Thôøi gian troâi qua, nhöng gia ñình oâng Haøn vaãn khoâng queân ñöôïc chò Lieân . Chæ vì baø Haøn ñaõ gaëp phaûi khoâng bieát bao nhieâu khoù khaên, vaø baát nhö yù vôùi nhöõng ngöôøi laøm coâng, keá tuïc chò Lieân . Nhöõng ngöôøi ñaøn baø laøm coâng naøy, chaúng nhöõng ñaõ yeáu ñuoái ,laïi coøn löôøi bieáng nöõa. Ngoaøi ra, hoï laïi coøn thuoäc loaïi meøo "baét chuoät khoâng hay, laïi hay æa beáp", nghóa laø chaúng nhöõng löôøi bieáng, khoâng chòu laøm vieäc, laïi hay nguû ngaøy vaø hay aên vuïng.

Ñeå thuùc ñaåy hoï, baø Haøn thöôøng hay ñem chuyeän sieâng naêng, chaêm chæ cuûa chò Lieân ra keå ñeå laøm göông. Sau ñoù baø thöôøng keát thuùc lôøi maéng moû gia nhaân trong nhaø baèng caâu:

_ "Toäi nghieäp, khoâng bieát baây giôø thaân phaän con Lieân ra sao?!". Lôøi than thôû aáy chöùng toû, trong thaâm taâm baø Haøn coøn ñang mong öôùc gaëp laïi chò Lieân . Baø thaàm mong sao cho coù moät bieán coá xaûy ra, ñöa chò Lieân trôû laïi cho baø .

Nhöng roài naêm naøy qua, naêm khaùc ñeán,chaúng coù bieán coá gì xaûy ra, khieán baø Haøn khoâng coøn mô öôùc ñöôïc chò Lieân trôû laïi laøm coâng cho baø nhö xöa nöõa!

Naêm kia, vaøo moät hoâm maø ngaøy teát ñaõ taøn. Moïi nhaø ñeàu ñaõ haï neâu, ngöôøi ta laïi thaáy baø laõo hoï Vöông xuaát hieän trong xaõ,vôùi moät boä daïng ñaõ no neâ vaø say khöôùt. Baø coù hôi men trong ngöôøi , neân noùi naêng huyeân thieân. Baø laûi nhaûi keå raèng baø vöøa veà thaêm nhaø vaø ñaõ ôû laïi vôùi baø cuï thaân maãu cuûa baø vaøi ngaøy, vì theá neân baø ñaõ ñeán ñaây chuùc teát nhöõng baø con quen bieát trong xaõ naøy treã hôn moïi naêm. Dó nhieân trong caâu chuyeän haøn huyeân vôùi baø Vöong, ai cuõng coù lôøi hoûi thaêm veà tình caûnh cuaû chò Lieân .

_ "ÔØ , con Lieân haû?! ÖØa, con nhoû ñoù theá maø may maén ñaùo ñeå! Hoài ñoù baø meï choàng cuûa noù ñaõ laäp keá ñem noù veà, vì baø ñaõ höùa gaû baùn noù cho moät gia ñình phuù noâng hoï Höùa ôû moät laøng khaùc caùch raát xa vuøng ñoù. Noù vöøa veà nhaø vaøi ngaøy, laø beân ñaøng trai ñaõ ñem kieäu hoa ñeán ñoùn noù ñi luoân."

_ "OÀ, thöù meï choàng gì maø kyø cuïc vaäy?!" Baø Haøn Lao Töù loä veû baát bình leân tieáng.

_ "Thöa baø, chuyeän naøy ñoái vôùi giôùi bình daân, lam luõ , thaát hoïc nhö nhöõng noâng daân trong vuøng nuùi , thì laïi laø chuyeän raát thöôøng tình. Khoâng ai laáy ñoù laøm ñieàu dò nghò. Baø bieát khoâng con Lieân coù moät thaèng em trai choàng, ñang caàn phaûi laáy vôï. Neáu con Lieân khoâng chòu ñi laáy choàngkhaùc, thì baø meï choàng cuûa noù laáy tieàn ñaâu ñeå ñoùng goùp leã cöôùi cho nhaø gaùi? Baø cuõng thöøa bieát, baø meï choàng cuûa con Lieân laø ngöôøi giaûo hoaït , tinh teá vaø baø ta tính toaùn raát chi li, ñaâu ra ñaáy, khoâng ñeå saåy moät chuùt lôïi loäc naøo. Baø ta coøn tính caû ñeán chuyeän gaû baùn con Lieân cho moät nhaø phuù noâng ôû xa tít taép , khuaát saâu beân kia chaân nuùi. Nhö vaäy soá tieàn seõ ñoøi ñöôïc nhieàu hôn, vì khoâng coù con gaùi nhaø naøo laïi chòu ñi laáy choàng xa, vaø khuaát neûo nôi khæ ho coø gaùy nhö theá bao giôø. Thöïc söï beân nhaø trai ñaõ chòu traû giaù ñeán 15.000 quan, ñeå cöôùi noù ñaáy. Sau ñoù , ñeán löôït thaèng em choáng cuûa noù laáy vôï. Baø meï choàng cuûa noù chæ phaûi traû cho gia ñình ñaøng gaùi coù 5.000 quan thoâi.

Nhö vaäy, boû baøn toaùn, ta thaáy chæ noäi 2 caùi ñaùm cöôøi aáy thoâi, baø meï choàng con Lieân cuõng ñaõ thu lôøi ñöôïc tôùi 10 ngaøn quan roài coøn gì. Nhö vaäy baø ta coù gioûi khoâng? Tính toaùn nhö vaäy laøm sao khoâng aên ngöôøi ñöôïc, phaûi khoâng?!

_ "Con Lieân chòu nghe lôøi nhö vaäy sao?"

_ "Laøm gì coù vaán ñeà nghe lôøi. Dó nhieân ai ôû vaøo tröôøng hôïp con Lieân cuõng ñeàu phaûn khaùng. Nhöng boïn hoï cöù troùi goâ noù laïi, roài vöùt ñaïi noù leân chieác kieäu, khieâng ñi laø xong vieäc. Khi ñeáùn nhaø trai boïn phu khieâng kieäu chuïp ñaïi caùi voøng hoa coâ daâu leân ñaàu noù, roàâi baét noù quyø xuoáng tröôùc maët cha meï choàng. Keá beân laø ngöôøi ñaøn oâng saép laøm choàng noù. Xong roài, ngöôøi ta loâi noù vaøo phoøng taân hoân vôùi ngöôøi ñaøn oâng ñaõ boû moät soá tieàn to, ñeå mua noù veà laøm vôï. Theá laø xong!"

_ "Vaäy aø?!"

_ "Phaûi roài!" Baø laõo Vöông ngon trôùn laïi keå tieáp:

-"Nhöng toâi nghe ñaâu con Lieân noù khaùng cöï raát döõ doäi. Noù nhaát ñònh khoâng baèng loøng. Noù laø ngöôøi ñaøn baø ngang böôùng vaø lì lôïm laém, khaùc haún moïi ngöôøi ñaøn baø khaùc. Coù theå noù ñaõ haáp thuï ñöôïc ñöùc tính baát khuaát trong thôøi gian laøm vieäc trong gia ñình coù giaùo duïc vaø neàn neáp cuûa oâng baø ñaây.

Trong ñôøi toâi, töø nhoû tôùi lôùn, toâi ñaõ chöùng kieán khoâng bieát bao nhieâu caûnh maáy ngöôøi goùa phuï bò cha meï choàng eùp duyeân, gaû baùn cho ngöôøi khaùc laàn nöõa. Ngöôøi naøo cuõng la gaøo, keâu khoùc thaûm thieát vaø daõy duïa phaûn khaùng. Coù ngöôøi coøn ñe doa ï caén löôõi töï töû. Coù ngöôøi ñeán nhaø choàng roài ,coøn nhaát ñònh ngang ñaàu cöùng coå khoâng chòu quyø laïy baøn thôø gia tieân, khoâng chòu laïy cha meï choàng. Khi vaøo phoøng taân hoân, coù ngöôøi coøn phaù huyû , ñaäp beå caû ñeøn hoa ñaêng...Nhöng con Lieân noù ñaõ khoâng gioáng nhöõng ngöôøi ñoù chuùt naøo.

Ngay töø giaây phuùt ñaàu tieân, noù ñaõ khaùng cöï quyeát lieät nhö moät con coïp caùi. Noù keâu gaøo thaûm thieát. Khi veà ñeán nhaø hoï Höaù, noù chöûi bôùi tuïc tiuõ lung tung, chaúng töø moät ai. Noù keâu gaøo chöûi bôùi ñeán noåi khaûn caû tieáng , heát caû hôi cô maø. Maáy ngöôøi phu khieâng kieäu phaûi xuùm nhau vöïc noù vaøo nhaø. Nhöng noù laïi xoâng ñeán tröôùc baøn thôø Phaät ñaäp ñaàu vaøo caïnh baøn thôø ñeán noãi , beå ñaàu chaûy maùu leânh laùng khaép maët, vaø vaáy ñaày quaàn aùo, vöông vaõi maùu khaép nhaø. Noù choáng cöï maõnh lieät khoâng chòuï vaøo phoøng taân hoân, khieán caû nhaø phaûi tieáp tay vôùi boïn phu kieäu nhoát noù vaøo phoøng taân hoân vôùi ngöôøi ñaøn oâng ñaõ cöôùi noù.

Thöïc söï ñoù laø moät cuoäc khaùng cöï quyeát lieät chöa töøng thaáy trong ñôøi toâi bao giôø!"

Keå ñeán ñaây, baø laõo Vöông laéc ñaàu nhìn xuoáng neàn nhaø vaø im laëng.

_ "Sau ñoù ra sao?"

_ "Ngöôøi ta keå maáy ngaøy ñaàu, noù chæ naèm lieät,khoâng ngoài leân ñöôïc".

_ "Roài sao nöõa?"

_ "Vaâng, roài sao nöõa? Cuoái cuøng thì noù cuõng ñaõ ngoài daäy. Moät naêm sau thì noù ñaõ sanh ra moät ñöùa con trai. Hoâm roài, khi toâi veà nhaø thaêm me toâiï, toâi ñaõ coù dòp gaëp nhöõng ngöôøi laøm cuûa nhaø hoï Höùa. Hoï keå , hoï ñaõ gaëp con Lieân . Caû 2 meï con ñeàu maäp maïp, khoûe maïnh. Choàng con Lieân laø moät ngöôøi ñaøn oâng khoeû maïnh, vaø raát sieâng naêng, chòu khoù laøm vieäc suoát ngaøy, khoâng ngôi nghæ, neân ñaõ taäu ñöôïc moät caên nhaø rieâng. Nhö theá con Lieân thöïc laø moät ngöôøi ñaøn baø coù phöôùc!"

Keå töø ñoù baø Haøn Lao Töù khoâng coøn mô töôûng gì tôùi chuyeän chò Lieân trôû veà laøm coâng trong gia ñình nhaø baø . Baø cuõng khoâng coøn bao giôø nhaéc tôùi teân cuûa chò ta nöõa.

***

Hai naêm sau khi baø Vöông keå chuyeän gia ñình cuûa chò Lieân , vaø cho raèng baây giôø chò ta laø moät ngöôøi ñaøn baø coù phöôùc nhaát, ñang höôûng cuoäc ñôøi haïnh phuùc nhaát, thì boãng moät hoâm vaøo buoåi cuoái thu, chò Lieân boãng döng laïi luø luø xuaát hieän tröôùc ngöôõng cöûa nhaø chuù thím toâi, oâng baø Haøn Lao Töù. Treân maët baøn chò ñaët moät caùi roå ñan vaø moät cuoän chaên ñaép. Chò ta vaãn maëc chieác aùo caùnh naâu vaø chieác quaàn thaâm nhö xöa. Treân ñaàu chò vaãn quaøng chieác khaên raèng nhö thuôû naøo. Troâng göông maët chò cuõng khoâng thaáy thay ñoåi nhieàu, tuy nöôùc da khoâng coøn hoàng haøo, töôi thaém nhö xöa nöõa. Nhöng trong aùnh maét cuûa chò, ngöôøi ta chæ coøn nhìn thaáy veû môø ñuïc vaø döôøng nhö luùc naøo cuõng hoen oá , bao phuû bôûi moät maøn nöôùc maét ñau khoå. Laàn naøy laïi cuõng vaãn baø laõo hoï Vöông ñöa chò ñeán. Baø cuøng ñi vôùi chò. Veû maët cuûa baø cuõng ñöôïm veû öu saàu nhö chò Lieân . Döôøng nhö baø ñaõ chia seû moái ñau thöông vôùi chò.

Baø laõo Vöông laép baép, lo ngaïi ngoû lôøi vôùi baø Haøn:

_ "Toâi thaáy thöïc laø phuø hôïp. Trôøi hoâm nay sao maø laém maây ñen vaø gioù thoåi ñeán baát ngôø. Choàng cuûa con Lieân laø ngöôøi trai traùng, löïc löôõng, khoeû maïnh. Ai daùm nghó raèng moät ngöôøi trai treû khoûe maïnh nhö theá ,maø boãng döng leân côn soát roài cheát ngay. Thöïc ra, sau côn soát anh ta ñaõ khoeû laïi roài. Nhöng sau khi aên vaøo moät cheùn côm nguoäi, anh ta guïc luoân. Nhöng may sao, laàn naøy con Lieân haõy coøn moät ñöùa con trai, ñeå meï con huû hæ, an uæ, ñôõ buoàn. Haèng ngaøy con Lieân lo vaøo röøng ñoán cuûi, hoaëc haùi traø, hay nuoâi taèm, laø nhöõng coâng vieäc maø noù raát thaønh thaïo, neân cuõng ñuû nuoâi soáng caû 2 meï con. Ngôø ñaâu,boãng moät hoâm ñöaù beù ñaõ bò choù soùi leûn vaøo nhaø caén, tha ñi aên thòt. Vaâng, ai daùm ngôø chuyeän bi thaûm, haõi huøng nhö theá laïi ñaõ xaûy ra doàn daäp cho con Lieân...

Luùc baáy giôø trôøi ñaõ sang xuaân, ngöôøi ta khoâng coøn phaûi lo sôï naïn choù soùi nöõa. Nhöng ai coù ngôø ñaâu con choù soùi naøy laïi daùm lieàu lónh ñeán theá . Baây giôø thì con Lieân chæ coøn laïi trô laïi moät thaân moät mình vôùi ñoâi baøn tay traéng. Vôï choàng ngöôøi anh reå cuûa choàng con Lieân, sau khi choàng noù vöøa naèm xuoáng ñaõ chieám luoân caên nhaø cuûa vôï choàng noù taïo neân , vaø toáng coå meï con con Lieân ra ngoaøi, khoâng thí cho moät xu naøo. Con Lieân ñaõ thöïc söï phaûi leä thuoäc vaøo nhöõng ngöôøi ñoù. Vì noù chaúng coù thaân nhaân, laïi cuõng chaúng coøn nôi naøo ñeå nöông töïa taám thaân. Duø laø baø meï choàng cuõ. ..Baây giôø toâi nghe noùi oâng baø muoán thay ngöôøi giuùp vieäc, neân toâi laïi daét con Lieân ñeán chaøo oâng baø. Con Lieân ñaõ quen bieát leà loái gia phong cuûa gia ñình ta, cuøng vôùi taùnh neát cuûa oâng baø, chaéc chaén noù seõ coù lôïi ích vaø laøm haøi loøng oâng baø hôn laø nhöõng ngöôøi xa laï."

_ "Toâi thöïc laø ngu daïi quaù chöøng!" Chò Lieân caát tieáng noùi gioïng run raåy, ñaày ñau ñôùn. "Toâi chæ bieát ñaïi khaùi raèng, khi trôøi vaøo Ñoâng, treân nuùi coù tuyeát phuû, thì gioáng choù soùi phaûi moø xuoáng thung luõng vaø vuøng ñoàng baèng ñeå kieám aên. Nhöng toâi khoâng ngôø raèng , duø trôøi ñaõ sang xuaân, gioáng choù soùi treân nuùi vaãn coøn daùm xuoáng ñoàng baèng ñeå kieám moài. Vì treân nuùi vaãn chöa ñuû moài cho chuùng sinh soáng. Moät buoåi saùng noï, toâi thöùc daäy sôùm , laáy roå ñaäu baûo chaùu A Mao ngoâi tröôùc cöûa laët ñaäu. Coøn toâi thì ra sau nhaø nhaët cuûi vaø vo gaïo ñeå naáu côm cho 2 meï con aên. Khi toâi trôû veà ñaët noài gaïo leân beáp xong, toâi nghó ñeán vieäc luoäc ñaäu beøn leân tieáng goïi A Mao. Nhöng toâi khoâng nghe tieáng chaùu traû lôøi. Toâi vaøo nhaø tìm kieám cuõng khoâng thaáy A Mao ñaâu. Treân maët ñaát, ñaäu vöông vaõi ñaày nhaø. Toâi nghó coù theå chaùu chaïy ñi chôi ñaâu ñoù, neân voäi ñi tìm chaùu, vaø goõ cöa khaép moïi nhaø. Nhöng chaúng ai troâng thaáy chaùu ñaâu caû. Toâi ñaâm kinh hoaûng , toâi keâu goïi baø con laùng gieàng giuùp ñôõ toâi ñi tìm chaùu. Suoát töø saùng ñeán chieàu luïc laïo, luøng kieám khaép moïi hang cuøng ngoõ heûm, chaúng ai thaáy chaùu ñaâu. Cuoái cuøng chuùng toâi ñaõ thaáy chieác deùp nhoû vaø moät vaït aùo raùch cuûa chaùu ñang vöôùng treân moät buïi gai. Thaáy theá ,ai cuõng baûo chaùu ñaõ bò choù soùi baét tha ñi aên thòt roài. Nhöng luùc aáy toâi nhaát ñònh khoâng tin vaøo chuyeän ñoù. Nhöng khi chuùng toâi ñi saâu vaøo trong nuùi, chuùng toâi ñaõ tìm thaáy chaùu. Xaùc cuûa chaùu ñaõ bò choù soùi caén xeù tan naùt. Nhöng baøn tay nhoû beù cuûa chaùu vaãn coøn naém chaët chieác roå..."

Keå ñeán ñaây chò Lieân quaù xuùc ñoäng oaø leân khoùc nöùc nôû, vaø noùi khoâng thaønh tieáng nöõa.

Sau khi nghe qua caâu chuyeän thöông taâm cuûa chò Lieân , baø Haøn ñaõ caàm loøng khoâng ñaäu. Ñoâi maét baø cuõng ñoû hoe. Baø voäi baûo chò Lieân oâm ñoà xuoáng phoøng gia nhaân maø nghæ ngôi. Baø laõo Vöông cuõng nöùc nôû, nhöng loøng baø caûm thaáy nheï nhoõm hôn, döôøng nhö baø vöøa truùt ñöôïc moät gaùnh naëng. Chò Lieân troâng cuõng coù veû bôùt ñau khoå hôn. Chò oâm môù meàn goái nhaøu naùt cuûa chò xuoáng khu phoøng gia nhaân quen thuoäc cuûa chò naêm naøo.

Nhö vaäy laø chò Lieân laïi ñöoïc tieáp tuïc laøm coâng cho gia ñình oâng Haøn Lao Töù. Moïi ngöôøi trong vuøng vaãn quùi meán chò nhö xöa.

Nhöng chò Lieân baây giôø khoâng coøn laø chò Lieân cuûa ngaøy xöa nöõa. Trong voøng vaøi ngaøy ñaàu, oâng baø Haøn ñeå yù nhaän thaáy tay chaân cuûa chò ta ñaõ trôû neân chaäm chaïp, ruø rôø. Chò laøm vieäc moät caùch lô laø, sao nhaõng. Chò cuõng toõ ra raát ñaõng trí. Laøm tröôùc queân sau, laøm ñaâu boû ñoù. Treân göông maët xanh xao vaø ñoâi moâi taùi nhôït cuaû chò cuõng taét haún nhöõng nuï cöôøi. Ngöôøi ta thöôøng nghe tieáng la raày quôû maéng cuûa baø chuû nhaø ñoái vôùi chò. Coøn oâng Haøn vaãn coù thoùi quen hay nhaên maët , nhíu maøy moãi khi coù chuyeän gì khoâng haøi loøng vôùi gia nhaân. Nhöng laàn naøy oâng noùi vôùi baø, vì thöông haïi caùi hoaøn caûnh ñau thöông cuaû chò Lieân maø oâng ta ñaõ chaáp nhaän cho chò ta trôû laïi laøm vieäc , maëc duø baây giôø chò toû ra khoâng coøn thích hôïp nöõa. OÂng ta cho raèng chò Lieân ñaõ trôû thaønh moät phuï nöõ oâ ueá, neân bò trôøi ñaát quôû phaït. OÂng sôï ñoâi baøn tay oâ nhieãm, baån thæu cuûa chò seõ laøm oâ ueá caùi loï luïc bình coå quyù giaù cuûa toå tieân oâng ñeå laïi. OÂng ta cuõng baûo baø vôï phaûi töï tay naáu nöôùng coã baøn trong nhöõng ngaøy Teát , cuùng gioã oâng baø , toå tieân. Khoâng ñeå cho ñoâi tay oâ ueá, xuùi quaåy cuûa chò Lieân vaøy voïc vaøo caùc moùn coã baøn nöõa. OÂng sôï raèng nhö theá seõ xuùc phaïm ñeán vong linh oâng baø , toå tieân vaø caùc ngaøi seõ khoâng theøm neám ñeán caùc moùn coã baøn maø oâng ñaõ daâng cuùng treân baøn thôø.

Nhöõng moùn coã baøn cuùng oâng baø, toå tieân trong 3 ngaøy xuaân Teát trong gia ñình oâng Haøn thöïc laø voâ cuøng quan trong , theo taäp tuïc coå truyeàn.

Hoâm nay trong nhaø coù cuùng gioã. Coã baøn ñaõ baøy leân baøn thôø trong gian töø ñöôøng xong, chò Lieân theo thoùi quen cuõ böôùc ra , ñaët bình röôïu leân baøn thôø, cuøng vôùi maáy caùi cheùn, baùt vaø vaøi ñoâi ñuõa. Boãng baø Haøn voäi la leân :

_ "Lieân , maøy khoâng phaûi lo maáy caùi ñoù. Ñeå ñoù tao laøm!"

Sôï haõi, boái roái, chò Lieân voäi thuït lui. Sau ñoù chò böng ñoâi chaân ñeøn ñaët leân.

_ "Maøy cuõng khoâng caàn phaûi rôø ñeán maáy caùi ñoù. Ñeå tao laøm!" Baø Haøn laïi quaùt leân.

Chò Lieân luùng tuùng, boái roái, ngaïc nhieân thuït tôùi thuït lui maáy laàn khoâng bieát phaûi xöû trí theá naøo, vì moãi khi chò ñònh laøm vieäc gì giuùp baø chuû, ñeàu bò quôû maéng,vaø caám chæ. Nhöng döôøng nhö chò cuõng chaúng maáy baän taâm veà haønh vi khaùc thöôøng cuûa baø. Göông maët cuûa chò luoân toû ra phôùt lôø. Ñoâi maét chò vaãn maûi ngoù lô ñaõng vaøo moät choã xa xaêm naøo ñoù trong moäng töôûng .

_ "Toâi thöïc laø ngu daïi quùa chöøng!"Chò Lieân thöoøng laäp ñi laäp laïi luoân mieäng caâu noùi quen thuoäc : "Toâi chæ bieát, khi treân nuùi coù tuyeát thì choù soùi xuoáng ñoàng baèng kieám aên. Khoâng ngôø muaø xuaân noù vaãn daùm lieàu lónh....". Moãi khi noùi xong caâu ñoù chò laïi oøa leân khoùc vaø ñaám ngöïc thuøm thuïp. Khaép vuøng Loä Chinh, baát kyø ai nghe chuyeän cuûa chò Lieân cuõng ñeàu ngaäm nguøi xuùc ñoäng. Nhöng phaûn öùng cuûa giôùi ñaøn oâng khaùc vôùi ñaøn baø. Nhöõng ngöôøi ñaøn baø trong vuøng, tuy bò xuùc ñoäng vì caâu chuyeän thöông taâm cuûa chò, nhöng vaãn ngaám ngaàm toû yù khinh bæ chò, cho raèng chò ta ñaõ khoâng thuû tieát thôø choàng. Choàng môùi cheát ñaõ ñi laáy choàng khaùc. Hoï cuõng qui toäi chò ñaõ laøm cho ngöôøi choàng thöù nhì vaø ñöùa con phaûi cheát oan. Trong khi ñoù döôøng nhö chò Lieân soáng baát caàn ñôøi, baát caàn dö luaän. Duø nhöõng luùc khoâng coù ai nghe, chò cuõng keå leå caâu chuyeän moät mình. Chò khoâng keå chuyeän gì khaùc ngoaøi caùi chuyeän bi thöông nhaát trong ñôøi chò. Cöù theá, chò keå ñi keå laïi moät chuyeän aáy thoâi!

Daân chuùng trong vuøng Loä Chinh ai cuõng ñöôïc nghe ít laém vaøi laàn caâu chuyeän thöông taâm cuûa chò Lieân . Laàn naøo nghe , hoï cuõng ngaäm nguøi rôi leä, khoùc thöông duøm cho soá phaän khoâng may cuûa chò. Ngay caû ñeán nhöõng baäc tu haønh khi nghe chuyeän cuûa chò cuõng khoâng caàm ñöôïc nöôùc maét.

Ngöôøi ta nghe chuyeän cuûa chò quen ñeán noãi ai cuõng thuoäc naèm loøng, vaø coù theå laäp laïi ñuùng töøng lôøi, töøng caâu. Khôûi ñaàu laø:"Toâi thöïc laø ngu daïi quaù chöøng..." vaø keát thuùc baèng nhöõng lôøi: "...noù vaãn daùm lieàu lónh"!

Laâu daàn thieân haï nhaøm tai, khoâng coøn caûm thaáy tính chaát ñau thöông trong caâu chuyeän aáy nöõa. Hoï quay sang laáy ñoù laøm troø ñuøa côït. Moãi khi chò vöøa môû mieäng keå caâu khôûi ñaàu:" Toâi thöïc laø ngu daïi quaù chuøng...", thì ñaõ coù ngöôøi cheâm vaøo caâu keá tieáp: "Toâi chæ bieát raèng khi treân nuùi coù tuyeát..." Moät keû khaùc laïi tieáp theo: "thì choù soùi xuoáng ñoàng baèng kieám aên..."

Trong nhöõng tröôøng hôïp ño,ù chò Lieân chæ ngaån ngöôøi ra, nhìn hoï, vôùi caëp maét voâ cuøng ngaïc nhieân, xa laï, döôøng nhö chò vöøa môùi gaëp hoï laàn ñaàu tieân. Trong trí cuûa chò hình aûnh caùi roå , maáy traùi ñaäu vaø ñöùa treû, con trai chò laø A Mao, ñaõ trôû thaønh nhöõng maãu vaät duy nhaát. Moãi khi chò troâng thaáy caùi roå, troâng thaáy maáy hoät ñaäu, hay maáy ñöùa treû con khoaûng 3, hay 4 tuoåi, traïc tuoåi A Mao, thì ñoâi maét chò laïi böøng soáng daäy. Chò nhìn chuùng ñaêm ñaêm vaø noùi: -"Neáu A Mao coøn soáng thì noù cuõng ñaõ lôùn côõ naøy roài!".

Maáy ngöôøi ñaøn baø coù con thaáy theá voäi vaøng keùo con cuûa hoï chaïy xa. Hoï sôï chò nhö sôï moät muï ñieân saép baét coùc con hoï. Nhöõng ngöôøi khoâng sôï ,thì laïi treâu choïc chò vôùi aùc taâm. Hoï chæ vaøo ñöùa nhoû vaø hoûi chò :

_ "Lieân aø , neáu A Mao cuûa chò baây giôø coøn soáng, lieäu noù coù lôùn baèng côõ naøy khoâng?"

Rieâng chò Lieân , töø laâu chò ñaõ thaàm bieát raèng , caâu chuyeän thöông taâm cuûa chò ñaõ bieán thaønh ñaàu ñeà vui ñuøa, bôõn côït cho nhieàu ngöôøi, vaø rieâng chò ñaõ trôû thaønh nhaân vaät ñaëc bieät cho hoï treâu gheïo, trong nhöõng luùc caàn giaûi trí, nhöng chò saün loøng tha thöù cho taát caû. Chò chaúng theøm hôøn giaän, traùch moùc ai. Chò chæ baän taâm vôùi hoaøn caûnh bi thöông cuûa rieâng mình.

***

Naêm naøo cuõng theá, khoâng bao giôø daân chuùng ôû Loä Chinh giaûm bôùt nieàm haân hoan, vui söôùng moãi ñoä xuaân veà. Môùi ngaøy 20 thaùng chaïp, daân chuùng ñaõ roän ròp söûa soaïn möøng xuaân.

Naêm nay , nhaân dòp teát saép tôùi, gia ñình oâng baø Haøn phaûi möôùn theâm moät ngöôøi ñaøn oâng giuùp vieäc trong nhaø, ngoaøi thím Liu Ma, ñeå lo vieäc gieát gaø , gieát ngoãng , laøm coã baøn cuùng gioã oâng baø, toå tieân. Vì thím Liu Ma voán laø moät Phaät töû thuaàn thaønh, khoâng chòu phaïm giôùi saùt sanh. Coøn chò Lieân , vì bò cho laø con ngöôøi oâ ueá ,coù ñoâi tay oâ nhieãm , khoâng thanh khieát, ñang bò trôøi ñaát quôû phaït, neân khoâng ñöôïc tham gia vaøo vieäc laøm caùc moùn aên ñeå cuùng baùi. Chò phaûi lo ñun beáp vaø troâng beáp, cuøng caùc vieäc linh tinh , laët vaët khaùc.

Ngoài trong beáp löûa, chò Lieân laïi laåm baåm moät mình, trong khi ñoâi maét ngoù leân neàn trôøi saâu thaúm:" Toâi thöïc laø ngu daïi quaù chöøng ...".

_ Lieân aø. Baây giôø chò laïi baét ñaàu keå chuyeän ñôøi xöa roài ñoù!" Thím Liu Ma leân tieáng caét ngang lôøi chò Lieân vaø raén maét hoûi:"Nghe ñaây, chò Lieân . Nghe noùi chò coù veát seïo to treân traùn, vì chò ñaõ ñaäp ñaàu vaøo caïnh baøn thôø ñeå phaûn ñoái vuï eùp duyeân. Coù ñuùng khoâng?"

_ "Coù maø!"

_ "Toâi muoán hoûi chò moät ñieàu naøy. Neáu chò ñaõ cöông quyeát phaûn khaùng nhö theá , roài veà sau laøm sao chò laïi ñaàu haøng?"

_ "Toâi maø ñaàu haøng aø?"

_ "Chöù sao! Toâi nghó , duø sao chò cuõng coù chuùt yù muoán trong ñoù chöù!"

_ "OÀ, thím noùi vaäy khoâng ñuùng. Thím coù bieát thaèng cha ñoù noù maïnh côõ naøo khoâng? Noù loät quaàn aùo toâi ra, roài noù ñeø beïp toâi xuoáng,laøm sao toâi cöïa noåi?!"

_ "Khoâng, toâi khoâng ñoàng yù. Toâi nghó moät ngöôøi ñaøn baø con gaùi khoûe maïnh nhö chò dö söùc khaùng cöï laâu daøi. Haén ñaâu coù laøm caùch deã daøng nhö vaäy ñöôïc. Hieån nhieân laø chò ñaõ saün saøng roài . Ñuùng khoâng?"

_ "Toâi muoán thöû nhìn xem, vaøo tröôøng hôïp aáy thím seõ caàm cöï ñöôïc bao laâu. "

Göông maët gìa nua cuûa thím Liu Ma xeáp neáp nhaên nheo saâu hôn, vì môùi nôû nuï cöôøi, troâng gioáng nhö nhöõng neáp nhaên cuûa moät haït gieû. Caëp maét raùo hoaûnh cuaû thím Liu Ma nhìn leân veát seïo treân traùn cuûa chò Lieân trong giaây laùt, roài laïi soi moùi nhìn vaøo maét cuûa chò ta. Thím Liu Ma laïi baét ñaàu hoûi nöõa :

_ "Chò thöïc laø khoâng coù khoân ngoan laém. Neáu chò raùng ñaäp ñaàu maïnh theâm chuùt nöõa vaøo caïnh baøn thôø thì chaéc chaén laø chò ñaõ cheát roài. Nhö theá coù phaûi laø chò khoeû xaùc hôn khoâng. Nhö chuyeän ñaõ xaûy ra, chò ñaõ soáng khoâng ñaày 2 naêm vôùi ngöôøi choàng cuõ. Nhö vaäy laø moät ñaïi toäi thaát tieát vôùi ngöôøi choàng baïc phöôùc. Baây giôø chò thöû nghó coi: Neáu chò cheát ñi, qua theá giôùi beân kia, neáu caû 2 linh hoàn aáy ñeàu ñoøi hoûi chò, thì chò seõ giaûi quyeát vaán ñeà raéc roái aáy caùch naøo?

Theo toâi nghó : chæ coù moät caùch duy nhaát laø Dieâm Vöông seõ phaûi ra lònh cho boïn quûi söù, cöa thaân theå cuûa chò ra laøm ñoâi, chia cho moãi ngöôøi choàng moät nöûa. Vaäy ñoù!"

Nghe noùi theá, treân göông maët chò Lieân thoaùng loä veû kinh ngaïc vaø lo ngaïi. Vì töø tröôùc ñeán giôø chò chöa töøng nghó ñeán chuyeän ñoù, vaø daân trong nuùi cuõng chaúng ai nghó nhö theá bao giôø.

_ "Vaäy ñeå giuùp chò, toâi khuyeân chò töø nay neân caàu nguyeän cho nhieàu ñeå chuoäc toäi, keûo mai sau hoái caûi khoâng kòp. Chò neân leân chuaø Töø Bi ñoùng tieàn cuùng döôøng vaøo cöûa Phaät. Khi chò ñaõ leân chuøa cuùng döôøng ñöôïc moät ngaøn laàn, chaéc aên hôn laø moät vaïn laàn, thì toäi cuûa chò seõ ñöôïc giaûi, linh hoàn chò seõ ñöôïc thaûnh thôi, khoâng bò Dieâm Vöông ñaøy aûi."

Chò Lieân khoâng ñaùp lôøi naøo, nhöng caûm thaáy döôøng nhö moái ñau thöông ñaõ nheï bôùt trong loøng. Hoâm sau ñoâi maét chò thaâm quaàng. Sau khi aên saùng xong ,chò Lieân voäi vaõ leân ñöôøng ñeán chuøa Töø Bi,keå leå söï tình vaø ñöa tieàn cho vò sö truï trì, ñeå xin cuùng döôøng giaûi oan cho chò . Khôûi ñaàu vò sö nhaát ñònh khöôùc töø, nhöng sau khi thaáy nhöõng haøng nöôùc maét ñau thöông cuûa chò tuoân traøn , vò chaân tu caàm loøng khoâng ñaäu ñaønh phaûi höùa seõ laáy löoïng töø bi maø cöùu xeùt laïi vaán ñeà. Cuoái cuøng, vò sö ñaõ toû veû mieãn cöôõng phaûi laäp ñaøn cuùng giaûi oan cho chò vôùi giaù tieàn laø 12 ngaøn quan.

Töø laâu chò Lieân ñaõ coá laùnh maët , khoâng chuyeän troø vôùi nhöõng ngöôøi cö nguï trong vuøng. Nhöõng ngöôøi naøy ñaõ choïc queâ chò, vaø laáy caùi cheát bi thaûm cuûa con chò, thaèng beù môùi leân 4 tuoåi ra laøm ñeà taøi dieãu côït. Nhöng nay caùi tin môùi, chò ñi cuùng chuøa , ñaõ lan ra nhanh choùng trong dö luaän. Nhieàu ngöôøi ñaõ xuùm nhau vaøo hoûi chuyeän caùi seïo lôùn treân traùn chò.

_ "Lieân aø, nghe ñaây Lieân. Taïi sao chò laïi chòu thaát thaân cho ngöôøi choàng thöù nhì?"

_ "Thöïc laø toäi nghieäp!" Keû khaùc chen vaøo, vôùi gioïng ngaäm nguøi xoû laù, vaø noùi treâu choïc tieáp :

_ "Nhöng veát seïo aáy khoâng laáy gì laøm saâu laém!"

Chò hieåu heát nhöõng aån yù trong lôøi noùi cuûa hoï, nhöng chò chaúng theøm traû lôøi hoï tieáng naøo. Chò chæ laøm thinh, laàm luõi chaêm lo coâng vieäc cuûa mình.

Vaøo moät ngaøy khoaûng cuoái naêm sau, chò Lieân ñaõ xin laõnh heát tieàn coâng maø oâng baø Haøn coøn thieáu chò, roài xin pheùp leân phía Taây thaønh, tôùi chuøa Töø Bi ñeå mua laù sôù giaûi oan, do vò sö truï trì vieát cho chò vôùi giaù 12 ngaøn quan.

Khi trôû veà ngöôøi ta thaáy göông maët chò töôi tænh vaø linh hoaït hôn tröôùc raát nhieàu. Chò laøm vieäc sieâng naêng vaø caàn maãn trôû laïi. Trong ngöôøi chò döôøng nhö ñang coù moät làuoàng sinh löïc môùi vöøa ñöôïc bôm vaøo. Chò laøm vieäc khoâng bieát meät.

Ñeán ngaøy cuùng gioã oâng baø, toå tieân, chò laïi tieáp tuïc laêng xaêng giuùp baø Haøn coâng vieäc baøy bieän baøn thôø. Chò boãng thaáy caäu A Niu, ñöùa con trai caàu töï, cöng quùi ñoäc nhaát cuûa oâng baø chuû ñang böng bình röôïu lôùn, chò muoán giuùp moät tay, lieàn böng laáy bình röôïu ñaët leân baøn thôø. Thaáy theá baø Haøn lieàn la leân:

_ "Haõy ñeå ñoù. Tao khoâng khieán. Ñöøng rôø vaøo ñoù!"

Chò voäi vaøng ruït tay laïi, ñöùng yeân moät choã , khoâng daùm nhuùc nhích.Veû maët chò taùi nhôït , loä ñaày veû lo aâu, ñau khoå. Chò ñöùng cheát traân nhö trôøi troàng giöõa nhaø. Khi oâng Haøn böôùc vaøo, ñònh ñeán tröôùc baøn thôø ñeå caém nhang vaø vaùi laïy oâng baø ,thaáy chò ñöùng ñoù, lieàn quaùt ñuoåi chò ra ngoaøi, nhö xua ñuoåi moät keû cuøi huûi, toäi loãi gheâ gôùm.

Keå töø hoâm ñoù , ngöôøi chò sa suùt hoaøn toaøn. Göông maët chò thaát saéc, troâng khoâng coøn chuùt sinh khí naøo. Luùc naøo chò cuõng toû veû kinh hoaûng, chaäp chôøn, boái roái, lo sôï ,khoâng yeân. Troâng chò thaûm haïi chaúng khaùc naøo con chuoät nhoû, vöøa böôùc ra khoûi cöûa hang ñang nhôùn nhaùc, lo sôï nhìn aùnh maët trôøi. Trong voøng nöûa naêm sau toùc chò ñaõ baïc traéng. Trí nhôù cuûa chò döôøng nhö khoâng coøn nöõa. Laém khi chò queân caû vieäc vo gaïo.

_ "Chò ta sao vaäy? Chò aáy coù ñau oám gì khoâng?"

Khi nghe ai hoûi nhö vaäy, baø Haøn ñeàu traû lôøi baèng caâu ngaén goïn:

_ "Toâi nghó toát hôn heát laø cho noù nghæ vieäc !"

Baây giôø gia ñình oâng baø Haøn ñaõ baét ñaàu nghó ñeán vieäc ñuoåi chò Lieân ra khoûi nhaø, hoaëc laø nhaén baø laõo Vöông ñeán ñeå trao traû chò aáy veà cho baø .

Toâi nghe ñaâu, veà sau baø laõo Vöông ñaõ ñeán nhaø chuù thím toâi ñeå nhaän laïi chò Lieân. Luùc aáy chò ñaõ trôû neân thaân taøn ma daïi giöõa caùi tuoåi thanh xuaân. Roài thì khoâng coù nôi nöông töïa, trong tuùi laïi chaúng dính moät xu, chò ñaõ phaûi la leát , ñi xin aên khaép ñaàu ñöôøng xoù chôï...

Cuoái cuøng, chò ñaõ cheát coâ ñôn, trong ñeâm giao thöøa laïnh leõo , sau khi ñaõ gaëp toâi , ñeå hoûi veà vaán ñeà ñòa nguïc...