Home  |  Email  |  Advertising Rates  |  Vietnamese Fonts  |  Old Issues  |  Guest Book

Muïc luïc

Ñaïi Chuùng soá 61 - phaùt haønh ngaøy 31/10/2000

Duramax

ÑAËC TÍNH PHAÛNG KHAÙNG TRONG VAÊN CHÖÔNG TRUYEÀN KHAÅU ÔÛ VIEÄT NAM HOÂM NAY

Vaên Lang

(tieáp theo kyø tröôùc)

c/ Ñaïp ñoå thaàn töôïng

Kyù keát hieäp ñònh Geneøve vôùi Phaùp caét hai toå quoác, phaùt ñoäng ñaáu toá trí phuù ñòa haøo, thanh tröøng caùc phaàn töû quoác gia, daønh ñoäc quyeàn thoáng trò mieàn Baéc, maët naï cuûa Chuû tòch Hoà Chí Minh vaø caû boä chính trò bò rôi maát. Ñoàng baøo ñaõ nhaän dieän roõ raøng:

Chí Minh loøi maët chính mi roài,

Caùch maïng nhö maøy, cöôùp caïn thoâi.

Sau "ñaïi thaéng muøa xuaân 75", ngoaøi ñöôøng, nôi truï sôû vaø trong tö gia ñeàu phaûi treo côø ñoû sao vaøng vaø aûnh baùc Hoà loàng trong khuoân kính ñeå "nhôù ôn ngöôøi". Ngöôøi daân khaùo nhau raèng: Ñaïi thaéng lôïi, ñem baùc Hoà loäng kieáng.

(noùi laùi laø: Ñôïi thaéng laïi, ñem baùc Hoà lieäng coáng).

Ngay taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh (Saøi Goøn bò ñoåi teân), caùc em beù trong ngoõ heõm lôùn tieáng haùt vang baøi ca laõnh tuï:

"Töø thaønh phoá naøy maøy ñaõ ñi ñaâu? Mang ñoâi deùp raâu aùo caét vaït baàu. Ñoâi maét ngaàu ngaàu, noùn coái ñoäi ñaàu, maøy vuoát choøm raâu…"

(haùt nhaïy töø baøi ca: "Töø thaønh phoá naøy Ngöôøi ñaõ ra ñi. Bao naêm öôùc mô ñoùn Baùc trôû veà. Trong chieác dòch naøy baùc ñaõ trôû veà vôùi nhöõng ñoaøn quaân…)

Vieät coäng ca tuïng baùc Hoà suoát ñôøi taän tuïy vì daân vì nöôùc neân baùc gaït boû chuyeän vôï con, khoâng maøng ñeán danh lôïi vaø aùi tình. Thì chuû thuyeát coäng saûn laø tam voâ: voâ gia ñình, voâ toå quoác, voâ toân giaùo, neân coäng saûn phaûi naën ra thaàn töôïng theo maãu aáy. Coù ñieàu trôù treâu ñöôïc ngöôøi daân queâ nhaéc tôùi trong cau ca dao raát hoùm:

Baùc Hoà coù moät con chim

Baùc cho vaøo loàng chò ñònh ñem döng.

Ñaâu phaûi chæ moät baø boä tröôûng hoï Nguyeãn trong ca dao; baùc coøn taèng tòu vôùi Nguyeãn Thò Minh Khai laø vôï cuûa ñoàng chí bí thö Leâ Hoàng Phong. chuyeän daøi veà Traàn Quoác Hoaøn, cuõng laø uûy vieân boä chính trò giöõ chöùc boä tröôûng, truøm coâng an, daáu kín ngöôøi vôï Nuøng cuûa baùc laø baø Xuaân vaø laáy caû baø naøy. Vieät coäng khoâng theå böng bít nhöõng baø vôï Taøu vôï Taây cuûa baùc, nhöõng ñöùa con hieän ôû Vieät Nam cuûa baùc vaø vuï aùn coâ Vaøng (laø em baø Xuaân) bò möu saùt ñeå bòt mieäng. Chuyeän chim chuoät ôû caáp choùp bu Vieät coäng laø chuyeän thaâm cung bí söû, ñeán gaàn phaûi bòt muõi, ñöùng xa töôûng ñoù coù haøo quang.

Thaät vaäy, haøo quang ñaõ toûa ra töø ñaïi töôùng, boä tröôûng quoác phoøng Voõ Nguyeân Giaùp sau chieán thaéng Ñieän Bieân Phuû naêm 1954. Chæ vaøi chuïc naêm sau, söï tranh chaáp quyeàn löïc ôû trung öông ñaûng ngaøy caøng gay gaét, töôùng Giaùp yeáu theá neân bò (hay ñöôïc) troâng coi vieäc cuûa ñaøn baø laø "Sinh ñeû coùkeá hoaïch", moät chöông trình ngöøa thai ñeå traùnh naïn nhaân maõn cuûa chính phuû chuyeän xaõ hoäi chuû nghóa Vieät Nam. Coù moät caâu ca dao ñoäc ñaùo, thoåi bay haøo quang giaû taïo nôi oâng töôùng Vieät coäng:

Ngaøy xöa ñaïi töôùng caàm quaân,

Ngaøy nay ñaïi töôùng caàm quaàn chò em.

Aáy theá! Ca dao tieáu ngaïo ñaõ laøm cho "thaàn töôïng trôû thaønh cuïc ñaát thoá".

d/ Chaân dung giai caáp thoáng trò:

Caùc thaønh phaàn trong xaõ hoäi Vieät Nam hieän nay ngaøy caøng xa caùch nhau, caøng cheânh leäch nhau veà taøi saûn; hoá ngaên caùch giöõa taàng lôùp thoáng trò (goàm caùn boä ñaûng vieân) vaø daân chuùng laø giai caáp bò trò, coù theå xem laø hai bôø ñoái khaùng.

Taàng lôùp thoáng trò coøn hoáng haùch quan lieâu hôn caû vua quan thôøi trung coå. Caùn boä choùp bu thì ban leänh, ñöôïc cung phuïng thöøa möùa, caùn boä trung caáp chæ laø con veït laëp laïi giaùo ñieàu vaø leänh treân, thu nhaäp chuõng khaù nhôø ñöôïc mua haøng maäu dòch giaù reû ñeå baùn ra giaù chôï ñen. Coøn caùn boä cô sôû laø tay sai chæ bieát thöøa haønh nuoâi soáng gia ñình baèng caùch chaïy choït tìm maùnh, quî luïy tröôùc caáp treân ñeå taêng löông vaø thaêng chöùc. Chaâm ngoân cuûa caùn boä laø:

Tieàn laø quí, phaûi quì maø tieán, coù tieán môùi ra tieàn.

Hai caâu ca dao sau ñaây cho thaáy cung caùch cuûa caùn boä Vieät coäng:

Caùn boä cao aên cung caáp

Caùn boä thaáp aên chôï ñen

Caùn boä queøn thì ñi coång haäu.

Caùn boä cao xaùch caëp ñoû

Caùn boä nhoû xaùch caëp ñen

Daân khoù khaên mang bao caùt.

Leà loái laøm vieäc cuûa caùn boä raát kyø quaùi. Hoï xeáp laïi, ñeå ngaâm toâm haøng choàng ñôn töø xin giaûi quyeát (bao giôø cuõng baét ñaàu baèng Kính thöa…), ñoái xöû haäu hó vôùi ngöôøi naøo coù quaø caùp Kính gôûi ñeán vaø khoâng bao giôø vaéng maët trong caùc cuoäc Kính môøi döï khao voïng, gioã chaïp, tieäc tuøng.

Mieàn Baéc coù nhieàu kinh nghieäm veà caùn boä cuûa hoï, laø nôi xuaát phaùt caâu ca dao:

Kính thöa, kính gôûi, kính môøi

Trong ba kính aáy anh sôi…kính naøo?

Kính thöa laø kính…taøo lao.

Kính môøi kính gôûi kính naøo cuõng hay:

Kính môøi laø kính: aên ngay.

Kính gôûi laø kính loùt tay ñem veà.

Bao nhieâu ñình ñaùm hoäi heø,

Kính gì thì kính, chôù ñeà kính thöa.

Baây giôø thì caùc nhaø ñaàu tö ngoaïi quoác vaøo Vieät Nam ñaõ ngaùn ngaãm caùch laøm vieäc röôøm raø, luaät leä baát nhaát, ñeàu phaûi kinh qua thuû tuïc ñaàu tieân (= tieàn ñaâu?) vaø ñaáu tranh ( = traùnh ñaâu cho khoûi?) cuûa Vieät coäng.\trong caùc ngaønh caùn boä, phaûi keå ñeán 3 ngaønh quaù laïm quyeàn vaø haùi ra nhieàu tieàn baát chaùnh:

Coâng an coù quyeàn baét ngöôøi, khaùm xeùt tö gia baát cöù luùc naøo maø khoâng caàn aùn leänh, coù nhieàu cô hoäi gaây khoù khaên ñeå hoâi cuûa.

Thueá vuï, giaøu nhaát laø boïn haûi quan, coù quyeàn ñaùnh thueá boå tuùc tuøy tieän, duø laø haøng quoác caám hay gian thöông mieãn coù tieàn loùt tay cuõng oâ keâ.

Kieåm laâm chuyeân baét ngöôøi gaùnh cuûi ñoåi gaïo, coøn xe cô giôùi vaøo röøng saâu trieät haï danh moäc baùn ra nöôùc ngoaøi coù kieåm laâm aên chia, vaãn ñöôïc caâp giaáy pheùp.

Caêm phaãn vì kinh teá bò luõng ñoaïn, taøi nguyeân bò kieät queä khieán ñoàng baøo ta buoäc mieäng, buøng noå qua caâu ca dao vaán ñaùp:

- Coâng an, thueá vuï, kieåm laâm

Ba thaèng ñöùng ñoù neân ñaâm thaèng naøo?

Tieán leân chieán só ñoàng baøo

Ba thaèng ñöùng ñoù thaèng naøo cuõng ñaâm.

Chuùng ta haún coøn nhôù trong taát caû caùc lôøi hieäu trieäu ñaùnh giaëc cöùu nöôùc cuûa oâng Hoà Chí Minh, bao giôø cuõng keát thuùc baèng caâu "Tieán leân chieán só ñoàng baøo" nhö ôû treân. Baây giôø laø luùc "gaäy oâng ñaäp löng oâng".

e/ Ñôøi soáng daân queâ:

Sau khi xaâm chieám Vieät Nam coäng hoøa naêm 1975, Vieät coäng quoác höõu hoùa nhaø maùy vaø moïi phöông tieän saûn xuaát, sung coâng taát caû ruoäng ñaát ñeå laäp thaønh hôïp taùc xaõ noâng nghieäp, thuùc ñaåy "tieán nhanh tieán maïnh" leân chuû nghóa xaõ hoäi. Ngöôøi noâng phu trôû thaønh keû laøm thueâ cho nhaø nöôùc" buïng leùp noùn côøi laøm vaàn vaät döôùi naéng möa, theá maø tính ñieåm laõnh coâng khoâng ñuû caùi aên caùi maëc. Quaù phaãn uaát, hoï vaêng tuïc vaøo maët caùn boä:

Ñi laøm hôïp taùc hôïp te,

Khoâng ñuû mieáng gieû maø che caùi l…

Oâng noùn coái coù baét leân vaën hoûi thì hoï noùi trôù ñi raèng:

Ñi laøm hôïp taùc hôïp te,

Ñi boä thì ít, ñi xe thì nhieàu.

Oâng caùn boä tiu nghæu. Ngöôøi noâng daân baûo nhau " Côøi laøm coái luûm" vaø hoï cuõng coù ñuû khoân ngoan ñeå noùi traïi laø "Coù laøm coù luûm".

Töôûng cuõng neân nhaéc laïi baøi ca dao raát xaác xöôïc cuøng loaïi , nhöng khoâng coâng phaãn baèng caâu treân. Nguyeân laø thuôû ñaàu trieàu Nguyeãn, vua Minh mang ra chæ duï caám phuï nöõ baän vaùy ñeå traùnh luùc tuøy tieän thieáu vaên hoùa:

Thaùng 8 coù chieáu vua ra

Caám quaàn khoâng ñaùy ngöôøi ta haõi huøng.

Khoâng ñi thì chôï khoâng ñoâng,

Ñi thì boùc loät quaàn choàng sao ñang.

Coù quaàn ra quaùn baùn haøng

Khoâng quaàn ñöùng neùp ñaàu laøng troâng quan.

Baøy toû lôøi leõ khinh maïn chöa ñuû, löïc löôïng coâng noâng mæa mai caû caùc chuû tröông thi ñua taêng naêng suaát, buoàng cöôøi hôn nöõa laø khaåu hieäu:

"Lao ñoäng laø vinh quang. Cuû lang laø thuoác boå"

Ngöôøi noâng daân noùi caâu ca dao chaâm choïc:

"Khaéc phuïc trôøi noùng, chieán thaéng trôøi möa, boû giaác nguû tröa, laøm luoân buoåi toái."

Ngöôøi noâng daân cheá nhaïo caùch boùc loät söùc lao ñoäng:

"Laøm ngaøy khoâng ñuû, tranh thuû laøm ñeâm, laøm ñeâm maát nguû, tranh thuû chuû nhaät."

Caùn boä thì luoân luoân ra raû "thi ñua saûn xuaát". Keát quaû thi ñua ai ñöôïc höôûng? Caâu ca dao sau ñaây coâng khai hoùa söï thöïc ñaùng nguyeàn ruûa:

Thi ñua laøm moät thaønh hai

Ñeå anh caùn boä mua ñaøi saém xe

Thi ñua laøm moät thah ba

Ñeå anh caùn boä söûa nhaø loùt saân.

Thi ñua laøm moät thaønh tö

Ñeå anh caùn boä tieàn dö thoùc thöøa.

Trong daân chuùng thì nhö vaäy, coøn caùc hoïc vieân taïi quaân tröôøng, hoïc vieän, coâng tröôøng, aên vaø laøm taäp theå, thì sinh hoaït theo phöông chaâm vò kyû:

Aên côm tranh thuû, ñi nguû khaån tröông

Laøm vieäc bình thöôøng, chôi bôøi laø chính.

Phong caùch "soáng vaø laøm vieäc theo göông Hoà Chuû Tòch" laø nhö vaäy. Nhöõng "ñænh cao trí tueä" thöôøng maéng moû keû thaát traän laø "nguïy quaân aên bô thöøa söïa caën cuûa ñeá quoác"; döïa theo lôøi aáy, daân chuùng khoâng phaûn ñoái maø coøn phuï hoïa baèng caâu ca dao (coù nghóa chöõ Phaùp) raát lyù thuù:

Thôøi Myõ nguïy aên bô laøm bieáng,

Giaûi phoùng veà laøm bieån aên pô.

(Bô = beurre; faire son berre = laøm giaøu. Bieån = bien = toát, nhieàu. Pô =peu = ít)

g/ Cheá nhaïo chính saùch cuûa ñaûng

Chieám ñöôïc mieàn nam, ñaûng coäng saûn Vieät Nam töùc thì trieät haï thaønh phaàn trí thöùc, coâng kyõ ngheä thöông gia, nhaát laø vieân chöùc vaø só quan quaân ñoäi Vieät Nam coäng hoøa laø nhöõng thaønh phaàn hoï chöa deã gì khuaát phuïc ñöôïc. Chính phuû ñöa lôùp ngöôøi treân giam tuø nôi röøng thieâng nöôùc ñoäc, baét laøm vieäc ñeán kieät söùc laø caùch gieát ngöôøi raát thaâm ñoäc, ñöôïc sôn pheát baèng töø ngöõ "hoïc taäp caûi taïo". Thuû töôùng Vieät coäng Phaïm Vaên Ñoàng chæ ñaïo baèng caâu noùi tanh muøi maùu "Baét chuùng laøm vieäc thaät nhieàu, cho aên thaät ít ñeå chuùng ñeàn toäi." Keát quaû taát nhieân laø soá tuø caûi taïo cheát vì ñoùi, vì beänh khoâng tìm thaáy ôû baûng thoáng keâ cuûa Vieät coäng, vaäy tìm ôû ñaâu ñaây? Ñaây laø caâu traû lôøi:

Hoïc taäp voâ coù ra khoâng,

Chò ñi tìm choàng ra baõi tha ma.

Toâi bò giam taïi traïi caûi taïo Gia Trung, giöõa röøng nuùi cao nguyeân Pleiku. Ngaøy ngaøy ñi lao ñoäng ngang qua röøng le coù töøng nuùm ñaát chöa moïc coû vöøa vuøi thaây ñoàng baïn cuûa mình. Truôùc maët laø khoai mì baït ngaøn do ngöôøi naèm ñoù töôùi moà hoâi vun troàng neân. Toâi mím moâi ñeå khoûi baät khoùc, vì sôï caøn boä quaûn giaùo thaáy khoùc thì seõ ñöôïc vaøo bieät phoøng mang cuøm vaøo chaân. Chính saùch khoan hoàng nhaân ñaïo cuûa ñaûng ñöôïc caâu ca dao ghi nhaän coâng ñöùc ñoù:

Khoai mì caûi taïo toát töôi,

Moãi caây boùn moät xaùc ngöôøi só quan.

Vieät coäng ñaõ thaàn thaùnh hoùa caáp laõnh ñaïo, song song vôùi vieäc taán phong caùc ñòa phöông caên cöù cô sôû cuûa hoï nhö laø thaùnh ñòa. Hoâm nay, neáu muoán hoûi ñuôøng ñi ñeán tham quan ñòa ñaïo Cuû Chi, thì ngöôøi Saøi Goøn traû lôøi baèng caâu ñoá, neáu ñaùp ñuùng thì hoï môùi chæ ñöôøng:

Cuû Chi ñaát theùp thaønh ñoàng.

Ngaøy thoõng ñeâm goàng laø gioáng cuû chi?

Nhöõng naêm cuoái thaäp kyû 80, king teá Vieät Nam xaõ hoäi chuû nghóa quaù kieät queä, ñoàng thôøi Lieân Xoâ vaø Ñoâng AÂu ñang suïp ñoå, theá chaúng ñaëng ñöøng, Vieät coäng nôùi loûng kìm keïp trong nöôùc vaø môû cöûa ñoùn nhaän ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Ñieåm noåi baät vaøo thôøi ñieåm aáy trôû ñi laø khu du lòch, khu giaûi trí aên chôi vaø khaùch saïn moïc leân nhö naám. Baát cöù caùch naøo thu ñöôïc ngoaïi teä ñeàu toát, cho neân caùc nôi aáy trôû thaønh tuï ñieåm maõi daâm vaø nhöõng teä naïn töù ñoå töôøng, ñoài phong baïi tuïc.

Thò xaõ Cöûa Loø ôû gaàn Vinh (tænh Ngheä An) voán laø khu coâng kyõ ngheä cuûa mieàn Baéc, nay laø nôi caùc baäc haûo haùn (!) ñeán tìm hoa. Do ñoù noåi leân moät caâu ca dao nghe nhö thaät maø laïi raát ñeåu giaû:

Chöa ñi chöa bieát Cöûa Loø

Ñi roài môùi thaáy to hôn cöûa nhaø.

Chính saùch môû cöûa xoâ boà giuùp cho con buoân ngoaïi quoác tuoân vaøo Vieät Nam voâ soá xa xí phaåm, myõ phaåm, silicon vaø loái maëc hôû hang cuûa nöõ giôùi. Tình trang nöôùc nhaø nhö moät con beänh, maø nhìn vaøo coù veû haøo nhoaùng, thoa son treùt phaán laøm lôùp sôn che ñaäy söï beänh hoaïn, nhö ca dao döôùi ñaây noùi veà baõi bieån du lòch Ñoà Sôn ôû gaàn Haûi Phoøng:

Khoâng ñi khoâng bieát Ñoà Sôn

Ñi roài môùi thaáy ohôn ñoà nhaø

Ñoà nhaø tuy keùm möôït maø

Nhöng laø ñoà thaät hôn laø ñoà sôn

(sinh soáng traùc taùng, chöõ nghóa ôõm ôø)

daân chuùng chaùn chöôøng, khinh bæ chính saùch bang giao ñoåi traéng thay ñen, traùo trôû baïn thuø cuûa boä chính trò trung öông ñaûng coäng saûn Vieät Nam. Cuï theå laø chính saùch ñoái vôùi Hoa Kyø vaø Trung coäng thay ñoåi nhö chong choùng trong vaøi chuïc naêm qua.

Ngay caû tieàn thaân cuûa ñaûng laø Vieät Minh (quaân ñoäi Phaùp ñoïc taét laø Veïm, töùc V.M theo vaàn Phaùp) hay Vieät coäng (quaân ñoäi Myõ ñoïc taét laø vi-xi, töùc Vieät coäng theo vaàn Anh) ñeàu laø ñoàng chí, nay ñaûng cuõng höõng hôø vôùi hoï. Coøn Vieät kieàu (neân goïi ñuùng laø ngöôøi Vieät ôû nöôùc ngoaøi) truôùc ñaây laø keû thuø, gia ñình thaân nhaân bò haønh haï bao nhieâu, thì baây giôø laïi chieàu cuoäng baáy nhieâu vôùi chuû ñích moùc ñoâ la cuûa hoï.

Chính saùch ñaõi ngoä baát nhaát theo kieåu Tuù baø, Sôû Khanh ñöôïc chính caùc ñaûng vieân laõo thaønh mieàn Baéc mæa mai trong caâ ca dao:

Vieät minh, Vieät coäng, Vieät kieàu

Trong 3 Vieät aáy, ñaûng yeâu Vieät naøo?

Vieät minh nay tuoåi ñaõ cao,

Vieät coäng oám yeáu xanh xao gaày moøn.

Vieät kieàu muùp ruïp tuoåi son,

Ñaûng yeâu, ñaûng quí, ñaûng chieàu, ñaûng cöng.

Caéc côù thay! Yù nghóa laù côø coäng hoøa xaõ hoäi chuû nghóa Vieät Nam:

"Baûng ñoû vaø sao dzaøng" töï noù coù nghóa "Boû ñaûng vaø Sang giaøu" ñaõ ñeán chi kyø theå hieän.

***

Bieân soaïn baøi "Ñaëc tính phaûn khaùng trong vaên chöông truyeàn khaåu ôû Vieät Nam hieän nay", toâi töï bieát coøn nhìeâu thieáu soùt, phaàn vì trí nhôù vaø taàm hieåu bieát haïn heïp cuûa mình, phaàn vì xa caùch queâ nhaø neân khoâng theå caäp nhaät hoùa soá löôïng ca dao môùi trueyøn baù. Coäng vieäc "Thuaät nhi baát taùc" cuûa toâi chæ laø uôùc mong nhaéc laïi tieáng noùi cuûa ñoàng baøo trong nöôùc muoán loaïi tröø ñaûng caàm quyeàn traùi ngöôïc loøng daân, taïi toå quoác Vieät Nam yeâu quí.

Vaên Lang

Bai truocDau trangBai ke