Đại Chúng số 110 - ngày 16 tháng 11 năm 2002

KHOA HỌC & Y KHOA

Hữu học sinh họ Vương ghi lại

Thử nghiệm lại hệ thống truyền tin và nhận tin đễ tìm kiếm nền văn minh ngoài trái đất.

Tổ chức Tìm kiếm vật thể có trí tuệ ngoài trái đất (SETI) đang thử nghiệm một "hệ thống thẩm định thông tin của các nền văn minh khác" (Rio-Scala). Hệ thống này được chia làm 10 bậc, trong đó số 10 là chỉ mức báo động cao nhất

Chính vì các nhà khoa học chưa bao giờ bắt được tín hiệu của các nền văn minh khác, nên họ không có cách gì thẩm định trực tiếp mức độ tin cậy của chiếc máy báo động Rio-Scala. Để làm điều này một cách gián tiếp, người ta sẽ phải xây dựng các mô hình giả tưởng, có khả năng phân biệt rõ ràng giữa tín hiệu của vật thể thông minh với tín hiệu khác. Mô hình này sẽ có tác dụng "huấn luyện" cho Rio-Scala trước khi nó được sử dụng cho các "sứ mệnh" quan trọng sau này.

Tuy nhiên, để xây dựng các mô hình giả tưởng nói trên, người ta cần có ý tưởng. Vì thế, các nhà khoa học đã phải nhờ cậy đến các nhà làm phim Hollywood. Tại kinh đô điện ảnh thế giới, có rất nhiều ý tưởng về người ngoài trái đất đã được nghiên cứu kỹ lưỡng. Tuy rằng phần lớn các ý tưởng đó chỉ có mục đích thu hút khán giả, song các nhà khoa học vẫn hy vọng sẽ rút ra được vài ý độc đáo, có thể áp dụng để chế tạo các mô hình giả tưởng, nhằm kiểm định mức độ tin cậy của Rio-Scala.

Để xác định một thông tin thu được từ vũ trụ (dưới dạng sóng radio, tia X...) có phải là từ các vật thể thông minh hay không, người ta cần kiểm nghiệm hàng loạt biến số quan trọng (như tần số thông tin, chu kỳ phát, mật độ thông tin,...). Các thông tin do vật thể thông minh phát ra bắt buộc phải có "nội dung" và "mục đích", khác hẳn thông tin của các hành tinh và ngôi sao. Vì thế, về lý thuyết, chiếc "máy dò" Rio-Scala phải có khả năng phân biệt các tín hiệu này.

Ông Ivan Almar, làm việc tại Đài thiên văn Konkoly ở Budapest (Hungary), là người phát minh ra hệ thống này, cho biết, bước đầu tiên, người ta sẽ huấn luyện cho Rio-Scala phân biệt giữa tín hiệu trí tuệ và tín hiệu khác. Trong quá khứ đã từng xảy ra nhầm lẫn, ví dụ năm 1998, một nhà thiên văn cho rằng đã nhận được tín hiệu của vật thể thông minh sống ở hệ sao EQ Pegasi, tuy nhiên sau này người ta mới phát hiện ra rằng đó chỉ là những tín hiệu từ một vệ tinh của chúng ta.

Phát hiện bộ xương lạc đà cách đây hơn 100.000 năm.

Khi tìm kiếm các mảnh vỡ của một tòa nhà ở Long Beach / California, một nhà khảo cổ đã tình cờ phát hiện những đốt xương sống của một con lạc đà sống cách nay khoảng 100.000 năm. Đây là lần đầu tiên người ta tìm được bằng chứng cho thấy lạc đà vẫn cư ngụ ở Bắc Mỹ vào thời kỳ này.

Nhà khảo cổ Robert Lemmer đã khai quật được 4 đốt xương lạc đà vào hôm thứ năm tuần trước, trong đó có 1 đốt sống ngực, và 1 đốt sống cổ. Ngoài ra, hôm thứ sáu, Lemmer còn tìm được các đốt sống cổ khác của con lạc đà này, khi đào sâu xuống khoảng 4 mét nữa.

"Vị trí của các mẫu vật cho thấy, con lạc đà này có thể đã bị giết bởi một động vật săn mồi lớn, và sau khi chết, xác nó đã bị xé vụn thành nhiều mảnh", nhà cổ sinh vật Howell Thomas, Viện bảo tàng Lịch sử Thiên nhiên tại Los Angeles, nói.

Lạc đà đã từng sống thành đàn ở Bắc Mỹ vào khoảng 15 triệu năm trước, nhưng sau đó chúng di cư dần sang châu Phi và Trung Á. Lâu nay người ta vẫn cho rằng, loài này đã bị tuyệt chủng ở Bắc Mỹ từ mấy triệu năm nay.

Tại sao thiếu niên có tính khí thất thường?

Nếu các cô, các cậu độ tuổi 15-16 hay cáu gắt hoặc gây hấn với người lớn, thì đó cũng là chuyện bình thường, vì ở tuổi đó, não bộ của chúng có những thay đổi đặc biệt. Tại thùy thái dương, các tế bào não mọc ra nhanh chóng, làm thay đổi tính khí của con người.

Đó là kết luận của Tiến sĩ Robert McGiver và cộng sự thuộc Đại học San Diego/ cực Nam California.

Nhóm nghiên cứu của McGiver đã làm một thử nghiệm như sau: Họ cho mời một nhóm gồm 20 trẻ trong độ tuổi 11-18 và 20 người lớn tới một phòng rộng, rồi cho những người này xem các bức chân dung khác nhau. Đó là các bức ảnh miêu tả nhiều trạng thái cảm xúc của con người: giận giữ, hạnh phúc, vô cảm. Sau đó, những người tham gia thí nghiệm được yêu cầu miêu tả các khuôn mặt trong ảnh.

Kết quả là, những đứa trẻ vị thành niên thường mắc sai lầm khi đưa ra kết luận về cảm xúc của các khuôn mặt, trong khi người lớn lại nhận xét khá chính xác. Theo các nhà nghiên cứu, chính sự thất thường về tính khí của trẻ vị thành niên khiến chúng khó có thể ước đoán được cảm xúc của người khác.

McGiver cho rằng, toàn bộ sự thất thường này có liên quan đến sự phát triển của các tế bào não ở thùy thái dương (một số nhà nghiên cứu cho rằng, thùy thái dương chi phối các hành vi xã hội và ý thức đạo đức của con người). Khu vực não này bắt đầu phình to ra khi trẻ bước vào lứa tuổi thiếu niên, từ năm 11 đến năm 18 tuổi. Sau đó, não bộ được định hình, dẫn tới sự định hình về tính cách con người.

Hy vọng mới cho việc chữa trị bệnh Parkinson.

Một nhóm các nhà khoa học quốc tế, họ đã đạt được những kết quả khả quan khi thử nghiệm liệu pháp gene trên loài chuột để điều trị bệnh Parkinson. Tình trạng của loài chuột bị rối loạn chức năng vận động do căn bệnh trên đã được cải thiện rõ rệt sau khi chúng được cấy gien của acid glutamic decarboxylase trong khu vực não kiểm soát sự vận động.

Nhóm các nhà khoa học do giáo sư Jia Luo thuộc Trường đại học Auckland, New Zealand đã ghi nhận rằng, phương pháp tiêm gene bảo vệ một số tế bào thần kinh vào não có tác động ngăn chặn căn bệnh phát triển. Các tác giả nghiên cứu cho biết kỹ thuật này được xem như một liệu pháp tiềm tàng cho căn bệnh Parkinson và những chứng rối loạn thần kinh khác có liên quan đến tình trạng kích động quá mức. Họ nhấn mạnh rằng sẽ thực hiện những nghiên cứu bổ sung để xác định xem phương pháp này có thể áp dụng cho người hay không.

Bệnh Parkinson phát triển sau khi một số tế bào thần kinh trong não sản xuất dopamine bị thoái hóa. Sự thiếu acid amin này làm rối loạn hoạt động của các dây thần kinh, gây chứng run rẩy và cứng cơ. Khoảng 1,2 triệu người bị bệnh Parkinson tại Bắc Mỹ (Mỹ và Canada). Căn bệnh này tấn công 1% người trên 60 tuổi và 2% người trên 70 tuổi. Nhưng những người trẻ hơn, thậm chí thanh thiếu niên cũng có thể bị mắc bệnh này.

Ung bướu cột xưong sống: Dễ lầm với các bệnh về cột xương sống khác:

Đau lưng kéo dài, đau nhiều về đêm, yếu chi, đi tiêu phân đen... là những dấu hiệu của bệnh ung bướu cột xương sống.

Bướu cột xương sống là một trong những bệnh cột xương sống phổ biến hiện nay và đang có xu hướng tăng. Theo thống kê của Khoa Cột Xương sống B, Bệnh viện Chấn thương Chỉnh hình Saigon, 6 tháng đầu năm 2002 khoa đã tiến hành phẫu thuật từ 30-40 trường hợp bị bệnh ung bướu cột sống, tăng 10% so với cùng kỳ năm trước.

Theo bác sĩ chuyên khoa về bệnh lý này, phần lớn bệnh thường gặp ở người từ 40 tuổi trở lên (chiếm 80%), ít gặp ở những người có độ tuổi từ 40 tuổi trở xuống và trẻ em (chiếm 20%).

Bướu cột xương sống gồm có hai loại: bướu lành và bướu ác tính, trong đó bướu ác tính chiếm đa số. Triệu chứng thường thấy ở những người bệnh là mệt mỏi, ăn uống không ngon, đau lưng kéo dài và tăng dần liên tục (85%), vận động kém (90%), vú chảy nước vàng bất thường, ho ra máu, đi tiêu phân đen... Nếu không cẩn thận các bác sĩ cũng dễ chẩn đoán lầm sang các bệnh cột xương sống khác như thoát vị đĩa đệm, gai cột xương sống...

Việc xử trí ban đầu rất quan trọng, nếu chẩn đoán và chữa trị sai, người bệnh sẽ bị những biến chứng nguy hiểm như liệt người nhanh trong vòng 24 giờ hoặc liệt chậm do các đầu dây thần kinh bị chèn ép, mặt sụn thân đốt xương sống bị tổn thương nặng, có thể gây tử vong nhanh. Đa số người bệnh đến bệnh viện khi lưng bị đau kéo dài hành hạ, đau nhiều nhất về đêm, bướu cột xương sống đã phát triển từ giai đoạn 2 trở lên, bắt đầu biếnm tính khiến cho việc chữa trị gặp nhiều khó khăn bởi các biến chứng nghiêm trọng tiềm ẩn.

Nguyên nhân của bệnh ung bướu cột xương sống chủ yếu do di truyền, đột biến: “gene” và có thể do ăn quá nhiều chất béo. Khi xương sống đột nhiên bị đau nhức nửa buổi hoặc nguyên ngày thì nên đi khám ở các bác sĩ chuyên khoa để phát hiện và chữa trị kịp thời.

Xem truyền hình nhiều có nguy cơ bị rối loạn trong hành vi.

Theo một nghiên cứu của Thổ Nhĩ Kỳ đã theo dõi những đứa trẻ từ 7 đến 11 tuổi, trẻ xem truyền hình nhiều có nguy cơ cao bị rối loạn trong hành vi. Những đứa trẻ này xuất phát từ nhiều môi trường xã hội khác nhau và xem truyền hình trung bình mỗi ngày 2 tiếng rưỡi.

Các kết quả cho thấy những rối loạn trong hành vi, tính hung bạo và sự sa sút trong học tập đã gia tăng theo thời gian ngồi trước màn hình. Đặc biệt là những em trai lớn nhất trong nhóm, xuất thân từ những gia đình khó khăn và xem truyền hình mỗi ngày trên 2 tiếng.

Một nghiên cứu khác của Mỹ đã chứng minh rằng trẻ xem truyền hình nhiều thường khó ngủ, ngủ ít và ban ngày hay ngủ gật, nhất là khi các em xem truyền hình trước khi đi ngủ.

Châu Âu thiệt hại 100 tỉ dollar USA do các bệnh về phổi hiện nay đang bùng nổ mạnh.

Châu Âu hiện đang phải đối đầu với "dịch bệnh" về phổi. Thiệt hại về mặt y tế, kinh tế - xã hội của căn bệnh này hàng năm đã tước đi của châu lục này một số tiền lên tới 100 tỉ USD. Lý do là hiện nay không khí trong lành cho buồng phỗi không còn nữa,người già đến con nít và phụ nữ đều hít thỡ không khí vẫn đục từ hàng trăm năm nay kễ từ khi kỷ nghệ xe lữa và nay xe hơi....

Số tiền đó bao gồm: 17,8 tỉ để chăm sóc người bệnh; 9,2 tỉ cấp cứu bệnh nhân nặng; 6,7 tỉ chi cho thuốc men; 20,0 tỉ cho bảo hiểm, mai táng và chăm sóc người thân của kẻ xấu số; 48,3 tỉ thiệt hại do thiếu nhân lực vì người ốm nghỉ việc.

Tại hội nghị ở Stockholm, các nhà khoa học Châu Âu đã công bố sách trắng YKhoa khẩn cấp về bệnh phổi của châu lục và kêu gọi thành lập quỹ về căn bệnh đang đứng thứ 2 tại đây trong danh sách các bệnh gây tỉ lệ tử vong cao nhất. Ngoài ra, Châu Âu còn quyết định thành lập trung tâm theo dõi, phát hiện và khống chế sự phát triển, lây nhiễm các bệnh phổi có liên quan tới việc hút thuốc, uống rượu như co thắt phế quản, hen suyễn, lao...

Theo thống kê, tỉ lệ người bị bệnh suyễn - một tình trạng đặc thù cùng với những cơn co thắt phế quản kịch phát gây khó khăn về hô hấp - đã tăng gấp 2 lần tại Châu Âu trong thập niên qua.

Từ năm 1960 tới 1989, ung thư phổi ở đàn ông đã bị chặn lại trong các nước Tây Âu. Nhưng sau thập niên 90, tỉ lệ tử vong do căn bệnh này gây ra đột ngột gia tăng. Tỉ lệ phụ nữ tại Trung và Đông Âu hút thuốc, bị bệnh phổi tăng mạnh đã khiến cho bức tranh toàn Châu Âu về "dịch" ung thư phổi thêm bi đát.

Tuỳ thuộc vào điều kiện kinh tế, phát triển xã hội và chính sách y tế của từng quốc gia, tỉ lệ người tử vong về bệnh phổi trên 100.000 tại các quốc gia khác nhau rất cách biệt. Trong lúc ở Áo tỉ lệ đó rất thấp - 30 người, thì tại Cộng hoà Kyrgyzstan là 165 người. Tỉ lệ chung cho toàn Châu Âu - 65. Riêng các quốc gia thuộc Liên minh Châu Âu (EU) - 57 người.

Châu Âu xem việc ngăn chặn và giảm tỉ lệ người mắc bệnh phổi là chiến lược y tế cấp bách nhất hiện nay.

15.-Cha đẻ của con cừu Dolly có ý định nhân bản (clone) con người.

Giáo sư Ian Wilmut, cha đẻ của con cừu cái Dolly tuyên bố rằng ông có ý định xin được cấp phép nhân bản phôi người mặc dù những khuyết điểm đã được ghi nhận trong các trường hợp nhân bản động vật.

Giáo sư Wilmut, làm việc tại Viện Roslin ở Edimburgh, cho biết ban đầu dự án nhân bản người từ các tế bào phôi gốc sẽ được viện của ông đánh giá trước khi trình lên chính phủ. Ông tuyên bố không có ý định nhân bản trẻ sơ sinh bằng việc cấy phôi nhân bản vào người mẹ mang thai vì điều này được xem là bất hợp pháp. Ông sẽ dành việc nghiên cứu phương pháp sinh sản vô tính với mục tiêu chữa bệnh, đặc biệt là những căn bệnh về tim.

Các nghiên cứu của ông đã chứng minh rằng tất cả những động vật sinh sản vô tính trên thế giới đều bị dị tật về gene và ngoại hình. Con cừu Dolly, động vật đầu tiên được nhân bản cách đây 5 năm đã ra đời với những bất thường về nhiễm sắc thể và bị chứng viêm khớp sớm..

Hy vọng mới trong việc thử nghiệm vaccine chống bệnh Alzheimer.

Theo kết quả nghiên cứu được đăng trên tạp chí Nature Medicine, việc phân tích vaccine thử nghiệm chống bệnh Alzheimer bị ngưng đột ngột hồi tháng ba vừa qua vì gây phản ứng viêm não đã tỏ ra hiệu quả và vô hại đối với con người một khi được sửa đổi.

Các bệnh nhân được tiêm vaccine ngăn các protein hay peptid "beta-amyloid" tích tụ bất thường trong não dưới dạng mảng gây bệnh Alzheimer. Vaccine này là một loại peptid tổng hợp mang tên AN-1792, đã được công ty Elan Pharmaceuticals của Ireland thử nghiệm nhằm phát triển phản ứng miễn dịch ngăn sự tích tụ bất bình thường của các mảng.

Việc thử nghiệm liệu pháp miễn dịch này đã bị ngưng đột ngột vào tháng ba vừa qua sau khi được áp dụng cho khoảng 360 bệnh nhân trên thế giới vì 15 bệnh nhân bị phản ứng viêm não. Nguyên nhân gây tác dụng phụ này vẫn chưa đuợc biết rõ.

Các thử nghiệm trên loài chuột đã chứng minh rằng vaccine này tạo ra những kháng thể anti-bêta-A, làm giảm các mảng bất bình thường và cải thiện các triệu chứng như mất trí nhớ của căn bệnh thoái hóa thần kinh.

Hiện nay nghiên cứu do Roger Nitsch thuộc Trường đại học Zurich, Thụy Sĩ dẫn đầu theo dõi 24 bệnh nhân được tiêm phòng đã chứng minh rằng vaccine này tạo ra các kháng thể chuyên ngăn sự hình thành các cơ cấu gây bệnh như chất bêta-amyloid dưới dạng mảng, chất cặn có mặt trong mạch máu não. Do đó vaccine này nhắm vào các chất lắng đọng bất bình thường mà không tấn công các dạng bình thường của chất amyloid có mặt trong các tế bào thần kinh khỏe mạnh.

Nghiên cứu thứ hai trên loài chuột của các nhà nghiên cứu Canada và Đức (Joanne McLlaurin, Trường đại học Toronto, và Michael Przybylski, Trường đại học Constance) đã chứng minh rằng vaccine này có thể hiệu quả và thích hợp hơn, tức không gây phản ứng viêm nhiễm nếu chỉ sử dụng một mảnh protein nhỏ (đoạn 4-10 acid amin) để tạo ra kháng thể.

Phát hiên này không những mở đường cho việc điều chế vaccine tốt nhất, mà còn cung cấp một phưong pháp chữa bệnh mới với những phân tử nhỏ mô phỏng hoạt động của các kháng thể. Bệnh Alzheimer tấn công khoảng 350.000 người tại Pháp và gần 4 triệu người tại Mỹ.

Đây là lý do tại sao Hoakỳ bị bệnh nầy khá nhiều nhất trên thế giới...Ăn uống toàn là đồ đông lạnh, ít đồ tươi như tại Âu Châu và Á Châu, nhiều món hàng

như thịt cá, tôm, đễ trong tũ lạnh đến tay người tiêu thụ là trên tháng trường thêm sức ép về cuộc sống xã hội quá mạnh và tin tức Tivi hàng ngày truyền đến não bộ với khối lượng khỗng lồ...làm não bộ phãi hành động liên tục...và bệnh lãng trí này sớm xuất hiện...

18.-Vì sao người ta uể oải vào buổi chiều?

Sau bữa ăn trưa, người ta thường không có tinh thần làm việc vào buổi chiều. Đây là "hội chứng chán nản buổi chiều" vì có đến 12 triệu nhân viên ở Anh (40% lao động) khẳng định bị hiện tượng này và đã làm kinh tế nước Anh thiệt hại 3,9 triệu bảng mỗi năm. Một nghiên cứu (trên 1.000 người) của nhà dinh dưỡng học Fiona Hunter/London công bố ngày 9/10 cho biết nguyên nhân là do chất glucid có quá nhiều trong mỗi bữa ăn khiến người ta uể oải. Nghiên cứu cũng cho biết hiện tượng này xảy ra với nữ giới nhiều hơn nam giới.

Kết quả nghiên cứu đi đến kết luận là tất cả do những món ăn người ta dùng vào bữa trưa. Bà Hunter cho biết nhiều người có suy nghĩ sai lầm là để có được năng lượng cao để làm việc buổi chiều nên thường dùng bữa giàu glucid (khoai tây, bánh mì...) và kết quả là họ gặp tác dụng ngược.

Nhà dinh dưỡng Tora Hansen Tangen, thuộc Viện Dinh dưỡng Đại học London, giải thích rằng những thực phẩm giàu glucid cũng chứa nhiều glucoze nên làm tăng lượng đường trong máu. Do đó cơ thể buộc phải tiết ra nhiều hơn insulin để tạo quân bình. Nhưng sau đó lượng insulin sẽ giảm nhanh chóng khiến người ta cảm thấy mệt mỏi và thèm ăn.

Những thực phẩm làm uể oải:

- Khoai nướng để cả vỏ

- Bánh mì hamburger

- Sôcôla

- Nước ngọt có ga

Những thực phẩm tạo năng lượng đích thực:

- Gạo lứt và rau trộn

- Bánh mì đen, bành mì kẹp bơ đậu phộng

- Một quả táo

- Nước trái cây hoặc nước lọc

Dinh dưỡng cho người bệnh dạ dày

Người bệnh viêm loét dạ dày tá tràng cần có chế độ ăn: nên nấu nhừ hoặc nghiền nhỏ thức ăn, chia nhỏ bữa ăn, ăn thường xuyên và đều đặn. Tránh dùng thức ăn thô, nhiều gân, xơ, quá nóng hoặc quá lạnh, các loại gia vị, ớt, tiêu, thức ăn chua, các loại nước có gas, trà, cà phê, rượu, thuốc lá... Và nên ăn trong không khí thư giãn, ăn chậm, nhai kỹ. Đối với bệnh nhân sau phẫu thuật cắt dạ dày nên chia nhỏ bữa ăn, ăn thường xuyên, đều đặn. Tránh ăn muộn vào buổi tuối, tránh dùng các loại đường hấp thu nhay (bánh, kẹo...), chất béo, bổ sung thêm calcium, vitamin D, B12, acid folic.

 

Copyright (c) DaiChung News Media 2002