña soá ñeàu daønh cho só quan cao caáp Coäng Hoøa ôû. Chuù toâi nhieàu laàn choã toâi ñi ngang qua ñaây, chuù ghieàn caù ngöïa coøn toâi thì khoâng, con nít maø, chuù chôû ñi ñeå canh duøm chieác xe gaén maùy môùi mua nhôø truùng caù... ngöïa kyø tröôùc chôù coù thöông yeâu gì. Laàn naøo ñi ngang qua cö xaù Löõ Gia laø toâi thích laém. Luùc ñoù chöõ Löõ Gia toâi khoâng hieåu laø teân cuûa ai. Sau ñoù thì bieát laø teân cuûa moät Teå Töôùng ñôøi Trieäu Ai Vöông.

Vaøo naêm 113 tröôùc Taây lòch, vua laø Trieäu Minh Vöông maát, thaùi töû Höng leân ngoâi, xöng laø Trieäu Ai Vöông (caùi teân naøy nghe khoâng heân roài, Saàu Ai Khoå Ai laø ñuùng roài). Leân ngoâi ñöôïc 1 naêm thì vua nhaø Haùn sai teân Thieáu Quí sang duï Nam Vieät veà chaàu phuïc nhaø Haùn. Thieáu Quí laø moät keùp haùt hoà quaûng (haùt boäi ñoù) nguyeân laø tình nhaân cuûa meï vua Trieäu Ai Vöông laø baø Cuø Thò. Tæ teâ noùi vôùi meï vua neân cho vua con thaàn phuïc nhaø Haùn thì toát nhaát. Cuø Thò chòu lieàn. Nhöng luùc ñoù coù Teå töôùng laø Löõ Gia bieát chuyeän thì oâng lieàn ñoäng binh. Vaøo dinh vua maø gieát teân keùp haùt hoà quaûng Thieáu Quí, baø Cuø thò thaáy tình nhaân bò gieát noùng loøng lieàu maïng roài bò Löõ Gia gieát luoân chaúng leõ ñeå con bình yeân neân Löõ Gia saün göôm laøm thòt luoân vua treû môùi 10 tuoåi, leân ngoâi chöa ñaày giaùp naêm.

Chuyeän döøng taïi nôi ñaây maø khoâng noùi lyù do saâu xa cuûa Löõ Gia, maø söû Vieät noùi tieáp nhö sau:

Teå töôùng Löõ Gia toân con trai tröôûng cuûa vua tieàn nhaân Trieäu Minh Vöông laø coâng töû Kieán Ñöùc leân ngoâi. Taïi sao laø coâng töû trong khi mình laø con trai tröôûng coù nghóa laø mình laø Thaùi Töû seõ noái ngoâi vua maø? Thì ra oâng vua giaø ham chôi bôøi Trieäu Minh Vöông laø Anh Teà luùc coøn ôû beân Haùn ñi aên chôi xoùm bình khang quen ñöôïc ngöôøi con gaùi ñeïp laøm ngheà ca kyû laø Cuø Thò roài coù con, trong khi ôû taïi xöù cuõ thì ñaõ coù vôï vaø con trai laø Kieán Ñöùc. Khi veà nöôùc Vieät chaáp chaùnh thì toân Cuø Thò leân laøm chaùnh haäu roài gaàn cheát cho con trai tö sinh laø Höng leân ngoâi.

Löõ Gia gieát xong gia ñình gaùnh haùt Hoà Quaûng thì toân phoø trôû laïi coâng töû Kieán Ñöùc leân laøm vua nöôùc Vieät, laáy teân laø Trieäu Döông Vöông. Vua naøy leân ngoâi cuõng chöa ñaày giaùp naêm thì vua nhaø Haùn laø Haùn Voõ Ñeá ñoäng binh. Haùn Voõ Ñeá noãi giaän sai Phuïc Ba Ñaïi töôùng quaân ñem toaøn theå binh löïc nhaø Haùn xuoáng mieàn Nam ñaùnh vua Nam Vieät laø Trieäu Döông Vöông cuøng Löõ Gia. Naêm Canh Ngoï (111 tröôùc Taây Lòch) thì vua vaø toâi bò baét gieát. Phuïc Ba Ñaïi Töôùng Quaân ñoåi teân nöôùc Vieät laø Giao Chæ, chia nöôùc Giao Chæ laøm 9 quaän. Cöû caùc quaän tröôûng laø ngöôøi Haùn sang cai trò .Ñaây laø nöôùc Vieät bò phöông Baéc ñoâ hoä (nghóa laø vua Taøu cai trò gaàn moät ngaøn naêm), khoâng cho laøm chö haàu vôùi quyeàn haïn töï trò roäng raõi hôn. Töø ñaây trôû thaønh kieáp noâ leä, maø ngöôøi cai trò laø ngöôøi Haùn vôùi taäp tuïc, lôøi aên tieáng noùi khaùc bieät vôùi ngöôøi baûn xöù, hoï baét hoïc chöõ, hoïc noùi tieáng Taøu cho ngöôøi Vieät. Söû Vieät goïi laø Baéc Thuoäc Thôøi Ñaïi. Thôøi Ñaïi naøy keå töø naêm 111 tröôùc taây lòch ñeán naêm 931 sau taây lòch.

Taïi sao Löõ Gia ñoäng binh gieát vua maø khoâng nghó gì ñeán söùc maïnh cuûa nhaø Haùn maø luùc ñoù Haùn Voõ Ñeá laø moät oâng vua khoaùi ñaùnh giaëc nhaát, ñaùnh ñaâu thaéng ñoù? Caùi thua traän vôùi 5 loä quaân do Phuïc Ba töôùng quaân laøm cho nöôùc Vieät bò xaùp nhaäp vaøo nhaø Haùn luoân. Neáu khoâng gieát Cuø Thò thì coù theå nöôùc Vieät vaãn laø chö haàu nhaø Haùn, coøn nay laø bò xaùp nhaäp luoân. Söû Vieät khoâng luaän ñeán chuyeän hay dôû cuûa Lö Gia naøy.

Nhöng ñieàu naøy gaây thaéc maéc cho nhöõng ngöôøi ham nghieân cöùu söû Vieät thôøi coå ñaïi. Caâu chuyeän Löõ Gia / Cuø Thò thì söû Vieät coù ghi tôùi, coøn tröôùc ñoù thì khoâng. Nhöng söû Vieät laïi ghi quaù ít, haàu nhö ai muoán hieåu sao thì hieåu. Hieåu nghóa laø Nam Vieät tröôùc ñoù laø ngöôøi Taøu thuoäc nhoùm daân toäc thieåu soá mieàn sôn cöôùc, hieåu nghóa laø tröôùc ñoù daân Vieät ñaõ laø daân Vieät roài, bò nhaø Haùn xua quaân cai trò. Cho tôùi moät luùc naøo ñoù thì chuyeän bí maät naøy ñöôïc khui ra.

Vieät laø tieáng chæ chung cho nhöõng cö daân thuoäc toäc Vieät ôû raõi raùc nhöõng vuøng thuoäc duyeân haûi phía Ñoâng Nam cuûa Trung Quoác. Thôøi kyø Taàn Thuûy Hoaøng thì khoâng coù nhoùm naøy, vì vua Taàn ñao xoùa saïch Luïc Quoác (nghóa laø 6 nöôùc lôùn nhaát thôøi baáy giôø), nöôùc lôùn khoâng coù thì nöôùc nhoû laøm sao coù ñöôïc. Roài khi nhaø Taàn suy vong thì nhöõng nöôùc naøy ruïc ròch ngoùc ñaàu leân. Roài trong thôøi kyø Haùn Voõ Ñeá thì nhoùm naøy ñöôïc söû saùch luùc ñoù chia ra laøm 3 phaàn maïnh nhaát mieàn Nam, hoï thuoäc gioáng daân thieåu soá. Ba nhoùm ñoù laø: Ñoâng AÂu, Maân Vieät vaø choùt laø Nam Vieät. Rieâng 2 nhoùm treân thì trieàu ñình nhaø Haùn khoâng chuù yù laém vì hoï deã daïy, rieâng nhoùm Nam Vieät thì hoï xem... khoù daïy nhaát. Ñoâng AÂu vaø Maân Vieät laø haäu dueä cuûa Vieät Vöông Caâu Tieãn. Nhoùm naøy coù ngöôøi con gaùi ñeïp ngaøn naêm laø Taây Thi gaùi nöôùc Vieät. Khoâng hieåu nhoùm Nam Vieät coù aûnh höôûng di truyeàn caùi ñeïp cuûa Taây Thi naøy khoâng? Rieâng toâi tin laø... coù phaûi khoâng? Luùc ñôøi Taàn thì nhoùm naøy bò laäp ra quaän Maân Trung. Cuoái Taàn thì nhöõng nhoùm naøy ruïc ròch khôûi nghóa choáng Taàn, do söï thoáng laõnh cuûa 2 ngöôøi caùch maïng laø Voâ Chö vaø Dao Toaøn chaùu ñích toân cuûa Vieät Vöông Caâu Tieãn, toaøn theå 3 nhoùm naøy theo cuoäc khôûi loaïn cuûa Ngoâ Nhueá maø choáng Taàn. Nhaø Haùn do Haùn Cao Toå (Löu Bang) thaønh laäp phong cho Voâ Chö laøm Maân Vieät Vöông, coi ñaát Maân Trung, laäp ñoâ thò taïi Trò Trung (nay laø quaän Hieáu Quan, tænh Phuùc Kieán beân Taøu), phong Dao Toaøn laøm Ñoâng Haûi Vöông, ñoùng ñoâ taïi Ñoâng AÂu. Neân söû goïi laø Ñoâng AÂu Vöông. Ñôøi vua Haùn Caûnh Ñeá, Ngoâ Vöông Löu Tî gaây loaïn "7 Nöôùc" luùc ñoù Ñoâng AÂu tham döï chuyeän naøy choáng Haùn Caûnh Ñeá, roài Löu Tî bò thua chaïy ñeán Ñoâng AÂu ñeå aån naáp thì bò vua naøy trôû maët, gieát cheát. Daâng thuû caáp Löu Tî cho Haùn Caûnh Ñeá ñeå maø xoùa coâng chuoäc toäi, vua Haùn tha cho vua AÂu Vieät. Coøn con trai Löu Tî chaïy ñeán Maân Vieät xin traû thuø cho cha maø ñaùnh vua AÂu. Maân Vieät ñoäng binh ñaùnh AÂu Vieät. Vua AÂu Vieät bò thua chaïy ñeán nhaø Haùn xin caàu cöùu. Luùc ñoù vua Voõ Ñeá coøn nhoû tuoåi 8 tuoåi lieàn hoûi caäu laø Voõ An haàu Ñieàn Phaàn. Voõ An Haàu taâu raèng: "Ngöôøi Vieät ñaùnh nhau laø chuyeän raát thöôøng tình nhö côm böõa, beä haï khoâng caàn nhoïc binh ngaøy kia thieân haï seõ veà beä haï heát. Ngöôøi Vieät ñaùnh nhau hoaøi thì mình caøng lôïi". NHöng Voõ Ñeá laø vò vua coù taøi, oâng ta ra leänh cho Thaùi Thuù quaän Coái Keâ (nôi phaùt tích nöôùc Vieät) ñem quaân ñaùnh Maân Vieät. Quaân chöa tôùi thì Maân Vieät xin ñaàu haøng. Quaân nhaø Haùn ruùt veà, roài 6 naêm sau Maân Vieät ñoäng binh ñaùnh thò oai xöù Nam Vieät. Nam Vieät caàu cöùu nhaø Haùn. Voõ Ñeá sai hai ñaïo quaân ñeán ñaùnh. Quaân Haùn chöa tôùi thì nöôùc Maân Vieät coù ñaûo chaùnh gieát vua. Voõ Ñeá laäp chaùu Voâ Gia laø Dao Quaân laøm Vieät Dao Vöông, laäp Dö Thieän laøm Ñoâng Vieät Vöông. Nhö vaäy töø ñoù nöôùc Maân Vieät bò chia laøm hai, keå luoân Nam Vieät laø 3 nhoùm. Vua Voõ Ñeá xuoáng leänh cho Nam Vieät phaûi tuaân phuïc nhaø Haùn.

(Ñaây laø phaàn nhaäp ñeà cuûa söû Vieät nöôùc ta laø Löõ Gia gieát Cuø Thò / Ai Vöông maø choáng laïi Voõ Ñeá).

Saùch Taøu noùi veà nöôùc Nam Vieät nhö sau :

...Nam Vieät laø moät vuøng ñaát phì nhieâu höôùng Nam, gaàn bieån giaùp vôùi 2 tænh Quaûng Ñoâng vaø Quaûng Taây ngaøy nay. Luùc Taàn Thuûy Hoaøng thoáng nhaát thieân haï ñaõ laäp taïi ñaây 3 quaän: Quaän Queá Laâm, quaän Nam Haûi vaø Töôïng Quaän. Vua Taàn cho nhöõng ngöôøi Trung Quoác phaàn Moâng Coå xuoáng sinh soáng taïi khu vöïc naøy. Ñaây cuõng laø moät phaàn chöùng minh laø hoï Traàn cuûa chuùng ta phaùt xuaát töø Moâng Coå beân Taøu (xin xem laïi toaøn taäp daõ söû cuûa Traàn ñaïi Syõ, hieän xuaát baûn khaù roäng raõi taïi Hoa Kyø. Toaøn boä tröôøng thieân daõ söû daày treân döôùi 6000 trang, chia laø 8 boä. Chính vò Baùc syõ Traàn ñaïi Syõ naøy coù duyeân ñeán taän nöôùc Taøu, nghieân cöùu vöøa coâng vöøa tö taïi ñaây treân 5,6 naêm tröôøng. OÂng bieát ñoïc vaø vieát chöõ Haùn thuoäc loaïi coå. Chính oâng xaùc nhaän toå nhaø Traàn nhaùnh lôùn cuûa oâng coù lieân quan ñeán Traàn Höng Ñaïo ñeàu coù goác phaùt ra töø Moâng Coå. Hieän nay oâng haønh ngheà taïi Paris/France). Ñeán cuoái ñôøi Taàn, quaän tröôûng Nam Haûi teân laø Nhaâm Ngao laâm beänh, tröôùc khi maát oâng truyeàn chöùc cho Trieäu Ñaø (luùc ñoù Trieäu Ñaø ñang laøm huyeän tröôûng huyeän Long Xuyeân, thuoäc quaän Nam Haûi). Trieäu Ñaø goác ngöôøi Chaân Ñònh (nay thuoäc tænh Haø Baéc gaàn Hoà Ñoäng Ñình beân Taøu). Sau khi nöôùc Taàn maát, lôïi duïng thôøi cô T.Ñaø lieàn ñem quaân ñaùnh laáy luoân quaän Queá Laâm vaø Töôïng Quaän, nghóa laø thoân tính heát toaøn theå gioáng daân Vieät ñang cö nguï taïi 3 xöù ñoù. Trieäu Ñaø töï xöng laø Nam Vieät Voõ Vöông. Nhaø Haùn môùi thaønh hình, khoâng muoán ñaùnh giaëc nöõa, neân sai Luïc Giaõ ngöôøi taøi gioûi bieän thuyeát thì Trieäu Ñaø chòu thaàn phuïc nhaø Haùn. Sau ñoù Löõ Haäu vôï vua Cao Toå gieát haïi Haøn Tín vaø toû ra hoáng haùch chuyeân quyeàn thì Trieäu Ñaø ñoäng binh khoâng muoán thaàn phuïc nhaø Haùn maø muoán ñaùnh luoân trieàu ñình nhaø Haùn. Khi vua Haùn Vaên ñeá leân ngoâi thì laïi phaùi Luïc Giaõ ñi thöông thuyeát moät laàn nöõa vaø ban cho Trieäu ñaø nhieàu quyeàn roäng raõi hôn luùc tröôùc, dó nhieân Trieäu Ñaø ñoàng yù laàn nöõa. Sau naøy Trieäu Ñaø veà giaø nhöôøng ngoâi cho con laø Trieäu Hoà. Luùc naøy nhaø Haùn raát maïnh vaø hoï coù moät chieán thuaät môùi laø khoâng muoán cho caùc chö haàu coù dòp phaûn loaïn neân hoï duøng chính saùch giöõ con tin cuûa caùc chö haàu. Nöôùc Nam Vieät khoâng thoaùt khoûi vuï ñoù. Söù giaû nhaø Haùn ñeán nöôùc Vieät khuyeân Trieäu Hoà cho con trai tröôûng laø Trieäu Anh Teà sang nhaø Haùn maø hoïc taäp phong tuïc cuøng neàn vaên minh. Ñoù laø naêm 135 tröôùc taây lòch, Thaùi töû Anh Teà töø moät nöôùc nhoû cöïc nam Trung quoác, ñeán thaønh ñoâ phoá hoäi thì chuyeän hoïc ñaàu tieân laø aên chôi nhaûy ñaàm (y heät nhö chuyeän vua Baûo Ñaïi luùc qua Phaùp du hoïc vaäy). Roài Thaùi töû Anh Teà quen ñöôïc coâ gaùi... ñieám teân laø Haøm Ñaêng Cuø Thò (ta goïi laø Cuø Thò), roài Anh Teà aên ôû vôùi coâ gaùi phong traàn naøy coù ñöùa con teân laø Höng. Khi nghe tin vua cha laø Trieäu Hoà cheát thì vua Haùn Voõ Ñeá cho thaùi töû veà coá quaän maø noái ngoâi cha, nhôù naøng kyû nöõ beân nöôùc Haùn, vua Vieät treû tuoåi beøn goïi Cuø Thò veà nöôùc phong laøm Hoaøng haäu (ñaây laø moät phaàn sai laïc vôùi coå söû nöôùc Vieät ta laø thaùi töû Anh teà tröôùc khi qua nhaø Haùn thì ñaõ coù vôï vaø con taïi nhaø roài, sau ñoù vua meâ... gaùi ñieám beân Taøu laø Cuø Thò roài coù con). Vua aên chôi Anh Teà beänh cheát, chaéc truùng gioù quaù, thì con laø Höng leân noái ngoâi vua treû phong meï mình laøm Hoaøng Thaùi haäu.

Keït moät ñieàu laø luùc naøy trieàu ñình Nam Vieät quyeàn haønh naêm bôûi tay Teå Töôùng saét maùu Löõ Gia. Teå töôùng Löõ Gia raát gheùt baø meï vua goác ngöôøi ca kyû Cuø Thò naøy nhöng chöa coù dòp xuoáng tay. Trôû laïi trieàu ñình Haùn Voõ ñeá, sau khi kyù hoøa öôùc baát ñoäng binh vôùi Hung Noâ, muoán gôõ theå dieän vôùi baù quan thì Voõ ñeá nghó moät caùch laø thò uy vôùi chö haàu. Voõ Ñeá lieàn thò uy vôùi Nam Vieät tröôùc vì nöôùc naøy ñang coù aáu chuùa khuø khôø. Vua beøn phaùi An Quoác Thieáu Quyù cuøng ñoaøn tuøy toøng xuoáng phöông Nam, ñeå ngöøa chuyeän haäu söï vua ra leänh luoân Phuïc Ba Ñaïi töôùng quaân laø Veä UÙy Loä Baùc Ñöùc chuyeån ñaïi binh töø Coái Keâ xuoáng Queá Döông chôø leänh.

Trôû laïi chuyeän Thieáu Quyù laø caùi gì trong ñoaøn söù giaõ raàn roä naøy veà phöông Nam. Anh ta laø moät teân keùp haùt ñeïp trai taïi thaønh ñoâ, laø ngöôøi tình cuõ cuûa Cuø Thò luùc coøn trong phaán trang laàu hoàng kyû vieän, anh ta raát ñeïp trai chuyeân soáng sau gaáu quaàn ñaøn baø, coù nghóa anh naøy laø moät loaïi Casanova töông töï nhö ñieám ñöïc vaäy. Ñoaøn xuoáng phöông nam Nam Vieät thì ñöôïc Cuø Thò chôø ñoù nhieàu ngaøy roài. Tình xöa trôû laïi, chaøng Thieáu Quyù lieàn troå taøi rieâng Casanova cuûa mình cho naøng Cuø Thò xem coøn nhôù ngheà xöa chaêng? Chuyeän naøy laøm nöïc... loàng ngöïc cuûa laõo töôùng giaø khoù taùnh Löõ Gia. Toái ngaøy cöù thaáy caëp ñieám ñaøng eïo tôùi eïo luoân trong saân roàng roài sau haäu cung nöõa thì Löõ Gia ñieân tieát. Roài ñeán moät ngaøy sau khi nghe vua nhoû Trieäu Vieät Vöông ñònh daâng nöôùc Vieät cho nhaø Haùn roài boû teân Nam Vieät luoân. Neân Löõ Gia lieàn ñoäng binh Thaûo Caên Traûm Xaø. Löõ Gia truyeån hòch keå toäi daâm loaøn cuûa Cuø Thò cuøng haønh ñoäng baùn nöôùc cuûa vua nhoû. Ñoaøn söù giaû vua Taøu lieàn ñem duõng só ñònh baét Löõ Gia, Löõ Gia ra tay tröôùc, roài gieát luoân caëp ñieám ñaøng Cuø Thò vaø Thieáu Quyù ñang nguû say trong cung ñieän. Löõ Gia dieät saïch doøng hoï ñieám ñaøng roài toân con trai tröôûng cuûa vua tröôùc leân ngoâi. Löõ Gia ñaùnh baïi moät ñaïo quaân tieàn saùt nhaø Haùn. Luùc naøy Haùn Voõ ñeá töùc giaän ra leänh theâm 4 caùnh quaân nöõa cuøng moät caùnh quaân saün cuûa Phuïc Ba Töôùng Quaân, toång coäng laø 5 ñaïo quaân. Ñaïo quaân thöù nhaát laø cuûa Phuïc Ba Töôùng Quaân ñang ñoùng töø Queá Döông, ñaïo quaân thöù nhì laø Döông Boäc töø Döï Chöông xuoáng Kinh Thuûy, ñaïo thöù ba do Nghieâm Ñaïo töø Linh laêng xuoáng Ly Thuûy, ñaïo thöù tö do haï laïi Giaùp duøng boä binh roài theâm thuûy quaân xuoáng soâng Töôøng Kha Giang chôø leänh.

Coù nghóa laø duïng binh ña soá laø thuûy binh, taïi sao vaäy? Taïi vì Nam Vieät coù Hoà Ñoäng Ñình baùt ngaùt muoân daëm, gioûi thuûy chieán. Naêm ñaïo quaân höôùng veà thuû ñoâ cuûa Nam Vieät laø Phieân Ngung (toâi coøn nhôù ngaøy xöa raát thích ñoïc truyeän Löûa Chaùy Thaønh Phieân Ngung, roài sau ñoù hình nhö gaùnh haùt Hoa Sen hay Ñoaøn haùt Daï Lyù Höông gì ñoù ñoùng troïn vôû tuoàng Löûa Chaùy Thaønh Phieân Ngung. Luùc nhoû toâi raát thích tuoàng naøy, toâi cuõng töôûng laø tuoàng tích cuûa Taøu y nhö tuoàng Toân Taån giaû ñieân hay laø Trieäu Khuoâng Daãn daùt thöôïng töôùng. Naøo deø chuyeän tuoàng tích Löûa chaùy thaønh Phieân Ngung laø chuyeän cuûa daân Vieät, coù nghóa laø daân cuûa toâi cô ñaáy... nhöng traän chieán thì naèm ôû choã naøo maø toâi coi baûn ñoà nöôùc Vieät Nam töø Haûi Phoøng xuoáng Caø Mau thì khoâng tìm thaáy thaønh Phieân Ngung, teân thaønh nghe nhö thuoäc daân Hoà toäc vaäy. Vì chöõ Phieân hay chöõ Hoà Chieâu quaân coáng Hoà. Nay gaàn 45 naêm troâi qua thì nöôùc Vieät ta laïi coù teân môùi laø thaønh Hoà, laáy ra töø chöõ Saigon hay goïi vaên chöông laø thaønh phoá Hoà hay Hoà thaønh cuõng vaäy. Ñuùng laø lòch söû laäp laïi cuøng moät teân.)

Nghóa laø nhaø Haùn duøng Thuûy binh maø ñaùnh thuû ñoâ Nam Vieät laø Phieân Ngung. Nhö vaäy thaønh phoá naøy xung quanh laø coù soâng lôùn bao quanh, ñieàu naøy cuõng chöùng toû laø Hai baø Tröng cuõng coù traän chieán kinh hoàn ñaãm maùu treân soâng nöôùc. Baø thua neân nhaûy xuoáng soâng töï vaän. Laät laïi baûn ñoà nöôùc trung Hoa thôøi ñoù hay hoâm nay, hoà Ñoäng Ñình laø coù ñuû khaû naêng ñòch thuû duøng thuûy quaân maø ñaùnh. Trôû laïi phaàn treân nhaø Haùn duøng 5 loä quaân, maø 4 loä quaân ñeàu laø thuûy quaân, nghóa laø hoï duøng 4 ñöôøng soâng nöôùc maø chuyeån quaân. Soâng phaûi lôùn roäng hôn soâng Hoàng cuûa Haø Noäi nöõa neân quaân môùi ñuû choã cheøo choáng maø tieán quaân. Boán loä thuûy quaân cuøng veà Phieân Ngung. Ñeâm ñoù löûa chaùy raàn trôøi, thuyeàn ñaùnh nhau baèng teân löûa, noû teân v.v... keùo daøi ñeán khuya thì thaønh Phieân Ngung bò thaát thuû. Teå töôùng Löõ Gia lieàn phoø vua Nam Vieät Trieäu kieán Ñöùc chaïy troán. Nhöng bò ñaïo quaân boä binh thöù naêm ñang rình saün cuûa Phuïc Ba töôùng quaân baét soáng. Nhaø Haùn dieät nöôùc Vieät, chia nöôùc Vieät ra laøm 9 quaän. Ñoàng thôøi nöôùc Ñoâng Vieät lôïi duïng thôøi cô tieáp tay nhaø Haùn maø ñaùnh Nam Vieät, thaáy binh só nhaø Haùn meät moûi thì vua nöôùc Ñoâng Vieät Dö Thieän ñònh phaûn Haùn maø chieám luoân ñaát Nam Vieät. Quaân só Haùn sau moät thôøi gia thua chaïy, thì trong trieàu dình nöôùc Ñoâng Vieät coù caùch maïng laät ñoå nhaø vua maø thaàn phuïc nhaø Haùn. Haùn Voõ Ñeá ra leänh chieám luoân nöôùc Maân Vieät. Nhö vaäy vaøo naêm nieân hieäu Nguyeân Phong (109 tröôùc Taây Lòch) nhaø Haùn xoùa soå danh töø 3 nöôùc, maø söû saùch goïi laø Tam Vieät (Maân Vieät, Ñoâng Vieät, Nam Vieät). Vua Voõ Ñeá ra leänh löu ñaøy taát caû nhöõng thaønh phaàn trai traùng töø 16 ñeán 35 tuoåi vaøo ñaát Giang Hoaøi. Roài cho quaân lính nhaø Haùn ñöôïc quyeàn töï do laáy gaùi Vieät, sanh con ñeû caùi caøng nhieàu caøng toát. Phong tuïc, ngoân ngöõ giao thieäp, thö töø coâng vaên, môû tröôøng daïy hoïc do caùc thaày giaùo töø nhaø Haùn gôûi xuoáng.

Moät ñieàu neân nhôù laïi danh töø Nam Vieät vaãn coøn döôïc duøng cho ñeán ñôøi vua Gia Long gaàn ñaây, vua Gia Long sau khi thoáng nhaát sôn haø töø aûi Nam Quan ñeán muõi Caø Mau, thì vua xin nhaø Thanh phong chöùc vöông (thua chöõ Hoaøng Ñeá moät böïc) teân nöôùc laø Nam Vieät. Sau moät thôøi gian daøi suy nghó vua nhaø Thanh hôi ôùn chöõ Nam Vieät vì töø ñoù ñeán giôø daân xöù naøy (Nam Vieät) ñeàu daïy moät baøi hoïc cho vua Taøu heát. Ñôøi vua naøo cuõng ñeàu hoïc baøi hoïc cuûa daân nöôùc Nam Vieät. Suy nghó nhö vaäy neân vua nhaø Thanh cho söûa chöõ Nam Vieät thaønh Vieät Nam.

Töø ñoù ñeán giôø, töø vua Gia Long thì daân Vieät môùi söû duïng chöõ Vieät Nam. Trôû laïi trong giaáy tôø nhaø nöôùc gôûi ñeán vua Thanh Caøn Long thôøi vua Taây Sôn Nguyeãn Hueä, ñeàu duøng chöõ Nam Vieät maø vua Thanh Caøn Long khoâng thaáy coù gì trôû ngaïi, ñoàng yù cho xaøi chöõ Nam Vieät tieáp.

Ngaøy hoâm nay chuùng ta thaáy hai cuïm töø Nam Vieät vaø Vieät Nam khoâng coù gì khoù chòu phaûi khoâng? Nhöng neáu raønh veà chöõ Haùn Noâm thì hai cuïm töø naøy raát xa nhau moät trôøi moät vöïc.

Danh töø rieâng Nam Vieät Vöông nghe maïnh hôn nhieàu noù coù nghóa laø moät Vì Vöông ôû phöông Nam, coøn phöông Baéc thì thuoäc vua khaùc, coøn phöông Nam phaûi laø ta ñaây. Nghe nhö vaäy coù oai khoâng? Noù coù nghóa laø phöông Trôøi naøo cuõng coù moät vò anh huøng ñang choáng göôm chôø baïn hieàn ñeán chôi. Phöông Baéc thuoäc vua Taøu thaét toùc bím, chaïy laïch xaïch nhö con vòt Taøu vaäy, coøn phöông Nam ta coù voi ñi rung rinh caû Trôøi Ñaát khoâng oai sao. Vua Taøu cöôõi ngöïa xích thoá chaïy ngaøn daëm nhanh nhö côn loác nhöng gaëp voi cuûa ta thì khôùp voù, haát chuû teù xuoáng ñaát caùi ñuïi, roài bò troùi luoân. Voi traän cao gaàn baèng nhaø hai taàng, tieáng heùt cuûa voi nghe ruøng rôïn laém. Hieän giôø coù nhieàu ngöôøi, keå luoân taùc giaû, vaøo sôû thuù chæ nhìn voi chôù chöa daùm oâm voi maø chuïp hình, noù to con quaù. Xöù Vieät ta coù voi raát nhieàu, chæ thua xöù Ai Lao Vaïn Töôïng maø thoâi, nhöng chuùng ta daïy ñöôïc voi ra traän maø ñaùnh giaëc raát gioûi. Coøn beân Ai Lao oâng toå daïy voi ra traän chính laø Thöôïng töôùng Phaïm nguõ Laõo. Töôùng Phaïm nguõ Laõo daïy ñaøn voi cho vua Ai Lao ñaùnh giaëc, daïy voi nghe tieáng AiLao nhöõng chöõ Ai Lao laø queïo traùi, queïo phaõi, tieán leân, nhaøo tôùi... nhöng coù moät chöõ Vieät laø töôùng Phaïm nguõ Laõo khoâng chòu daïy quaân só Ai Lao. Tieáng ñoù laø QUYØ XUOÁNG. Thaønh thöû ngaøy kia Phaïm nguõ Laõo veà nöôùc, roài ngaøy kia quaân só Ai Lao xua quaân tieán ñaùnh nöôùc Vieät, theá maïnh nhö cheû tre, khi Thöôïng töôùng Phaïm nguõ Laoõ ra traän, oâng chæ heùt moät tieáng tröôùc ngaøn voi Vaïn Töôïng hai chöõ QUYØ XUOÁNG thì ngaøn voi laät ñaät quyø xuoáng heát, haát caû chuû laãn thôï naøi voi xuoáng ñaát caùi òch, quaân ta taø taø tieán leân troùi caû chuû laãn thôï laïi. Theá laø xong. Trôû laïi tieáp phaàn treân, danh töø Nam Vieät nghe oai hôn, coøn danh töø Vieät Nam do vua nhaø Thanh phong cho nghe yeáu ñi moät chuùt, noù coù nghóa laø ngöôøi Vieät ôû phöông Nam. Chính vua Gia Long xin Hoaøng ñeá nhaø Thanh saéc phong cho chöõ Nam Vieät, Hoaøng Ñeá nhaø Thanh khoâng thuaän, maø ban cho chöõ ngöôïc laïi laø VieätNam.

Baûo ñaûm laø vua Gia Long böïc mình laém, nhöng laøm gì hôn khi mình xin xoû ngöôøi ta maø?

Phaàn caâu chuyeän Löûa chaùy Thaønh Phieân Ngung thì lòch söû ta khoâng nhaéc ñeán, nhöng trong tuoàng caûi löông taïi Saigon thì coù nhaéc ñeán. Cho duø caùc vua Taøu ñeàu khoâng troïng daân mình, hoï xem mình nhö phieân di ngoaïi quoác, vaên hoùa coøn thua keùm hoï, haøng naêm phaûi trieàu coáng hoï. Nhöng ngöôøi Vieät chuùng ta coù moät loaïi Gen DNA laø saéc ñeïp. Gene DNA naøy khaép nôi treân theá giôùi, cuøng lòch söû treân theá giôùi cuõng coâng nhaän. Ñoù laø Taây Thi gaùi nöôùc Vieät maø. Thöû nhìn moät coâ gaùi Vieät thöôùt tha trong taø aùo daøi tröôùc gioù Xuaân hay gioù Thu, ñeïp hôn ngöôøi con gaùi Taøu yeåu dieäu trong taø aùo Söôøn Xaùm ñöa hai caùi gioø ra laøm chi vaäy?

Sagant Phan