Home | Email | Advertising Rates | Vietnamese Fonts | Old Issues | Guest Book
|
Muïc luïc |
|
|
|
TÌM HIEÅU TIEÁN TRÌNH THAÂU HOÀI TRAÏM KHOÂNG GIAN "MIR" VEÀ TRAÙI ÑAÁT.
Coâng cuoäc thaâu hoài chia ra 5 giai ñoaïn chính lieân tieáp nhö sau: Ngaøy thöù baûy 27.1.01, phi thuyeàn vaän taûi con thoi Progress chaâu ñaàu " hoäi ngoä" vôùi traïm MIR treân cao ñoä 300cs. Khôûi töø ngaøy 6.3.01, phi thuyeàn vaän taûi Progress duøng ñoái löïc "huùc" traïm MIR, ñeå giaûm bôùt toác ñoä, khieán traïm MIR bò tuït töø 300 cs xuoáng ñeán 230 cs. Sau 3 laàn môû maùy ñaåy ngöôïc traïm MIR, phi thuyeàn Progress ñöa MIR xuoáng laàn hoài töø cao ñoä 220 cs xuoáng 210, roài ñeán möùc choùt 190 cs. ÔÛ möùc ñoä naøy caùc khoa hoïc gia khoâng gian coøn coù theå kieåm soaùt ñöôïc traïm MIR. Ñaây laø giai ñoaïn quyeát ñònh sanh töû, phi thuyeàn Progress ñöôïc lònh ñaåy moät cuù choùt khieán traïm MIR töø ñoä cao 190 cs lao nhanh xuoáng voøng khí quyeån... Khi MIR lao xuoáng khoaûng töø 70 cs tôùi 50 cs, baét ñaàu bò coï saùt vôùi taàng khí quyeån daøy ñaëc cuaû traùi ñaát, khieán nhieät ñoä leân tôùi 1.500 ñoä vaø boác chaùy! Traïm MIR rôi xuoáng vuøng phong toaû ñaõ chuaån bò saün roäng ñeán 5.000 cs chieàu daøi vaø 200 cs chieàu ngang treân maët bieån Thaùi Bình Döông... * Nhöng lieäu traïm MIR coù ñöôïc thaâu hoài an toaøn nhö öôùc tính khoâng? MIR: TRAÏM KHOÂNG GIAN LAÂU ÑÔØI NHAÁT! Traïm khoâng gian MIR cuaû Nga Soâ ñaõ ñöôïc phoùng leân khoûi quõy ñaïo traùi ñaát keå töø ngaøy 20.2.1986. Töø ñoù ñeán nay tính ra ñeán 15 naêm trong vuõ truï, Mir ñaõ trôû thaønh moät traïm khoâng gian cuaû nhaân loaïi ñaõ hoaït ñoäng lieân tuïc laâu ñôøi nhaát , döôùi quyeàn ñieàu khieån luaân phieân cuaû nhieàu phi haønh ñoaøn khaùc nhau, ñoaït heát moïi kyû luïc trong ngaønh khoa hoïc khoâng gian. Rieâng trong giôùi phi haønh gia khoâng gian toaøn caàu , Valeri Poliakov ñaõ trôû neân moät nhaân vaät anh huøng ñoäc nhaát vôùi thaønh tích sieâu ñaúng ngoùt 438 ngaøy soáng trong khoâng gian , trong khoaûng thôøi gian töø naêm 1994 ñeán naêm 1995. Nhöng beân caïnh nhöõng thaønh tích veû vang ñoù, ngöôøi ta thaáy traïm khoâng gian MIR cuõng ñaõ phaûi traûi qua nhieàu bieán coá khuûng khieáp vôùi nhöõng thieät haïi naëng neà ñaùng keå nhö : nhöõng vuï phaùt hoaû trong phoøng ñieàu haønh hoài thaùng 2, naêm 1997, nhöõng vuï maát ñieän linh tinh trong naêm 1994 vaø naêm 1997, vuï va chaïm vôùi moät con thuyeàn khoâng gian chuyeân chôû vaät lieäu, hoài thaùng 6. 1997, cuøng vôùi nhöõng vuï maát lieân laïc vôùi trung taâm ñieàu haønh döôùi maët ñaát trong naêm 2000 vöaø qua... Tuy nhieân, taát caû nhöõng bieán coá quan troïng ñoù ñaõ goùp phaàn taïo neân moät voû boïc ñaày huyeàn thoaïi haáp daãn chaúng khaùc naøo nhöõng chuyeän phong thaàn giaû töôûng trong lòch söû cuaû ngaønh haøng khoâng khoâng gian cuaû nhaân loaïi. Hieän nay chæ coøn vaøi tuaàn leã ngaén nguûi nöaõ, caùc khoa hoïc gia thuoäc trung taâm kieåm soaùt nhöõng chuyeán phi haønh trong khoâng gian cuaû Nga Soâ ( Tsoup), toaï laïc gaàn thuû ñoâ Maïc Tö Khoa, ñang phaûi buø ñaàu truôùc nhöõng baøi toaùn hoùc buaù nhaát ñeå laøm theá naøo thaâu hoài traïm MIR veà traùi ñaát ñöôïc an toaøn. Theo caùc nhaø khoa hoïc aáy thì coâng vieäc thu hoài traïm MIR phaûi traûi qua taát caû 5 giai ñoaïn lieân tuïc, phoái hôïp vôùi nhau caùch thaät nhòp nhaøng vaø heát söùc caån troïng, ñaõ ñöôïc truø lieäu nhö sau: GIAI ÑOAÏN 1 : GIAO DUYEÂN LAÀN CUOÁI ! Roøng raõ suoát 15 naêm daøi hoaït ñoäng oanh lieät trong khoâng gian, traïm MIR ñaõ ñöôïc phi thuyeàn vaän taûi con thoi Progress, chuyeân chôû phaåm vaät tieáp lieäu ñeàu ñaën, chaúng khaùc naøo nhö ñoâi nhaân tình gaén boù vôùi nhau vì duyeân vaø vì nôï. Nay, ñeán luùc phaûi qui hoaøn traùi ñaát, ñònh meänh trôù treâu moät laàn nöaõ ñaõ xui khieán cho traïm MIR laïi ñöôïc phi thuyeàn vaän taûi con thoi Progress trôû leân khoâng gian tieãn ngöôøi baïn tri kyû veà traùi ñaát baèng moät nuï hoân thaät daøi laâu thaém thieát.[hai chieác chaâu ñaàu vaøo nhau] ! Laàn naøy, leân khoâng gian töø ngaøy thöù baûy 27.1.2001, phi thuyeàn vaän taûi Progress ñaõ ñem theo ñeán 2 , 67 taán nhieân lieäu ( nhieàu gaáp 3 laàn thöôøng leä) ñeå duøng cho caùc ñoäng cô ñaåy chieác MIR, moät traïm khoâng gian khoång loà, tuït daàn xuoáng voøng khí quyeån daày ñaëc cuaû quaû ñòa caàu. Nhöng trong voøng thaùng 2 , chieác Progress haõy coøn nöông theo traïm MIR ñeå nheï nhaøng dìu ngöôøi baïn khoång loà aáy tuït daàn töø cao ñoä 300 CS xuoáng ñeán 240 CS caùch maët ñaát. Trong thôøi gian aáy, döôùi maët ñaát, moät toaùn phi haønh gia khoâng gian khaùc cuõng ñang ñöôïc huaán luyeän khaån caáp haèng ngaøy chöông trình "cöùu hoaû trong khoâng gian" taïi "Cung Tinh Ñaåu", moät ñaëc khu keà caän thuû ñoâ Maïc Tö Khoa, ñeå phoøng ngöaø nhöõng tröôøng hôïp tai bieán traàm troïng baát chôït xaûy ra trong phoøng ñieàu haønh cuaû traïm khoâng gian MIR. GIAI ÑOAÏN 2: TÖØ TÖØ LAO XUOÁNG... Khôûi töø ñaàu thaùng 3 saép tôùi, caùc chuyeân gia thuoäc cô quan Tsoup seõ quyeát ñònh tieáp noái giai ñoaïn goïi laø " giaûm quó ñaïo". Hoï khôûi ñoäng caùc cô phaän cuaû chieác phi thuyeàn Progress trong vaøi phuùt ñoàng hoà , ñeå chaâu ñaàu ñaåy lui traïm khoâng gian MIR, ngöôïc laïi höôùng bay cuaû noù. Cho ñeán luùc naøy, traïm MIR vaãn coøn vaän haønh vôùi toác ñoä 8 CS trong moät giaây. Song toác ñoä aáy seõ giaûm suùt laàn hoài bôûi söùc ñaåy ngöôïc cuaû chieác Progress vaø bôûi khoái troïng löïc naëng neà, neân MIR nhanh choùng bò maát cao ñoä. Khi traïm MIR tuït xuoáng ñeán voøng öôùc tính khoaûng 210 CS cao ñoä, caùc chuyeân gia Nga cho lònh chieác Progress taét maùy, taïm ngöng söùc ñaåy, khoâng cho MIR xuoáng thaáp hôn nöaõ, ñeå hoï coù thôøi giôø tính laïi nhöõng baøi toaùn quó ñaïo trong khoâng gian, ñoàng thôøi cuõng ñeå phaân taùch kyõ caøng nhöõng hoaït ñoäng vaø hieäu öùng cuaû söùc ñaåy. Vieäc vaän haønh nhö theá seõ ñöôïc taùi dieãn 2 laàn nöaõ ñeå ñaåy traïm MIR töø cao ñoä 210 cs xuoáng 200 cs, roài töø 200 cs xuoáng ñeán 190 cs. Giaûi thích phöông caùch ñoù, khoa hoïc gia Lionel Suchet, moät cöïu vieân chöùc töøng traùch nhieäm ñieàu haønh caùc chuyeán bay vaøo khoâng gian cuaû Trung Taâm Quoác Gia Nghieân Cöùu Khoâng Gian ( vieát taét: TTQGNCKG), (töùc Cnes ,Centre national d’eùtudes spatiales) ñaõ noùi nhö sau: " Caùc khoa hoïc gia Nga phaûi tieán haønh coâng taùc naøy thaät kyõ löôõng theo chieàu höôùng tuït thang töø töø, ñeå traùnh xaûy ra söï baát chôït rôi xuoáng quaù maïnh !". Ñaëc bieät nhaát laø caùc nhaø khoa hoïc phaûi kieåm soaùt cöïc kyø chu ñaùo nhöõng baøi toaùn tham soá lieân ñôùi giöaõ tyû troïng khoâng khí vôùi hoaït tính cuaû maët trôøi. " Vì tính chuyeån ñoäng ñaëc bieät khoâng ngöøng cuaû tyû troïng khoâng khí vaø hoaït tính cuaû maët trôøi, khieán cho töø ñaáy khoâng moät ngaøy naøo traïm khoâng gian MIR khoâng bò maát laàn hoài ñoä cao treân quõy ñaïo ". Khoa hoïc gia Lionel Suchet giaûi thích vaø nhaán maïnh theâm. Ñöôïc bieát ngay khi keá hoaïch nghieân cöùu vieäc thaâu hoài traïm MIR veà traùi ñaát vöaø khôûi söï, ñaõ coù 3 nhaø khoa hoïc khoâng gian Phaùp ñöôïc caáp toác phaùi sang Maïc Tö Khoa ñeå trôï löïc vôùi caùc ñoàng nghieäp Nga laøm vieäc trong TTQGNCKG. Töôûng chuùng ta cuõng neân bieát theâm, giöaõ luùc chöông trình thaâu hoài ñang tieán haønh, neáu caùc khoa hoïc gia ñeå xaûy ra tình traïng maát lieân laïc giöaõ traïm khoâng gian vôùi trung taâm ñieàu khieån duôùi ñaát nhö ñaõ töøng xaûy ra hoài thaùng 12 vöaø qua, thì thöïc laø moät thaûm hoïa khoân löôøng. Vì nhö theá, khi ñoät bieán xaûy ra, ngöôøi ta seõ khoâng taøi naøo coù theå göûi ngay leân khoâng gian moät toaùn ngöôøi cöùu caáp kòp thôøi. GIAI ÑOAÏN 3: PHAÙT SUÙNG AÂN HUEÄ ! Sau khi caùùc khoa hoïc gia ñaõ ñaåy traïm MIR xuoáng ñeán möùc 190 cs treân cao ñoä, töùc ranh giôùi choùt cuaû khaû naêng kieåm soaùt, hoï phaûi thöïc hieän ngay vieäc xung ñoäng cuoái cuøng ñeå toáng maïnh traïm MIR lao xuoáng voøng khí quyeån. Luùc naøy traïm MIR chæ coøn laïi voûn veïn chæ coù 30 phuùt toàn taïi trong khoâng gian! Ngöôøi ta hy voïng ñeán luùc ñoù chieác phi thuyeàn vaän taûi con thoi Progress haõy coøn ñuû nhieân lieäu ñeå tieáp tuïc xuùc tieán moät cuoäc ñaåy lui xuoáng thaáp ñeán caû traêm cs nöaõ , nhaém ñuùng höôùng ñaõ truø lieäu: rôi xuoáng maët bieån Thaùi Bình Döông... Ñeán ñaây, töôûng cuõng neân nhaéc laïi vaøo naêm 1979, moät cuù ñaåy quyeát ñònh nhö theá cuaû cô quan khoâng gian HK ñaõ khoâng hoäi ñuû tieâu chuaån chính xaùc ñeå toáng chieác Skylab xuoáng ñuùng vò trí öôùc tính, khieán cho moät soá maûnh vuïn cuaû traïm khoâng gian naøy ñaõ rôi tung toeù xuoáng vuøng ñaát mieàn Taây cuaû UÙc Chaâu. Ngay töø trong baøo thai, traïm khoâng gian MIR voán chæ laø moät hôïp soaïn hoãn taïp cuaû caû thaûy 6 caáu truùc baát thuaàn veà khí ñoäng löïc. Vaø ngay töø khi môùi khôûi haønh töø maët ñaát, ngöôøi ta ñaõ thaáy traïm MIR khoù loøng ñaït ñöôïc hieäu quaû troïn veïn. Bôûi theá gaàn ñaây ngöôøi ta ñaõ phaûi ñaëc phaùi moät toaùn phi haønh gia choùt leân vieáng thaêm vaø khaûo saùt traïm MIR laàn cuoái cuøng coù ñem theo caû moät baûng ñieän toaùn vi tính coù khaû naêng ñieàu chænh caùc döõ kieän quan yeáu. Trong tieán trình haï xuoáng, söï öôùc ñònh toaï ñoä ñiaï lyù phaûi thaät chính xaùc. Caùc khoa hoïc gia khoâng gian chæ caàn tính xeâ xích moät phaàn möôøi cuaû toaï ñoä cuõng seõ taïo neân taïi hoaï khoân löôøng, vaø gaây bieán ñoåi trong moät chu vi roäng lôùn raát ñaùng keå cuaû caû moät vuøng maø caùc maûnh vuïn cuaû traïm khoâng gian rôi xuoáng. Neân nhôù , naêm 1991 caùc khoa hoïc gia khoâng gian Nga ñaõ töøng baát caån trong vieäc tính toaï ñoä ñiaï lyùï cho moät chieác traïm khoâng gian thuoäc loaïi "toå phuï " cuaû MIR ñaõ khieán xaûy ra moät haäu quaû baát töôøng maø ai nghe noùi ñeán cuõng khoâng khoûi ruïng rôøi laø: Moät trong soá nhöõng maûnh vuïn cuaû chieác traïm khoâng gian ñoù, to baèng caùi maùy giaët, ñaõ rôi xuoáng giöaõ moät khu trang traïi naèm veà phiaù baéc cuaû Argentine, moät nöôùc ôû cöïc Nam chaâu Myõ La Tinh, phiaù Nam baùn caàu. Nhö theá, ta thaáy caùc khoa hoïc gia khoâng gian chæ caàn tính sai moät phaàn möôøi con soá toaï ñoä ñiaï lyù cuõng ñuû gaây neân thaûm hoaï khuûng khieáp baát ngôø cho con ngöôøi ñang sinh soáng treân maët ñiaï caàu. Haõy töôûng töôïng vaø ñaët giaû thuyeát nhöõng maûnh vuïn côõ ñoù baát thaàn rôi xuoáng giöaõ moät thaønh phoá ñoâng ñuùc daân cö nhö: Nöõu Öôùc, Ba Leâ, Ñoâng Kinh hay Thöôïng Haûi v.v...!!! GIAI ÑOÏAN 4: TAN RAÕ ! Theo caùc chuyeân gia khoa hoïc khoâng gian öôùc tính: Khi rôi vaøo voøng khí quyeån traùi ñaát seõ coù ñeán 80% cô phaän cuaû traïm MIR bò tan raõ. Ñeå giaûi thích töôøng taän hôn, khoa hoïc gia Fernand Alby, moät vieân chöùc traùch nhieäm ñieàu haønh caùc dòch vuï nghieân cöùu lieân quan ñeán nhöõng maûnh vuïn khoâng gian cuaû Trung Taâm Quoác Gia Nghieân Cöùu Khoâng Gian ( Cnes) ñaõ noùi: - "Xuoáng ñeán döôùi cao ñoä 100 cs, caùc truï aêng ten vaø caùc taám baûng thaâu naêng löôïng maët trôøi cuaû traïm MIR seõ maát hieäu naêng.Nhöng khi xuoáng ñeán ñoä thaáp khoaûng 80 cs thì traïm MIR baét ñaàu bò tan raõ ra töøng maûnh vuïn. Luùc ñoù bò coï saùt vôùi khoái khoâng khí daøy ñaëc, caùc cô phaän cuaû MIR phaûi chòu ñöïng moät nhieät ñoä khuûng khieáp ñeán 1500 ñoä. Phaàn lôùn caùc boä phaän daãn nhieät ñeàu boác chaùy hay bò chaûy ra thaønh chaát loûng, thí duï nhö nhöõng thöù caáu truùc baèng nhoâm. Nhöng , ngöôïc laïi, trong khi ñoù caùc cô phaän baèng theùp, baèng titane, hay baèng nhöõng loaïi hôïp chaát goác caïc bon, thí duï nhö nhöõng ñaàu moái raùp cuaû caùc ñoäng cô hay cuaû nhöõng oáng gioù v.v...vaãn coøn nguyeân chöa bò boác chaùy hay chöa bò bieán theå ". Ngoaøi ra, laàn naøy, caùc khoa hoïc gia khoâng gian Nga coøn uôùc tính : Nhöõng maûnh vôõ quan troïng nhaát vaø lôùn nhaát cuaû traïm MIR coù theå caân naëng ñeán 700 kí loâ! Vôùi moät khoái löôïng naëng neà nhö theá rôi töø quõy ñaïo khoâng gian xuoáng maët ñaát, ngöôøi ta öôùc tính noù coù theå ñaäp naùt moät coâng söï kieán truùc vôùi voû boïc kieân coá ñuùc baèng xi maêng coát saét daày ñeán 2 meùt chaúng khaùc naøo nhö moät ñaïi löïc só duøng chieác buaù taøi xoài naëng caû taï, giaùng caät löïc thaät nhanh xuoáng moät quaû tröùng chim cuùt !... GIAI ÑOAÏN 5: GIAÂY PHUÙT SINH TÖÛ ! Sau khi ñaõ bay ñaûo moät voøng cuoái cuøng treân luïc ñiaï Phi Chaâu, vuøng bieån Ñiaï Trung Haûi, bay qua laõnh thoå Nga, roài tôùi luïc ñiaï AÙ Chaâu vaø sang UÙc chaâu, traïm MIR seõ chaø vaøo vuøng trôøi phiaù cöïc Taây- Baéc cuaû Taân Taây Lan, trong vuøng bieån khoaûng töø 1.500 ñeán 2.000 cs doïc theo vònh bieån UÙc chaâu. Ñeán luùc naøy, traïm MIR, vôùi troïng löïc toång coäng laø 137 taán, seõ chæ coøn laïi khoaûng 30 taán nguyeân veïn rôi xuoáng phiaù Nam vuøng bieån Thaùi Bình Döông. Nhö vaäy, töùc soá löôïng khoång loà 107 taán vaät lieäu cuaû traïm MIR ñaõ bò thieâu huûy. Döï lieäu cho coâng cuoäc ñoùn nhaän 30 taán vaät duïng coøn laïi cuaû traïm MIR vaøo ngaøy 6 thaùng 3.2001 saép tôùi, caùc khoa hoïc gia khoâng gian cuaû nhieàu nöôùc ñang tieáp tay vôùi caùc khoa hoïc gia Nga ôû Maïc Tö Khoa ñaõ truø tính moät vuøng " caám lai vaõng " hình haït ñaäu khoång loà lôùn ñeán 5000 cs chieàu daøi vaø 200 cs chieàu ngang treân maët bieån Thaùi Bình Döông. Ñaây cuõng seõ laø laàn ñaàu tieân hai chaùnh phuû Myõ vaø Nga phaûi vaän duïng ñeán moät phöông tieän quaân söï vó ñaïi thuoäc caû löïc löôïng Haûi Quaân vaø Khoâng Quaân ñeå boá trí cuoäc ñoùn nhaän nhöõng boä phaän coøn soùt laïi cuaû traïm MIR, moät chieác phi tinh ñaõ bay sau 15 naêm treân khoâng gian trôû veà treân maët bieån!...
|
